Jan Willem Keijzer, Royal Brinkman
Klimaatverandering in de tuinbouw
Althans, dat meent Royal Brinkman en daarom wijdt de tuinbouwtoeleverancier een driedelige blogreeks aan het thema ''Klimaatverandering in de tuinbouw: haal je kop uit het zand''. Productspecialist Jan Willem Keijzer trapt af en gaat in de eerste blog met meteoroloog Reinier van den Berg en tuinbouwkundige Frits Veenman in gesprek over extreme neerslag als gevolg van klimaatverandering:
Klimaatverandering in de tuinbouw: haal je kop uit het zand! | Deel 1: extreme neerslag
Al jarenlang is klimaatverandering een heel belangrijk en veel besproken onderwerp in de media. Toch is een van de meest gebruikte zoektermen op internet met betrekking tot klimaatverandering de zoekterm ‘klimaatverandering onzin’. Blijkbaar steekt een heel groot aantal mensen de kop in het zand en schrijft klimaatverandering af als onzin: “Het zal allemaal wel meevallen”. Best schokkend, wat mij betreft, want je kop in het zand steken, heeft geen nut. Klimaatverandering is écht gaande, of je het nou wilt geloven of niet. De schadelijke gevolgen worden elk jaar meer zichtbaar. En ja, ook de tuinbouw gaat deze gevolgen voelen. Daarmee vertel ik niks nieuws, daar is immers al uitgebreid onderzoek naar gedaan. Maar waarom besteden we hier dan zo weinig aandacht aan? Waarom steken we onze kop in het zand en denken we dat het allemaal wel overwaait?
Wake up call
In de zomer van 2016 zijn Nederlandse telers flink wakker geschud. Gigantisch noodweer met enorme hagelstenen verwoestte tientallen hectares kassen met een miljoenenschade als gevolg. Dit was geen ‘normale’ zomerse hagelbui. Dit was een vorm van extreme neerslag. Ik sprak hierover met meteoroloog Reinier van den Berg en hij gaf aan dat dit nog maar het begin is. Reinier: “Zulke extreme hagelbuien ontstaan op dagen met (sub)tropische temperaturen. De atmosfeer bevat dan ontzettend veel energie. Als dit botst met koude lucht, dan komt die energie tot ontlading in de vorm van hevige regen, onweer of in dit geval enorme hagelstenen. Klimaatverandering zorgt ervoor dat de temperatuur stijgt, waardoor we vaker te maken krijgen met (sub)tropische temperaturen en dus met dit soort extreme neerslagvormen. Dat moet echt niet onderschat worden.”
Tikkende tijdbom
Deze zomer zijn dit soort extreme hagelbuien gelukkig niet voorgekomen in Nederland, maar dat is een kwestie van geluk, want delen van Duitsland en in Noord-Italië zijn deze zomer niet gespaard gebleven, zo vertelde Reinier van den Berg mij ook. Het is dus slechts een kwestie van afwachten voordat we hier opnieuw belaagd worden. Een tikkende tijdbom, dus. Wat betekent dit voor de kas van de toekomst? Huidige kassen zijn niet bestand tegen dit soort extreme hagelbuien, dat is vorig jaar wel duidelijk geworden. Tuinbouwkundige Frits Veenman: “Het kasdek zal in de nabije toekomst moeten worden voorzien van sterkere glassoorten, ikzelf denk hierbij aan gehard glas zoals bij autoruiten. Dit is niet alleen veel veiliger voor mensen in de kas, maar is ook een aanzienlijke verbetering voor het gewas en de scherminstallatie. En misschien moet er ook wel een apart scherm in de kas komen die bij eventuele glasschade de scherven opvangt. Of deze ideeën haalbaar zijn, is de vraag, maar dat zijn onderwerpen voor kassenbouwers, glasfabrikanten en schermleveranciers.”
Alles of niets
We gaan niet alleen te maken krijgen met extreme hagelbuien: er zullen ook steeds meer extreme regenbuien vallen, waarbij in korte tijd een enorme hoeveelheid water naar beneden komt. Maar let op: er vallen niet alleen vaker extreme stortbuien; natte perioden kunnen in de toekomst ook vaker afgewisseld worden door extreem droge perioden. Anders gezegd, alles of niets. Dat vraagt om een andere manier van omgaan met regenwater en wateropslag, want ook in deze droge periodes is in de kas water nodig om te kunnen irrigeren. De wettelijke minimale opslagcapaciteit van water zal hierdoor steeds minder voldoen, waardoor telers tijdens droge periodes steeds vaker te maken gaan krijgen met een watertekort.
Stof tot nadenken
Tel daarbij op dat de klimaatverandering ervoor zorgt dat er de komende jaren steeds minder zoet water beschikbaar zal zijn en we hebben écht de poppen aan het dansen. Eén ding is zeker: we zullen als sector onze krachten moeten bundelen, want samen sta je sterker. Maar dan rest nog wel de vraag: hoe moeten we als sector dan met dit probleem omgaan? Hoe kunnen we ons hier als sector nu al op voorbereiden, zodat we niet voor onaangename verrassingen komen te staan? Stof genoeg om over na te denken…
In de volgende blog in de serie ‘Klimaatverandering in de tuinbouw’ gaan waterspecialisten Arie Plomp en Joshua Reijnen dieper in op het zoetwatervraagstuk.
Voor meer informatie:
Royal Brinkman
Woutersweg 10
2691 PR 'S-Gravenzande
t: +31 (174) 44 61 00
f: +31 (174) 44 61 50
info@brinkman.nl
www.brinkman.nl