Signify heeft kwekerij Topline Gerbera begeleid bij de overgang van SON-T naar full LED. Teler Rino Mans spreekt na het eerste seizoen van een verstandige zet. De Philips GreenPower LED toplighting force installatie levert meer groeilicht bij een fors lager stroomverbruik en is op jaarbasis langer inzetbaar. “De bloemkwaliteit is uitstekend en de productie kan waarschijnlijk nog iets omhoog”, zegt hij enthousiast.
Mans volgde de ontwikkelingen rond LED-belichting in gerbera al meerdere jaren. Vorig jaar vond hij het tijd om de stap te zetten. “De energieprijzen liepen op en het was duidelijk dat we de SON-T installatie en de twee WKK’s niet optimaal konden inzetten. Inmiddels was in onderzoek aangetoond dat je gerbera’s onder full LED goed kunt telen, mits je het kasklimaat iets anders aanstuurt. Daar waren we al op voorbereid. Het kwam dus vooral neer op finetunen.”
Hoger lichtniveau, traploos regelbaar
Op basis van kennis, ervaring en bewezen betrouwbaarheid ging de ondernemer in zee met Philips Horticulture LED Solutions en installateur Stolze. “Philips Horticulture LED Solutions heeft op LED-gebied de meeste kennis en ervaring in huis, levert hoogwaardige apparatuur, biedt goede begeleiding en neemt haar verantwoordelijkheid gedurende het project”, motiveert hij. “Na enkele gesprekken kwamen we uit op een Philips GreenPower LED toplighting force installatie die maximaal 205 µmol/m2/sec levert. Dat is 50% meer dan de SON-T installatie die wij hadden. Met het GrowWise Control System kunnen we het lichtniveau traploos naar wens regelen.”
Anders telen
In oktober 2022 was de installatie klaar voor gebruik en gingen de lampen aan. Omdat de LED-installatie nauwelijks stralingswarmte afgeeft aan het gewas en SON-T lampen dat wel doen, moest de teeltwijze iets worden aangepast. Vooral de vochtbeheersing in de vroege ochtend verdient extra aandacht.
Mans: “Zodra de lampen gaan branden, begint het gewas te verdampen. Om natslaan van het nog koude gewas te voorkomen en de vochtafvoer uit het gewas te bevorderen, dien je het lichtniveau en de gewastemperatuur rustig op te voeren en de luchtcirculatie door het gewas te stimuleren.”
"Tegelijkertijd moet het absolute vochtgehalte in de kas omlaag. Daarvoor hebben wij luchtbehandelingskasten in de gevel, die relatief droge buitenlucht aanzuigen, verwarmen en via verdeelslangen onder het gewas brengen. Op zijn weg omhoog neemt de lucht vocht mee uit het gewas. We kunnen hiermee ook intern ventileren.”
40% minder stroom
In vergelijking met voorgaande jaren heeft de luchtbehandeling meer uren gemaakt voor ontvochtiging. Onder een vochtdeficiet van 2,5 g/kg gaat hij buitenlucht bijmengen. Er is ook meer geschermd, omdat het energiedoek op donkere dagen gesloten bleef om de warmte vast te houden.
Mans: “Dankzij de efficiënte LED-installatie viel het stroomverbruik voor belichting 40% lager uit dan het jaar daarvoor ondanks extra belichtingsuren. Met LED kun je op relatief donkere, warme dagen in voor- en najaar blijven belichten. Bij SON-T kan dat niet, omdat je die extra stralingswarmte dan juist niet wilt hebben.”
Voor het belichten heeft Topline Gerbera slechts één WKK ingezet. Daarmee kon de lichtinstallatie op 75% vermogen draaien, wat neerkomt op 165 µmol/m2/sec. Mans vult aan: “De tweede WKK gebruikten we voornamelijk voor stroomlevering aan het net en bij hoge warmtevraag. Onze energie-efficiëntie en flexibiliteit zijn er sterk door verbeterd, ondanks de iets hogere stooklijn die we door het gemis aan stralingswarmte van de lampen moesten hanteren.”
Bloemkwaliteit en productie
De teler zegt weinig problemen te hebben gehad met Botrytis en zogenaamde ‘rotkoppen’. Dit bewijst volgens hem dat je onder full LED heel goed bloemen kunt telen. De productie was goed en de kwaliteit ging er zelfs iets op vooruit en was ruim boven die van het gemiddelde aanbod.
“We hebben zwaardere bloemen geoogst met dikkere stelen en een grotere bloemdiameter”, vat Mans samen. “Zwaarder mogen ze ook niet worden, want dat levert niets extra’s op. De uitdaging voor het komende seizoen is het hogere lichtniveau te vertalen naar extra bloemen. Misschien zal de temperatuur overdag nog een graadje omhoog moeten. Het zou mooi zijn als dat lukt. We zijn blij met de nieuwe lichtinstallatie en met de manier waarop de overgang naar full LED is verlopen.”
Monitoring eerste belichtingsseizoen
Gerbera’s telen onder full LED volgens de principes van Het Nieuwe Telen (Plant Empowerment) is niet zonder uitdagingen. Veel telers die deze stap de afgelopen jaren hebben gezet, ervaren meer problemen met de vochtbeheersing en Botrytis. Om te zien hoe recent verworven nieuwe inzichten uitpakken in de praktijk, werkten Mans en Philips Horticulture LED Solutions mee aan een breed opgezet monitoringproject in het kader van Kas als Energiebron, met inbreng van onderzoekers, Priva en teeltconsultants. Hiervan zijn de resultaten gedeeld op een bijeenkomst met de gewascoöperatie Gerbera. Hierdoor kunnen de positieve ervaringen die in het eerste belichtingsseizoen bij Topline Gerbera zijn opgedaan, breed worden gedeeld en toegepast.
bron: Signify