Inagro en de Provincie West-Vlaanderen investeren dit jaar opnieuw in de regionale publiekscampagne met de naam Schoon Boeren. Dit maal is het de beurt aan zes sympathieke familiale land- en tuinbouwers uit de regio Brugge, Damme en Knokke-Heist. Zij vertellen hoe ze, elk op eigen wijze, de vraagstukken m.b.t. een schonere en duurzamere productie aanpakken. Een daarvan is Potplantenkwekerij Gera-Fleur uit Sint Andries, alwaar geraniums, violen, kerststerren en chrysanten gekweekt worden:
Van geraniums in het voorjaar over chrysanten in de zomer tot kerstrozen in het najaar, het hele jaar door staan de serres van Bart Franco in bloei. Zijn bloemen zijn dan ook felbegeerd en vallen tot in Zwitserland in de smaak. Intussen heeft hij zo’n 28.000 m2 serres staan. Zijn eerste werkjaar was nochtans een tegenvaller, verklapt hij.
Bart startte in 1995 naast het bedrijf van zijn pa. De oorspronkelijke bedoeling was om tomaten te telen in de zomer en sla in de winter. Maar Bart had ook andere plannen. “Je bent 20 jaar en je wilt eens zot doen. Zo ben ik op het idee gekomen om een kleine kas geraniums te zetten. Dat was begin ’96. Ik wou eens iets anders doen dan mijn pa, maar uiteindelijk was dat eerste jaar een grote flop. Maar ik had wel contact gelegd met Floreac, dat deel uitmaakt van de Floré Groep, een Europese groep actief in de teelt van en de handel in potplanten. Zij wilden het jaar nadien terugkomen als we hetzelfde product konden telen voor de Zwitserse markt. En zo is het verhaal begonnen met zo’n 60.000 planten.”
Bloeien in duisternis
Intussen strekt potplantenkwekerij Gera-Fleur zich uit over bijna 28.000 m2 serres, verspreid over twee sites. Naast de geraniums kwamen ook de chrysanten en de kerststerren (poinsettia) erbij. Bart: “In het voorjaar kweken we de geraniums, in de zomer de chrysanten in de serre en in november/december de poinsettia’s. Daarmee zit het schema twaalf maanden vol.”
Serreteelt vergt veel energie. Met behulp van doeken slaagt Bart erin zijn energieverbruik behoorlijk te verlagen. Bart legt uit hoe het werkt: “In de serres met eb en vloed is er een dubbel doek dat we in de zomer gebruiken voor de verduistering voor de chrysanten. Een chrysant bloeit zodra hij twaalf uur duisternis heeft. Wij hebben dus bloeiende chrysanten in augustus in de serre. Tussen zes en zeven uur ’s avonds doen we die doeken dicht Zo denkt de plant dat het september begint te worden en begint ze bloemen aan te leggen. ’s Morgens om 8-9 uur doen we de doeken terug open. In de winter gebruiken we diezelfde doeken. Zodra het buiten 10°C is, gaan ze voor 95% dicht. We laten nog een vochtkier over. Zodra het 5°C wordt, gaan de doeken helemaal dicht, omdat we dan genoeg verwarming hebben. Zo besparen we ongeveer de helft van de energie in vergelijking met een systeem zonder die doeken. Dat betekent dus de helft minder stoken.”
Eb en vloed in Brugge
Bart liet het al even terloops vallen: in bepaalde serres wordt gewerkt met een eb- en vloedsysteem, een manier om zuinig om te gaan met het water. “De serre is onderverdeeld in vierkante vakken,” vertelt Bart. “In ieder vak zitten er zes punten met een roostertje op. Onder dat beton zit een heel buizensysteem. Op de computer leg ik bijvoorbeeld vak 1 aan om het water in dat vak te laten stijgen. We laten het water stijgen tot 2,5 à 3 cm, de pot zuigt zich vol met water tot hij 100% verzadigd is en daarna loopt het water weer weg naar de kelder. Intussen is het tweede vak aan het opstijgen. Zo zitten we met een continue circulatie van het water, waardoor we heel weinig tot geen waterverlies hebben.”
Bovendien gebruiken ze bij potplantenkwekerij Gera-Fleur enkel regenwater, maar uitzonderlijke weersomstandigheden zoals in de zomer van 2018 verplichten hen om soms uitzonderlijke maatregelen te nemen. Bart: “We hebben een tank van anderhalf miljoen liter en onder grond zit nog eens 500m3. We kunnen dus zo’n 2 miljoen liter stockeren maar vorige zomer hebben we voor de eerste keer in tien jaar tijd moeten bijpompen uit de grond.”
Gericht werken
Zowel bij de bemesting als bij het sproeien, gaat Gera-Fleur heel gericht te werk. Daardoor moet er minder bemest en minder gesproeid worden. Bart: “We werken met puntbemesting. Dat is een machine die buiten het veld rijdt achter de tractor en die gaten in de grond maakt. Vroeger gooiden we 1000 kilo per hectare, maar nu werken we met een snelwerkende meststof aan de ene kant van de pot en een traag werkende meststof aan de andere kant. In plaats van 1000 kilo, volstaat nu 300 à 400 kg per hectare. Voor het sproeien werken we met driftreducerende sproeikoppen. Er wordt dus niet meer open gesproeid, maar de sproeistof gaat onder druk en in sterke straal recht naar beneden waardoor je veel gerichter kan sproeien. Bij de bolchrysanten sproeien we zelfs in de planten. Daardoor hebben we ook geen afdrijving van de sproeistoffen aan de randen.”
Ook het al beschreven eb- en vloedsysteem beschermt de planten optimaal. Bart: “Bij een gewoon systeem wordt van boven water gegeven en is heel de plant nat. In het voorjaar zouden de bloemen van de geraniums dan beginnen te beschimmelen omdat het water niet opdroogt.”
En ook zijn buren draagt hij een warm hart toe. Elk jaar mogen zij in één van zijn serres hun buurtfeest houden. Bart: “Naar aanleiding van een opendeurdag na de afwerking van het nieuwe gebouw, organiseerden we ’s avonds een feest voor de klanten en de mensen uit de buurt. Een buur kwam zeggen dat we dat meer moesten doen en ik zei hem: ‘Je mag de serre altijd gebruiken, maar voor de rest moet je je plan trekken’. Twee weken later stond hij hier al. Ondertussen komt hier nu al zo’n 10 jaar lang een 120-tal man op de derde zondag van augustus. Het is een ideale locatie om samen te komen. Er zijn toiletten, er is water en elektriciteit. Dat buurtfeest zorgt voor een goede verstandhouding en een veel beter contact met de buren.”
bron: Schoon Boeren