Het NOS-Journaal opende 25 jaar geleden met de wateroverlast in Westland. 75 deelnemers aan Rainlevelr - een samenwerkingsverband van Gemeente Westland, Glastuinbouw Nederland, Delfland en telers - doen er alles aan om zo’n zelfde situatie als toen te voorkomen. In het kader van dit ‘jubileum’ geeft Jacco Vooijs, voorzitter van onder andere de sub-regio Westland van Glastuinbouw Nederland, tekst en uitleg bij het initiatief.
Wat was 25 jaar geleden de impact van de wateroverlast voor de sector? Hoe heeft de sector hierop gereageerd?
"De impact was groot. Teelten die 24 uur onder water hebben gestaan, kunnen meestal als verloren beschouwd worden. De overlast was een wake-up call voor bedrijven: zitten wij in een risicogebied of niet? Verschillende bedrijven ondernamen actie door de kasvoet beter aan te laten sluiten op de ondergrond of groeven folie in om te voorkomen dat water onder de kasvoet door kon. Met Delfland zijn toen de gesprekken gestart om herhaling te voorkomen door acties vast te stellen en uit te voeren."
Hoe zie je de rol van de sector in het kader van beperken van wateroverlast?
"Sowieso moet de sector voldoen aan de wetgeving m.b.t. het bergend vermogen per hectare verhard oppervlak. Maar we zien onze rol groter. Zeker in de huidige tijd waar grondoppervlakte schaars is, moet je slimme innovatieve oplossingen omarmen. Denk aan het bufferen van water in bassins via Rainlevelr. Dan kun je veel meer water per m² opslaan dan in een m² oppervlaktewater. Op deze manier kunnen we onze omgeving en onszelf een dienst bewijzen."
Er zijn nu 75 deelnemers en 10% van het areaal binnen Delfland aangesloten. Heb je suggesties om het animo voor Rainlevelr en het aansluittempo te vergroten?
"De mogelijkheid om ook bestaande bassins aan te sluiten is een belangrijke stap geweest om deelname te vergroten. We kunnen dit gezamenlijk - Glastuinbouw Nederland en Delfland - onder de aandacht brengen bij ondernemers door de voordelen die het voor alle partijen oplevert te benadrukken. De gebieden waar de nood het hoogst is, moet je gericht benaderen. Eigenlijk zoals we dat gedaan hebben met het verbeteren van de waterkwaliteit; laten zien wat er speelt en welke oplossing mogelijk is."
Hoe kunnen de uitdagingen op het gebied van gietwaterbeschikbaarheid en Rainlevelr elkaar versterken?
"Versterken kan door ze in samenhang te bekijken en ook in de ontwikkelingen rekening te houden met die samenhang. Immers er bestaat een risico dat een ondernemer een deel van zijn regenwater laat weglopen zonder dat de verwachte bui valt. In het najaar is dat geen probleem, maar in het voorjaar moet de ondernemer wel kunnen beschikken over voldoende gietwater. Als de optie van vervangend goed gietwater wordt ingeperkt, dan zal de animo om mee te werken in het voorjaar minder zijn. Ook biodiversiteit en landschappelijke inpassing moeten in deze planvorming worden meegenomen. Waar ligt welke blauwe dooradering en wat mag je daarvan verwachten in de vorm van waterberging? Een tekort aan waterberging kun je opvangen met Rainlevelr. De klimaatverandering gaat snel dus ook daar moeten we rekening mee houden."
Hoe moet Rainlevelr zich volgens jou ontwikkelen?
"Betrouwbaardere weersvoorspellingen zijn het belangrijkst. Hoe verder je met zekerheid vooruit kan kijken, hoe beter. Maar ook de combinatie met ondergrondse waterberging is een belangrijke ontwikkeling. ‘Water vasthouden’ wordt steeds belangrijker, maar je moet het ook zo goed mogelijk benutten. Water dat je in de ondergrond brengt, kun je niet volledig zonder zuivering terugwinnen voor gebruik als gietwater, dus wat je bovengronds kan houden voor direct gebruik, is altijd efficiënter. Daarnaast is mijn verwachting dat dit soort systemen steeds meer collectief aangelegd zullen worden. Ik ga er dan ook vanuit dat het project Waterbank Hooghe Beer een positief resultaat zal opleveren."
Hoe ziet de Kas van de Toekomst eruit?
"Dat zal ook afhangen van de ontwikkeling van het klimaat. Het streven is om al het regenwater op te vangen en te bufferen, deels in de ondergrond. Alleen bij extreme neerslag zal de hemelwaterafvoer het niet kunnen verwerken. De kas én de omgeving - bijvoorbeeld de greppel naast de kas voor afvoer van water uit overstortende kasgoten - moeten daarop voorbereid zijn. Bij de opzet van de kas is rekening gehouden met de eigen watervraag. Een eventueel teveel aan water kan geleverd worden aan een nabijgelegen bedrijf."
Waar staan we over 10 jaar: is Rainlevelr dan gemeengoed, in Delfland en ook in andere glasgebieden van Nederland?
"In Delfland is het gemeengoed en ik hoop ook in andere gebieden. Er is overal strijd om de ruimte, al is dat in het ene gebied nu al wat meer dan in het andere. Uitdagingen als het voorkomen van wateroverlast zijn nu al, maar zeker in de toekomst niet meer de uitdaging van één partij. Op alle vlakken moeten we de samenwerking zoeken uit oogpunt van efficiëntie. En dat geldt zeker op het waterdossier."
Voor meer informatie:
Rainlevelr
Tel.: 06 31 63 29 05
[email protected]
www.rainlevelr.com