“Met de klimstok van Kratiste slaan we twee vliegen in een klap: in de stok zelf is CO2 vastgelegd en dankzij de stok groeit een plant die ook weer CO2 opneemt. Wat dat betreft een dubbele verduurzaming dus.”
We spreken Bart Janssen, tot voor kort samen met Coen eigenaar van tropische plantenkwekerij CoBaplant maar sinds kort alleen aan het roer, over Kratiste. Kratiste is de naam van het bedrijf dat hij samen met compagnon Mikel Olierook heeft opgezet. Mikel is met zijn bedrijf Ruplex gespecialiseerd in het ontwikkelen van biologisch afbreekbare materialen en geldt zogezegd als de uitvinder, terwijl het idee voor de toepassing komt van Bart. Omdat deze toepassing tamelijk uniek is en omdat het potentieel voor specifiek de tuinbouw nog meer toepassingen in petto lijkt te hebben – denk aan bijstekers, touw, plugjes etc – besloot men tot het starten van een aparte entiteit.
Aardappelschilresten en olifantsgras
De mosstok of ook wel klimstok wordt bij klimplanten in de pot gestoken opdat deze de lucht in groeien. Hiertoe moet de plant houvast vinden op de stok en om dat voor elkaar te krijgen werd decennia lang gebruik gemaakt van een stok, gemaakt van PVC of een ander materiaal, met daarop een laagje mos dat dit houvast bood. Om duurzaamheidsredenen is dat mos al lang vervangen door (meestal) kokostouw, maar er was lang niet écht een duurzaam alternatief. Tot nu dus, want de klimstok van Kratsite bestaat noch uit plastic noch het kokos, maar is gemaakt van aardappelschilresten en olifantsgras (Miscanthus Giganteus).
De ideale klimstok heeft nogal een eisenlijstje: hij is industrieel composteerbaar, is voldoende duurzaam om de plant er rustig tegenop te laten groeien en biedt daarnaast de plant voldoende mogelijkheid om op te hechten (en heeft daarom bij voorkeur een ‘boomschorsstructuur’). Al die eigenschappen zijn in de Kartiste klimstok verenigd, maar dat heeft van de andere kant wel een prijskaartje. “Momenteel is het zo’n 50% duurder dan een standaard mosstok. Dat is veel, maar als we verder zouden kunnen opschalen moet het zeker goedkoper kunnen. Bovendien helpen we de boer, olifantengras is goed voor zijn land en wij nemen een restproduct af. Daarnaast is een beetje duurder vermoedelijk niet erg, de consument wil best iets betalen voor.”
In 2020 werd het eerste prototype gemaakt, inmiddels zijn ook de kinderziektes eruit en is het product in de praktijk toepasbaar. Het is een extrusieproduct, de machine staat bij Ruplex in Geldermalsen. Zowel het gras als de schillen komen van Nederlandse bodem. Behalve CoBaplant zijn er al verschillende kwekers die er ook brood in zien er zijn, waaronder Zeurniet, Fachjan en Plantanious. Het is nu zaak meer naamsbekendheid op te bouwen, met name in het tuincentrum en bij de consument.
CoBaPlant
CoBaplant teelt een assortiment groene planten waaronder philodendron, scindapsus, epipremnum en schefflera. Tot voor kort had men ook Thunbergia alata in het assortiment, ook wel Suzanne-met-de-mooie-ogen, een plantje die er volgens Bart arbeidtechnisch altijd mooi tussen paste maar waar men nu mee is gestopt omdat de teler er in het seizoen 9 weken lang 7 dagen in de week de handen vol aan had. De kas zelf is teelttechnisch gezien nog prima, maar op leeftijd. De planten kunnen af met bijna geen licht maar hebben wel een beetje temperatuur nodig. Een geluk is dan weer de vloerverwarming, nog afkomstig uit de tijd dat er in de kas nog tomaten geteeld werden, waarmee laagwaardige warmte – water dat eerst al een rondje door de minimum buis gemaakt heeft – maximaal benut wordt.
In de teelt werken de gebroeders al enige tijd met biologische bestrijders. Die doet zijn werk, CoBaplant heeft nog maar weinig last van trips. “Met chemie moest ik soms meerdere keren in de week rond terwijl ik die beestjes onderin nauwelijks raakte. Nu moet ik alleen nog af en toe een beetje corrigeren, dat is geen vergelijk meer met wat het was. Bovendien konden die krengen zowat overal tegen, de resistentie is naar mijn idee nu weer een stuk minder.”
De old school mosstok van PVC en kokos
Stapje in de goede richting
CobaPlant heeft er alle vertrouwen in dat de introductie van de nieuwe klimstok weer een stapje in de goede richting van een duurzame toekomst is. “De tuinbouw staat geen makkelijke tijd te wachten, maar het heeft een belangrijke rol te spelen op energiegebied. Met zonnepanelen in het glas, met aardwarmte en op allerlei andere manieren spelen we een rol in de energievoorziening. Misschien komt het zelfs ooit zover dat we netto energieproducent worden.”
De onzekerheid t.g.v. de hoge energielasten zijn voor nu echter groot. “We houden die stip op de horizon maar de zekerheden van vroeger zijn weg. Van de ene kant teelden we vroeger op een vierbaans snelweg en doen we dat nu op een koordje. Met een beetje aan de knoppen draaien kom je er niet, je moet alles tegen het licht houden en dat is niet allemaal verkeerd. Maar nu worden ondernemers gedwongen hun formule bij te stellen en helpt de overheid een gezonde verduurzaming van onze bedrijfsvoering om zeep.”
Voor meer informatie:
Cobaplant
Bart Janssen
E: info@cobaplant.nl
www.cobaplant.nl