In de loop der jaren heeft Novarbo Oy alternatieve substraten ontwikkeld om duurzaamheid in de tuinbouwsector te bevorderen. Waar het bedrijf eerder heeft bijgedragen aan veen- en circulaire teelt, willen ze nu plasticvrije teelt bevorderen. In 2020 introduceerde dit Finse bedrijf moswolmatten als een organisch alternatief voor steenwol. In eerste instantie bestond dit product uit een combinatie van veenmos en veen. Met het oog op aankomende veenverboden ontwikkelde het bedrijf een volledig veenvrij substraat. Dit RHP-gecertificeerde substraat, dat binnenkort beschikbaar is, bestaat uit 75% houtvezel en 25% acrotelm. Acrotelm is de actief groeiende bovenste laag van een veen. Op dit moment voert het bedrijf proeven uit met plasticvrije moswol. "Het is nog te vroeg om definitieve conclusies te trekken, maar deze proeven zien er veelbelovend uit," zegt Pirita Luolamaa-Vollebregt van Novarbo Oy.
Moswolsubstraat van Novarbo Oy
Sphagnummos substraten
Moswol wordt beschouwd als een duurzaam alternatief voor veen omdat het gemaakt is van sphagnummos en houtvezel. "Acrotelm is de toplaag van een veenmoeras die bestaat uit veenflora zoals Sphagnummossen. Na de oogst groeit Sphagnummos vrij snel weer aan. Het kan in ongeveer 30 jaar opnieuw geoogst worden. Om deze reden is Sphagnummos duurzamer dan veen. Bovendien kan moswol na gebruik samen met gewasresten lokaal gecomposteerd worden. Een ander optie is dat het gerecycled wordt wat de afvoerkosten minimaliseert. Ook kan het gebruikt worden als grondstof voor nieuwe substraten zoals kweekzakken voor consumenten.
Het sphagnummos van Novarbo Oy wordt geoogst met behulp van een gepatenteerde ecologische methode die Light Sphagnum Removal techniek (LSR techniek) heet. Met deze techniek wordt een deel van het gebied niet geoogst om hergroei van de vegetatie mogelijk te maken. We verzamelen niet van beschermde locaties of veenmoerassen in natuurlijke staat," legt Pirita uit. "Uiteindelijk streven we naar veenvrije en plasticvrije teelt. Plasticvrije substraten voor hydrocultuur bestaan nog niet. Het zou baanbrekend zijn als onze proeven met plasticvrije substraten succesvol zouden zijn."
Tomaatproeven in Agrotopia
Sinds vorig jaar voert Novarbo Oy proeven uit met deze plasticvrije substraten. In het onderzoekscentrum Agrotopia in België worden tomatengewassen op vier verschillende Mosswool substraten geteeld: moswol met veen met of zonder plastic en moswol zonder veen met of zonder plastic. Deze proef begon in week 43 in 2023 en duurt tot augustus 2024. De plasticvrije en veenvrije versie van het substraat is ook te zien bij Tomatoworld in Honselersdijk.
Pirita gaat dieper in op het plasticvrije substraat: "Het lijkt misschien erg droog, maar dat is de buitenkant. Het binnenste absorbeert perfect vocht. Het functioneert als een spons en een buffer waardoor de irrigatie en bemesting vergemakkelijkt wordt. Het substraat is erg droog aan de buitenkant, maar dat is juist gunstig omdat het helpt om overmatige algengroei te voorkomen."
Ze wil het idee bestrijden dat plasticvrije substraten de wortelgroei belemmeren: "In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht is plastic niet nodig om het licht buiten de mat te blokkeren zodat de wortels goed kunnen groeien. Dit is aangetoond in eerdere proeven."
Ze benadrukt dat plasticvrije substraten niet alleen geschikt zijn voor tomaten. "Het kan ook worden gebruikt voor komkommers en paprika's. Klanten van ons gebruiken ze voor aardbeien. De substraten zijn geschikt voor bijna elk gewas dat op matten of teeltzakken kan groeien."
De plasticvrije en veenvrije moswol substraat van Novarbo Oy in Tomatoworld
Lopende ontwikkelingen
Sinds januari 2023 voert Novarbo Oy testen uit met komkommerplanten in het Proefstation in Sint-Katelijne-Waver. "Voor deze proef gebruiken we substraten die bestaan uit houtvezel. Deze proeven gaan niet over plasticvrije substraten, maar Pirita sluit niet uit dat dit substraat ook plasticvrij zal worden. De verwachting is dat deze proef eind april 2024 afloopt."
Ze voegt eraan toe: "We willen graag weten of we het substraat langer dan 1,5 jaar kunnen gebruiken. Tot nu toe hebben we het nog niet langer gebruikt. Het zou fijn zijn als iemand het langer dan 1,5 jaar kan testen. We verwachten dat het substraat op zijn minst twee jaar kan worden gebruikt." Deze zomer start Novarbo Oy een pilotproject in samenwerking met Lensli Substrates om het aantal organische (veenvrije) producten van Novarbo Oy uit te breiden.
Voor meer informatie:
Novarbo Oy
Tel.: (02) 5491 680
sales@novarbo.fi
www.novarbo.fi