Circa 22% van het WKK-vermogen in Vlaanderen staat opgesteld in de glastuinbouw. De sector was de afgelopen jaren voor een belangrijk deel verantwoordelijk voor de groei van het opgesteld vermogen. In 2021 was dat 2,6 GWe in totaal, goed voor bijna 23% van alle opgewekte elektriciteit in Vlaanderen.
De laatste tijd zijn er wel politieke besluiten genomen die WKK's die op fossiele brandstoffen werken hebben geraakt. In de nieuwste WKK-Wegwijzer is daar aandacht voor, net als voor nieuwe kansen voor WKK's.
Uitfasering fossiel
In november 2021 heeft de Vlaamse overheid beslist om de certificatensteun voor nieuwe of ingrijpend gewijzigde WKK-installaties op fossiele brandstoffen versneld uit te faseren. Projecten met een startdatum vanaf 1 januari 2023 kunnen niet langer steun aanvragen ten opzichte van de initieel voorziene datum van 1 januari 2030. Bijkomend werd in december 2022, in het daglicht van de energiecrisis, door het Vlaams Parlement de invoering van een jaarlijkse actualisatie van de bandingfactoren voor WKK’s met een startdatum vanaf 1 januari 2013 goedgekeurd. Het is op dit moment nog onduidelijk wat het effect zal worden op de investeringsbereidheid op langere termijn, stelt COGEN Vlaanderen, initiatiefnemer voor de wegwijzer.
Elke twee jaar geeft COGEN Vlaanderen een WKK-Wegwijzer uit. Het document geeft onder meer inzicht in welke technische en wetgevende eisen er in Vlaanderen aan verbonden zijn en hoe bedrijven het meeste uit hun WKK-project kunnen halen.
Onbalans
Eind 2025 worden de kerncentrales in België gesloten. Om de bevoorradingszekerheid van elektriciteit in België ook na de sluiting van deze centrales te waarborgen, heeft de federale overheid een vergoedingsmechanisme uitgewerkt. Dat mechanisme – Capacity Remuneration Mechanism (CRM) – geeft een vergoeding aan uitbaters om hun productiecapaciteit ter beschikking te stellen om onbalansen op het elektriciteitsnet op te vangen.
De toekenning van deze vergoeding gebeurt op basis van een veiling, waarbij energieproducenten in competitie treden om aan de laagste prijs hun capaciteit ter beschikking te stellen. Het CRM is technologieneutraal waardoor elke technologie die elektriciteit opwekt in aanmerking komt. Niet alleen gascentrales, maar ook biogas-WKK’s kunnen deelnemen aan de veiling.
"De CRM zorgt ervoor dat alle technologieën, bestaande en nieuwe productiecapaciteit, vraagsturing en opslag én grote en kleine installaties kunnen meedoen aan de veilingen", zegt Tinnen Van Der Straeten, federaal minister van energie. "WKK’s spelen een belangrijk rol in het verzekeren van de bevoorrading. In de nieuwe CRM-veilingen zullen WKK’s (die niet meer van andere exploitatiesteun ge-
nieten) daarom nog beter gevaloriseerd worden.”
Aanvulling warmtepomp
Een piste die COGEN Vlaanderen graag wil onderzoeken is de samenwerking tussen cogeneratie en warmtepompen. Een grote zorg bij de massale omschakeling van aardgasketels naar warmtepompen is de grote druk die daarmee gelegd wordt op het elektrisch systeem. Als het buiten heel koud is, werken al die warmtepompen dan gelijktijdig en op vol vermogen om te kunnen voldoen aan de warmtevraag, hetgeen een hoge druk legt op zowel het stroomnet als de stroomproductie. WKK kan hier een nuttige aanvulling geven. Als het koud is, zal die WKK niet alleen een deel van de warmte leveren, maar ook stroom die dan weer gebruikt kan worden in die warmtepompen. Dat gebeurt bovendien lokaal, zodat niet alleen de productie, maar ook het net minder belast wordt.
Over hoe dat precies werkt met die CRM en meer gaat de hier volledig te lezen WKK-Wegwijzer.