Tholen - Op de voorlaatste dag van februari branden er vooraan in de kas bij GreenDreamz twee soorten lampen: HPS en LED. Teler Wouter Vreugdenhil zet ze in voor de opkweekfase van zijn Canna's. Die opkweek vindt plaats in drie compartimenten die omhuld zijn met plastic zeil. Deze winter heeft de teler voor het eerst ook een compartiment met uitsluitend LED ingericht. Dat is hem goed bevallen. Komende winter wil hij ook in de overige twee compartimenten LED-lampen ophangen.
Energiebesparing
Maar zover is het eind februari nog niet. "Eerst moet ik nog een beetje geld verdienen," lacht de teler die zoals veel telers moeilijke jaren met energie achter de rug heeft. De kas van drie hectare vol Canna's, diverse groene kamerplanten, en in het voorjaar ook perkgoed, wordt warm gestookt met een ketel. Met alle belastingmaatregelen die op komst zijn en de recente gasprijspieken in gedachten snapt een beetje tuinbouwkenner dat het dus niet meeviel aan 't Louwtje in 's-Gravenzande.
"We zijn ten opzichte van 2019, toen we met Canna's zijn gestart, een derde teruggegaan in ons gasgebruik", deelt Wouter terwijl hij wijst op het noppenfolie langs de kasgevels. "We gebruiken ook de ook lessen vanuit Het Nieuwe Telen. Om vocht kwijt te raken trekken we nog weleens een kier, maar allang geen 20% meer maar maximaal 4%. Dat blijkt genoeg om vocht kwijt te raken. Daarnaast hebben we in een energiedoek en DryGair-unit geïnvesteerd."
Opkweekruimte gecreëerd
De teler wil blijven zetten in zijn teelt op het gebied van kwaliteit, maar ook nog steeds op het gebied van energiebesparing. Met een betere opkweekfase slaat hij twee vliegen in één klap. Om de opkweekfase te verbeteren overwoog hij eerst om zijn koelcel tot opkweekruimte om te bouwen. Daarvoor zou er een meerlagensysteem gebouwd moeten worden en daarin zou dan ook LED-belichting nodig zijn.
Het bleek voor GreenDreamz een brug te ver. Financieel was het voor de teler niet rond te rekenen. Vandaar dat een stuk van de kas nu dienst doet als opkweekruimte. De Canna's die er staan groeien in nieuwe pluggen van Quick Plug. "Daarmee hebben we al een hele verbeterslag gemaakt. De plug slaat nu al na één week aan. Voorheen duurde dat soms wel vier weken."
Egaler lichtbeeld
Ook over de LED-lampen is hij goed te spreken. "Het bewortelen onder LED gaat goed, ik heb deze winter weinig uitval en bovendien is mijn energieverbruik lager." De LED-lampen die in één van de drie compartimenten hangen zijn geleverd door AGROLED. Samen met Mark van der Ende van het bedrijf uit Kwintsheul dacht Wouter de huidige opkweekopstelling onder LED uit. Mark: "Ik daag telers uit anders te denken. Dus niet steeds meer licht in de kas, maar goed kijken wat de plant nodig heeft. Genoeg is genoeg."
Het armatuur dat boven de plugplanten hangt heeft een vermogen van 150 watt. Daarmee is het een opvallend klein armatuur. Wouter loopt het LED-compartiment in. Hij haalt zijn telefoon tevoorschijn. "Kijk", zo laat hij zien, "met deze lichtmeetapp kun je goed zien dat ik nu een veel egaler lichtbeeld heb." In vergelijking met de meting op het middenpad in het HPS-compartiment is het verschil inderdaad groot. De lichtsterkte in lux op het middenpad is twee keer zo laag als in het stuk met LED. "De LED-armaturen hebben een uitstralingshoek van 120 graden", geeft Mark als verklaring.
Extra warmte
Het gaat om een armatuur van Italiaanse makelij uit de Combo-serie van C-LED. AGROLED is de distributeur van de lampen in Nederland. Nog een testje met een smartphone volgt. "In je scherm van je telefoon kun je zien wat het spectrum is", laat Mark zien. "Het is voorjaarslicht."
Na een winter ziet Wouter tussen de compartimenten met alleen HPS en die met alleen LED geen opvallende kwaliteitsverschillen. Daar is hij tevreden mee. "Waar nodig zetten we in de LED-afdeling soms wel nog twee straalkacheltjes in voor wat extra warmte in de bewortelingsfase. Hiervoor hebben we temperaturen tussen de 20 en 22 graden Celsius nodig. Daarna is 18 graden Celsius een prima temperatuur die we ook goed halen met alleen de LED-lampen."
Kansen in koudere teelten
Voor komende winter heeft Wouter zijn accountant alvast opdracht gegeven SDE-subsidie aan te vragen waarmee hij deels zijn nieuwe LED-lampen kan gaan betalen. Daarna is het na levering een kwestie van plug&play installeren. "Onze lampen kunnen gewoon op 400 volt aangesloten worden op de bestaande bekabeling", geeft Mark aan. Hij ziet in heel wat koudere teelten kansen voor de oplossing waarvoor ook Wouter koos. "Veel telers belichten maar enkele maanden van het jaar. Daar is mij advies: Denk eens na over of het met minder licht zuiniger kan. Bovendien bespaar je met dit armatuur op je investeringskosten in vergelijking met een armatuur met een hoger vermogen."
Bij Wouter gaan de lampen niet lang na ons bezoek uit. Het opkweekseizoen met de LED-lampen liep van half september tot half maart. "Buiten het belichtingsseizoen is het een voordeel dat het LED-armatuur zo compact is. Hierdoor valt er meer natuurlijk licht naar binnen."
Voor meer informatie:
AGROLED
info@agroledbv.nl
www.agroledbv.nl
GreenDreamz
info@greendreamz.nl
www.greendreamz.eu