Bakker Brothers:
"Internationaler dan internationaal"
Als schimmen uit een sciencefictionfilm hangen in een afgesloten kas linnen zakken aan draden. Hierin vliegt de Tuta absoluta, één van de meest schadelijke insecten (mineermot/red.) voor tomaten. Het uit het Amazonegebied afkomstige beestje is in staat een gezonde tros tomaten binnen korte tijd te laten verschrompelen. Als gevolg van alle internationale handelsstromen komt de mot overal voor, dus ook inmiddels in Europa. Wouter Bakker kijkt door het raam naar de linnen zakken. Het vale binnenvallende licht en de koelte in de kas maken het nog net iets mysterieuzer.
"Het stap voor stap resistenter maken van onze zes gewassen als de tomaat is wat wij hier en op andere plaatsen doen. Er is een wilde tomaat die immuun is voor de Tuta. We zijn bezig om de kwaliteit van deze tomaat over te brengen naar een ras binnen onze tomatenzadenlijn. Op die manier worden tomaten weer een stukje weerbaarder zonder de inzet van chemicaliën. Onze zaden voor courgettes, bonen, uien of aubergines worden voor het grootste gedeelte gebruikt in het open veld, dus niet in kassen. De condities zijn daar, onder andere door klimaatsveranderingen, stukken weerbarstiger dan in een klimaat geregelde kas, omdat groenten worden aangevallen door beestjes. We houden ons niet bezig met ontwikkelingen als kleine komkommers of speciale slasoorten voor de consument. Onze drive is gezinnen te voeden tegen zo laag mogelijke kosten."
Vierde generatie
Wouter is de vierde generatie uit de Bakkerfamilie. Samen met zijn oom, Eric Bakker (derde generatie) geeft hij leiding aan deze zaadveredelaar die in 1928 werd opgericht en begon met koolzaden. Bakker Brothers is een zaadveredelings-, productie- en distributiebedrijf. Eigenlijk sinds de oprichting kijken de Bakkers over de grens, maar na de Tweede Wereldoorlog werd dat sterker.
In Amerika worden ze weleens gekscherend Bakker Bros genoemd. Sinds de onderneming in 2003/2004 onderdeel werd van de Zuid-Afrikaanse Klein Karoo Kooperasie en later weer Zaad Holdings Ltd. (een dochteronderneming van Zuid-Afrikaanse agri-investeerder Zeder) is de internationalisatie alleen maar sterker geworden. Wouter zit ook in de board van Zaad Holdings. "Als Bakker Brothers zijn we in de wereld van de veredelaars een kleine speler met een omzet van circa 16 miljoen euro in groentezaden. Maar door onderdeel te zijn van Zaad Holdings met een omzet van circa 100 miljoen euro zijn we een hele krachtige onderneming, en kunnen we zo makkelijker licenties krijgen en samenwerken met universiteiten, instituten en collega ondernemers. Het fundamenteel onderzoek doen wij niet. Wij zijn echt een bedrijf dat ontwikkelingen naar de markt brengt door het gebruik van een licentie, die ons zo de laatste technologie verschaft om onze gewassen te veredelen."
Veredeling is een zoektocht
Terwijl aannemers bezig zijn het kantoor te verbouwen, vertelt hij met tomeloze energie over zijn werk. De tocht door het enorme magazijn en de afvullijnen hebben we net achter de rug. De zaden naar Afrika gaan in kleine en grote blikken, zodat ze niet alleen goed aankomen maar de lokale bevolking er later ook de bekende blikken autootjes van kan maken. Wouter Bakker: "Onze drive is dat wij met voeding bezig zijn: een bijdrage leveren aan het oplossen van het wereldvoedselprobleem. Zaden zijn het begin van elke groente. Hoe beter het zaadje, des te meer kan een boer produceren. Via onze veredelingsstations in Jordanië en Zuid-Afrika en daarnaast nog tien proefstations wereldwijd zijn we in staat om rap te veredelen. In zeven generaties komen we tot een stabiel ras. Je moet dan denken aan een tijdspanne van ongeveer 3 jaar, omdat we die stappen over onze drie verschillende veredelingsstations uitvoeren. Vroeger deden we daar 7 jaar over. Per jaar brengen we bij de meeste gewassen een zaadje drie generaties verder. Ons werk is een zoektocht waar je beslist niet mag verdwalen, anders heb je jaren voor niets gewerkt."
De productie van dat stabiele zaad is uitbesteed bij circa twintig bedrijven in China, Amerika en Frankrijk. De zaden van deze bedrijven worden allemaal naar Noord-Scharwoude gebracht om vervolgens na behandeling en verpakking naar de distributeur te gaan. Wat niet veel mensen weten is dat Bakker Brothers de grootste groentezadenleverancier is van de Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties (Food and Agriculture Organization, FAO). Oom Eric schiet toevallig langs: "De geopolitieke situatie van een regio of land merken we hier gelijk in Noord-Scharwoude. We moeten altijd rekening houden met een brandhaard, dus in onze magazijnen liggen zaden voor Zuid-Soedan, Irak en Syrië, die wij tegen kostprijs aan de FAO verkopen."
Neef Wouter neemt het gesprek weer over: "Wij werken met distributeurs in Europa, Afrika en het Midden-Oosten, zo'n tweehonderd stuks. Door oorlogen vallen die netwerken weg en kunnen boeren niet meer werken. Het gevolg zijn hongersnoden. Vandaar dat de FAO probeert met zaden dat tegen te gaan. Overigens gaat 20 procent van onze zaadproductie rechtstreeks naar zogenoemde processors. Dat zijn verwerkers van groenten in conserven als Bonduelle. Deze zetten de zaden door naar door hun gecontracteerde boeren die beschikken over honderden hectaren grond."