Tholen – In Polen zijn ze al in kassen te vinden: sterpijpen. Het zijn verwarmingsbuizen in stervorm, een innovatie uit de koker van de Poolse tomaten- en aardbeienteler én uitvinder Andrzej Walczak. De teler bespaart met de buizen flink op zijn energiekosten en dus ziet hij kansen voor toepassing elders, te beginnen in Nederland, België en Duitsland. Want waarom zouden de buizen, die ook nog andere technische voordelen met zich meebrengen, niet ook hier in een kas passen? Die vraag stelt Dominik Swaczuk. Hij werkt samen met de uitvinder.
Andrzej Walczak met zijn uitvinding
Wie een kas verwarmt, pompt water door buizen. Walczak maakt ze met een diameter van 50 millimeter vanuit buizen van 63 millimeter. Na het vormen tot een ster is de diameter op het breedste punt van de ster 50 millimeter. "Maar is er binnen dan de helft minder water nodig. En daarmee hoeft er minder water verwarmd te worden. Vandaar de besparing op energiekosten", legt Dominik uit. "Bijkomend voordeel is het systeem sneller volledig met water is gevuld en een paar keer per dag afkoelen en opwarmen sneller gaat."
Van de gepatenteerde sterbuis zijn twee varianten gemaakt. Eén die water tot 80 graden aankan en een andere die tot 60 graden aankan. Daarmee heeft de teler een keuzemogelijkheid, afhankelijk van de teeltspecifieke wensen.
Een ander voordeel van de buis, waarmee ook al proeven zijn uitgevoerd in Polen bij de landbouwuniversiteit in Krakau, is de stijfheid. Die is hoger dan bij de huidige buizen die gebruikt worden, waardoor, zeker t.o.v. kunststof, de buizen minder doorbuigen. De stijfheid van de buis is tevens een troef met het oog op steeds geavanceerdere, maar ook zwaardere buisrailkarren en tegenwoordig mondjesmaat ook robotica.
Dominik, die de buizen bij een bevriende relatie laat produceren, komt graag in contact met geïnteresseerde partijen. "We leveren al genoeg in Polen, maar zouden graag ook op andere markten gaan leveren."
Stervormige slangen
Naast buizen levert hij ook stervormige verwarmingsslangen, in twee soorten. De eerste is gemaakt van polypropyleen. "Daarmee is die slang bestand tegen hoge temperaturen en daarmee perfect als groeibuis tussen planten."
De tweede is een slang gemaakt van polyethyleen die wordt gebruikt in bodemwarmtewisselaars met glycol. Beide slangen hebben een sterdoorsnede en een diameter van 40 mm. "Ze zijn zeer eenvoudig te installeren en er is geen lassen of schilderen bij nodig."
Systeem ontvochtiging- en energieterugwinning
De bodemwarmtewisselaar is de laatste, onlangs gepatenteerde, innovatie van Walczak voor een ontvochtiging- en energieterugwinningssysteem. Hiervoor worden stervormige polyethyleen buizen met een diameter van 250 mm gebruikt. "Dit systeem is erg populair in Polen, ook in de woningbouw." De binnenkant van de leidingen is bedekt met een schimmelwerende en antibacteriële laag.
De essentie van het systeem is om de lucht te ontvochtigen, legt Dominik uit.
"Een horizontale buis met een hoge thermische geleidbaarheid wordt in de grond in de kas begraven, tussen de 40 en 200 centimeter diep. Aan een kant verandert het in een verticaal kanaal boven het grondoppervlak, eindigend in het bovenste gedeelte met een luchtinlaat en met een ventilator onder de luchtinlaat. Aan de andere kant gaat het over in een verticaal kanaal boven de grond en vervolgens in een horizontale buis die is aangesloten op een foliemof met luchtuitlaatopeningen."
Het systeem levert een temperatuurstabilisatie op en verlaging van de luchtvochtigheid, zo bleek ook onder meer uit testen bij de landbouwuniversiteit in Krakau. "Bij die testen leverde dat een goede groei en opbrengst van de planten op." De temperatuur van het medium wordt bepaald op het niveau van de dauwpunttemperatuur voor het oppervlak van de buis, op basis van gegevens verzameld uit de grondtemperatuursensor, de ruimteluchttemperatuursensor en de kasluchtvochtigheidsensor.
Ook in gewassen die zonder verwarming geteeld worden ziet Dominik kansen voor de techniek waarbij buizen met een diameter van 250 millimeter worden gebruikt. "Het systeem kan helpen om lichte vorst te overwinnen."
Voor meer informatie:
Dominik Swaczuk
+31 650 579 183
[email protected]