Tholen - Zo’n 75 man kreeg vrijdagmiddag een lesje lobbyen tijdens een middag over de impact van efficiënt telen. Jesse Schevel van Glastuinbouw Nederland was hiervoor uitgenodigd. Andere sprekers waren Sander Hogewoning over plantfysiologische aandachtspunten bij energiezuinig telen en, op het laatste moment ingesprongen, Jeroen Boonekamp van B-Mex. Hij vertelde over de CO2-optimalisatietool OCAP Optimaal.
Jeroen verving Arne Bac van de Rabobank op het evenement dat door Glastuinbouw Nederland, Vertify, World Horti Center, AVAG, Rabobank en Plantum was georganiseerd, in een drukke tijd met evenementen. Robert Solleveld van Glastuinbouw Nederland opende daarom met een kwinkslag: "We dachten, laten we voor de verandering nog maar een evenement organiseren."
Een zaaltje vol toeleveranciers, telers en andere geïnteresseerden kreeg van lobbyist Jesse eerst kort college over de veelbesproken belastingplannen. Die leken desastreus uit te pakken voor de glastuinbouw, maar dankzij het convenant, zo benadrukte de lobbyist, zijn de plannen toch aangepast op zo’n manier dat telers langer de tijd krijgen om zich via verduurzaming toekomstbestendig te maken. Winst voor de sector is dat het verlaagd tuinbouwtarief voor aardgas langer blijft gelden.
Jesse Schevel met op het scherm Frans Timmermans
EU-klimaatambities aangescherpt
Maar niet oneindig. Zoveel mag inmiddels wel duidelijk zijn. Wie denkt dat het kabinet alle klimaatplannen zelf bedenkt, is door Jesse vrijdag uit zijn droom gehaald. Een groot deel van de maatregelen die de Nederlandse regering neemt, zijn ingegeven door Europese plannen. Het draait allemaal om de Green Deal, waar lange tijd Frans Timmermans misschien wel het gezicht van was én inmiddels Wopke Hoekstra.
Die laatste heeft ‘nóg ambitieuzere plannen’. Hoekstra wil dat de CO2-emissies in de Europese Unie in 2040 met 90-95% omlaag zijn gegaan. Timmermans koerste aan op 55% verlaging. Die nieuwe ambities van Hoekstra zijn haalbaar voor de glastuinbouw, stelt de lobbyist. Hij wijst opnieuw op het convenant. “Wel krijgen we hiermee een extra stevige stok achter de deur.”
Fit for 55
De Green Deal bestaat uit drie onderdelen: de van Boer-tot-Bord-strategie (met daarin de ambitie 25% biologisch telen), de biodiversiteitsstrategie (onder meer over 50% minder chemische gewasbescherming in 2030) en Fit for 55. Op dat laatste onderdeel ging Jesse uitgebreider in, omdat specifiek de glastuinbouw hier veel mee te stellen krijgt.
De recent door de Tweede Kamer geloodste belastingplannen van het kabinet zijn niet los te zien van de Green Deal en Fit for 55. Europa eist van lidstaten onder meer dat ze hogere energiebelastingen gaan heffen en CO2-emissie duurder maken, door fossiele brandstoffen in het EU-Emissiehandelssysteem (ETS) te stoppen. Nu vallen slechts enkele hele grote Nederlandse telers daaronder, net als grote industriereuzen.
Oneerlijke concurrentie
Bij Glastuinbouw Nederland maken ze zich zorgen over de EU-plannen omdat het gevaar bestaat dat Nederlandse of Europese tomatenteelt benadeeld wordt ten opzichte van bijvoorbeeld tomatenteelt in Marokko. Marokko is geen EU-lidstaat en heeft bijvoorbeeld niets te maken met hogere kosten voor CO2-emissies. Oneerlijke concurrentie.
Polen is wel EU-lidstaat, maar toch fronst de Nederlandse tuinbouw ook hierover de wenkbrauwen. In de zaal werd na het verhaal van de lobbyist gewezen op de sterke steenkoolafhankelijkheid van Poolse telers. Moeten zij niet aan EU-doelstellingen voldoen? Jawel, gaf Jesse aan. De emissies van alle lidstaten moeten omlaag. Omdat echter het referentiejaar in Europa 1990 is, hoeven ze in bijvoorbeeld Polen ‘relatief minder grote stappen te zetten’.
Voorlopers belonen
Glastuinbouw Nederland pleit in Europa voor het ‘eerlijk belonen’ van voorlopers. Supermarkten zouden voor de producten van voorlopers meer moeten betalen. Omdat het over voedsel gaat, ligt dat echter gevoelig in de EU. Een andere ‘oplossing’ voor het concurrentieprobleem, waar het niet-EU-landen betreft, is een CO2-heffing op importproducten (CBAM). Het Europees parlement stemde hier dit voorjaar mee in. De land- en tuinbouw zit alleen niet in CBAM. Ook hier: het verhogen van de prijzen van voedsel ligt gevoelig. Jesse verwacht dat er op dit punt ‘nog jaren’ lobbyen nodig is.
Sander Hogewoning deed een quizje
Waarom moet een gewas verdampen?
Na het lesje lobbyen ging Sander Hogewoning van Plant Lighting in op hoe planten energiezuiniger telen ervaren. Dat deed hij onder meer door middel van een quizje met als vraag: Waarom moet een gewas verdampen? Over verdamping is nog opvallend weinig kennis beschikbaar in de literatuur. Reden voor onderzoekers om daar, zeker na de switch van HPS- naar LED-belichting, extra onderzoek naar te doen. Onderzoekers kunnen hierbij ook luchtsnelheidsmetingen doen. Vanuit de zaal kwam de vraag of dat ook voor ‘gewone’ telers toegankelijk is. Wie zonder investering in dure sensoren een idee wil hebben, zou een roofproef kunnen uitvoeren.
Minimale inzet CO2 optimaliseren
De laatste spreker op de vrijdagmiddag was Jeroen Boonekamp van B-Mex. Hij vertelde over hoe de tool OCAP Optimaal binnen een project van Kas als Energiebron is doorontwikkeld. Op die manier kunnen telers ook voor CO2 die niet van OCAP afkomstig is zien hoeveel de CO2 hen kost én wat het aan extra productie oplevert. De vraag daarbij is telkens: is de extra CO2 die je in de teelt stopt het ook waard?
Tot nog toe diende de tool vooral voor het optimaal maximaliseren van de CO2-inzet. In het project van Kas als Energiebron is de focus komen te liggen op een minimale inzet van CO2, zonder dat het gewas er nadeel van ondervindt. De aangepaste tool is deze zomer bij telers getest. Een vervolgstap is het rechtstreeks ‘de klimaatcomputer inschieten’ van de data uit de tool. Dat kan nu nog niet. De teler gebruikt het platform van OCAP Optimaal.
Jeroen Boonekamp van B-Mex was de laatste spreker