'Stilzwijgende' generatie ziet familiebedrijf na overdracht meestal ten onder gaan
Opvallend detail bij het onderzoek is dat Peter van den Dool zelf afkomstig is uit een familiebedrijf. Hij volgde in eerste instantie met zijn broers en zus vader Teun op, die Dool Industries heeft opgezet: een concern van bedrijven die vooral actief zijn in de glastuinbouw, onder meer met wereldmarktleider in groeilicht Hortilux Schréder. Na een loopbaan van 12 jaar heeft hij zijn functies binnen het familiebedrijf neergelegd om zich te gaan specialiseren als coach voor familiebedrijven. Daarvoor heeft hij zijn eigen bedrijf Actreevate opgericht.
Vanuit zijn achtergrond heeft hij zich tijdens zijn studieperiode verdiept in het grote aantal faillissementen onder familiebedrijven van de tweede of derde generatie. De beschikbare cijfers zijn alarmerend: 70% van de familiebedrijven overleeft een overdracht niet. De bijbehorende economische schade is ongekend groot. Van den Dool noemt in zijn dissertatie een jaarlijkse omzetderving van 10 miljard euro.
Het onderzoek richtte zich op de vraag waarom familiebedrijven er vaak niet in slagen succesvol de stap te zetten naar een volgende generatie. Bij gebrek aan literatuur van voldoende gewicht over de emoties die spelen binnen familiebedrijven heeft Van den Dool zelf een aantal psychologen en familiebedrijven gesproken. 'Ondernemers die op dit moment te maken hebben met een overdracht zijn 55 tot 65 jaar. Die generatie heeft niet geleerd om problemen pratend op te lossen, maar juist door te zwijgen en harder te werken. En juist in familiebedrijven komen heel veel fricties tussen familieleden onderling voor.' Een andere conclusie van het onderzoek: veel bedrijven onderschatten de impact van een overdracht. Dat uit zich onder meer in een te positief beeld van de capaciteiten van bedrijfsopvolgers. Zicht op de nodige en aanwezige competenties ontbreekt vaak.
Overdrachtsadviseur
De huidige externe begeleiding schiet vaak tekort. Accountantsbureaus die een overdracht begeleiden, hebben vooral aandacht voor de zakelijke kant. Van den Dool pleit daarom voor de inzet van een gespecialiseerd overdrachtsadviseur, een coach die in staat is om verbindingen tussen generaties aan te brengen op basis van vertrouwen. Die kan ook het initiatief nemen om een 'familiecode' op te stellen, een handvest dat de cultuur, waarden en normen binnen een familiebedrijf helder maakt. Van den Dool: 'Hulp vragen is in een familiebedrijf dat overdraagt echter nog not done. Families willen de vuile was niet buiten hangen.'
Het is hem opgevallen dat ondernemers niet staan te springen om het verhaal van hun bedrijfsoverdracht naar buiten te brengen. 'Bedrijven delen liever hun successen dan hun mislukkingen. Als een ondernemer na een bedrijfsoverdracht al wilde praten, was het vaak off the record. Het wordt ervaren als een enorme teleurstelling als hun levenswerk door een volgende generatie niet meer kan worden voortgezet.'
Voor meer informatie:
Actreevate B.V.
Finkenflügelstraat 18
2291 ZN Wateringen
m 06 – 12 32 83 71
[email protected]