Tholen- De plannen voor het realiseren van een onderzoekscentrum voor de tuinbouw in Roeselare waren indrukwekkend, aangezien het bovenop de kistenloods van de REO Veiling zou komen te staan, en de uiteindelijk gerealiseerde dakserre is dat zeker ook. Afgelopen vrijdag werd Agrotopia officieel geopend. De 9.000m2 grote dakkas, die 15 miljoen heeft gekost, is de grootste in zijn soort in Europa. “De dakserre wordt een stuwende kracht voor innovatie in de sector”, vertelt gedeputeerde Bart Naeyaert.
Bekijk de foto's van de dakkas hier.
Tuinbouw dichterbij de stad
West-Vlaanderen is niet alleen de belangrijkste land- en tuinbouwprovincie van Vlaanderen (goed voor bijna 20% van de omzet in deze sector), de streek rond Roeselare wordt ook wel “de moestuin van Europa” genoemd. Een derde van alle diepvriesgroenten die in Europa verkocht worden, komt uit de streek. Ook REO Veiling, de tweede grootste groente- en fruitveiling van Vlaanderen, voorziet een belangrijke afzetmarkt voor de groenteteelt. Dat Agrotopia verrees in déze streek, is dan ook niet toevallig.
"REO Veiling had het idee on tuinbouw dichterbij de stad te brengen," aldus een trotse Bart Verhaeghen van Inagro. Doordat de serre warmte uit een verbrandingsoven in de buurt gebruikt, zijn de stad en de serre fysiek met elkaar verweven. Maar er is meer dan dat. Bart vertelt dat de serre als doelen heeft om de tuinbouw en maatschappij bij elkaar te laten komen. "Met een serre in stedelijke context is in dat opzicht meer mogelijk dan op het platteland."
De komende tien dagen, tijdens het Festival van de Toekomst, wordt daar al een aftrap voor gegeven en komen er meer dan 1000 kinderen langs. Met festiviteiten en theater worden jeugd en volwassenen getriggerd om te kijken naar hoe de tuinbouwsector in elkaar zit. "Zo inspireren we de jeugd en de samenwerking tussen hogeschool, tuinders en bedrijven."
Proeven en onderzoek
Tegelijkertijd is de dakkas natuurlijk meer dan alleen mooi. Achter het glas vinden belangrijke proeven plaats, toont Bart. Daar zet Inagro stappen richting de toekomst van de glastuinbouw en van professionele urban farming. "Het staat heel erg in de kinderschoenen, maar we willen ook gaan kijken of en hoe de toekomst van telen op het dak is," aldus Bart.
Daarbij gaat het om praktisch onderzoek en de kas zit dan ook bomvol met techniek. Zo kunnen innovatieve technologien in realistische context ontwikkeld worden. "De serre van 9000 m², bestaand uit dertien onderzoekscompartimenten met hoogtechnologische faciliteiten, maakt innovatief onderzoek op Europees topniveau mogelijk," verwacht het Inagro team. "Ze bieden voldoende ruimte om nieuwe technologieën te ontwikkelen, uit te testen en te demonstreren in omstandigheden die vergelijkbaar zijn met de praktijk.'
Bladgewassen en vruchtgroenten
De dakserre is ook Europa's grootste dakserre van Europa voor onderzoek in hydrocultuur; substraatteelt. In de 6000 m² teeltoppervlak is dan ook geen korrel grond te bespeuren. Substraatteelt biedt de mogelijkheid om kwalitatieve gewassen te produceren en de milieu-impact te verkleinen. Het helpt telers om de huidige uitdagingen in efficiënte teeltpraktijken, circulair watergebruik en gewasbescherming aan te gaan en levert voordelen op, zoals een hogere opbrengst en ergonomie.
“De kennis die we zo verzamelen, vertalen we in toepassingen die voor de volledige glastuinbouwsector bruikbaar zijn, ook voor de klassieke glastuinbouw”, verduidelijkt Mia Demeulemeester, afgevaardigd bestuurder van Inagro.
Meerlagenteelt
De flexibele inrichting met onder andere een gevelserre van maar liefst twaalf meter hoog, laat toe om te experimenteren met optimaal ruimtegebruik, telen in de hoogte, meerlagenteelt, diverse types teeltgoten en nieuwe duurzamere substraten.Ook wordt onderzoek gedaan naar de samenwerking tussen tuinbouw in de stad: denk aan innovatieve waterrecuperatie en hergebruik van stedelijke restwarmte.
Met dubbel schermdoek en ventilation jets past Inagro verder het principe van ’Het Nieuwe Telen’ toe, waarbij verwarmingsenergie efficiënter benut wordt. Een klimaatcomputer voorziet het gewas in ieder compartiment automatisch in zijn behoefte aan warmte, licht en luchtvochtigheid. Voor warmte doet Agrotopia een beroep op twee externe bronnen: de warmtekrachtkoppeling (WKK) van REO Veiling en het warmtenet van MIROM.
Via recirculatie is ook een gesloten waterbalans gecreeerd. De basis voor de voedingsoplossing is regenwater uit de vijf grote cilinders waarop de gevelserre rust. Een centraal opgestelde voedingscomputer maakt de voedingsoplossingen klaar en per compartiment stuurt een regelcomputer alle installaties aan. Met onderzoek naar entomoponics sluit Inagro nog meer kringlopen. Kweeksystemen om groenteteelt en insectenkweek te organiseren in dezelfde omgeving moeten de ruimte beter benutten én reststromen uit glastuinbouw valoriseren als voedselbron voor insecten.
Demonstratie
Met haar locatie nabij de producenten en afnemers van verse groenten vormt de dakserre ook een knooppunt voor kennisuitwisseling en demonstratie. Een expozone, demo-opstellingen in de teeltcompartimenten, het stadstuinbouwplein en het auditorium bieden daartoe mogelijkheden. Zo zijn een tiental bedrijven al aanwezig in de serre om hun technologie of kennis te delen met de sector. “Via bezoekerscorridors krijgt ook het publiek de mogelijkheid om kennis te maken met de glastuinbouw. Wederzijds begrip tussen boer en burger is dan ook een vereiste om landbouw verder alle kansen te geven in de toekomst”, aldus Mia Demeulemeester. Met de organisatie van ‘Agrotopia, een festival van de toekomst’ neemt het provinciebestuur daarin alvast het voortouw.
Ontmoetingsplaats die uitnodigt tot cocreatie
Om de impact van innovatie en optimalisatie in de landbouwsector in West-Vlaanderen en daarbuiten te vergroten, is samenwerking met andere spelers essentieel. Net daarom is de dakserre ingericht als een ontmoetingsplaats voor onderzoekers, adviseurs, telers, kennisinstellingen, overheden en technologiebedrijven. Het ontwerp integreert onderzoek, demonstratie en kennisuitwisseling in één serreconstructie.
Bekijk de foto's van de dakkas hier.
Voor meer informatie:
Ine Pertre
Inagro
ine.pertry@inagro.be.