Voor de glastuinbouw is een breed assortiment aan filtratietechnieken beschikbaar, waaronder zeefbochten, zandfilters, automatische terugspoelfilters, trilfilters en doekfilters. Ieder filter heeft zo zijn eigen eigenschappen, maar lang niet iedereen lijkt goed op de hoogte en het belang van filtratie wordt nog weleens onderschat, zo stelt Cees de Haan van ECOfilter.
"Ieder type filter heeft zo zijn eigen filtratie-eigenschappen en de daarbij behorende voor- en nadelen. Belangrijk voor de keuze van de juiste filtratie is om te bepalen welk doel het filter moet hebben. Zo kan de filtratie van regenwater een ander doel hebben dan de filtratie van water afkomstig van een fustwasser. Het mag ook duidelijk zijn dat deze twee watersoorten een verschillende samenstelling hebben.
Bij filtratie van regenwater gaat het meer om het vuil dat in het regenwaterbassin is gewaaid, bezinksel op de bodem en algen, terwijl het bij water van een fustwasser meer gaat om zand, wortelresten en restanten van schuimende schoonmaakmiddelen.
Bij filtratie van drainwater komt meer kijken. De filtratie is hier een onderdeel van het irrigatiesysteem en vaak de eerste stap vóór de ontsmetter. Dit is de basis van een schoon watersysteem."
Links: filtratie van algen uit regenwater met een doekfilter
Rechts: Plantenresten, perliet en zand in zijn geheel gefilterd met een doekfilter
Filtreren of vermalen
Filtratie wordt toegepast om vaste stoffen uit het water te filtreren. Voor zand en harde delen spreekt dat voor zich, maar hoe zit dat met zachte en organische vervuiling?
"Een teler wil een rottende tomaat of wortelresten in zijn geheel uit het water hebben gefilterd en niet fijngemalen terugvinden in het watersysteem. Dit zorgt anders voor onnodige vervuiling in het watersysteem, die de effectiviteit van de ontsmetter negatief beïnvloedt en het gebruik van bijvoorbeeld waterstofperoxide in het systeem verhoogt.
De meeste mechanische filters oefen een behoorlijke kracht uit op de vervuiling alvorens het wordt afgevoerd. Hierdoor wordt bijvoorbeeld een rottende tomaat vermalen en filtert het mechanische filter alleen de velletjes en zaadjes uit het water, terwijl het vruchtvlees en plantsappen in het water terechtgekomen. Gooi maar eens een handje perliet, tomaten of sla in het filter en kijk hoe het er (niet goed) uit wordt gefilterd."
Een filtratietester laat dit goed zien (zie foto rechts). Links water gefilterd met een 30µm doekfilter en rechts met een 30µm mechanisch filter, die een deel van het organische materiaal heeft vermalen.
Na een bezinkingstest blijkt het water uit het mechanische filter 85% meer bezinksel te bevatten.
Ontsmetter
Na de filtratiestap volgt de ontsmetter, vervolgt Cees. "In de sector wordt bij virusdreigingen met hygiëneprotocollen gewerkt. Er worden ontsmetterchecks uitgevoerd om de effectiviteit van de apparatuur aan de tand te voelen. Vaak met tegenvallende resultaten. De filtratie speelt een veel grotere rol in desinfectie dan iedereen doet vermoeden. Filtratiesystemen die onder mechanische druk vuil proberen te verwijderen, creëren juist meer fijn vuil. Het vuil wordt stuk gezeefd en deze vuildeeltjes komen in de ontsmetter terecht.
Een UV-ontsmetter desinfecteert een aan stukjes gemalen wortel met virusbesmetting alleen aan de buitenkant en niet aan de binnenzijde, zodat virusverspreiding makkelijker ontstaat.
De beste filtratie is de filtratie waarbij ‘als voorbeeld’ een rotte tomaat in zijn geheel wordt gefilterd. Dit verbetert de waterkwaliteit, verhoogt de effectiviteit van de ontsmetter, reduceert de verspreiding van virussen in het water en bespaart op gebruik van extra desinfectiemiddelen in het watersysteem.
Doekfilters van ECOfilter zijn specifiek ontworpen voor deze toepassingen", besluit Cees.
