De verduurzaming van stroom is nog een flinke opgave. Op dit moment is de glastuinbouw nog voor meer dan 80% afhankelijk van aardgasgestookte warmtekrachtinstallaties (WKK). Daarmee levert het cluster nog veel stroom aan het net. Dit gaat veranderen, voorspelt adviesbureau BlueTerra. Het adviesbureau heeft in opdracht van Greenport West-Holland een studie uitgevoerd naar de elektravoorziening van de toekomst voor Westland, Oostland en Voorne-Putten. Tijdens de recente Meet&Greet Energie gaf Jeroen Larrivee een presentatie over het onderzoek.
In het magazine 'Nieuwe Energie' van Greenport West-Holland verscheen onderstaand verhaal, ook over het onderzoek.
De energievoorziening gaat sterk veranderen. Het is echter ongewis waar het precies heengaat. Met name na 2030 lopen de beelden erg uiteen. De beelden op basis van literatuuronderzoek, interviews en analyse zijn als volgt. De aardgas-WKK gaat steeds minder draaien en verschuift richting het leveren van piekvermogen en backup. Er is discussie of de WKK’s in 2040 al helemaal verdwenen zijn of dat ze af en toe nog nodig zijn. De komst van waterstof kan de WKK’s nieuwe perspectieven bieden. De warmte van de aardgas WKK’s wordt grotendeels vervangen door duurzame warmte uit warmtenetten. Juist in Greenport West-Holland wordt hard gewerkt aan warmtenetten. Naar schatting zal 80% van bedrijven in 2040 aangesloten zijn op
duurzame warmte.
Warmte-koudeopslag
Daarnaast liggen er kansen voor warmtepompen in combinatie met warmte-koudeopslag (WKO). LED-verlichting breekt door, en ook de elektrische boilers voor verwarming. De regio heeft goede kaarten op het gebied van warmtenetten, CO2-netten, elektriciteitsnetwerk en het geplande waterstofnetwerk. Elektrische boilers zullen eerst neergezet worden met als primaire prikkel om mee te doen aan de noodvermogenmarkt, maar zullen ook gebruikt worden tijdens het groeiende aantal ‘goedkope’ uren als gevolg van de opschaling wind op zee en zonne-energie. Zo helpt de glastuinbouw om het net in balans te houden. De verwachting is dat een zeer fors deel van de belichte bedrijven een elektrische boiler gaat aanschaffen, en de onbelichte bedrijven die een geschikte stroomaansluiting hebben ook. Wel is de verwachting dat het maximale aantal uren dat een E-boiler kan draaien ook beperkt blijft tot circa 1000 per jaar. Een E-boiler zal dus een beperkt deel van de warmtevraag voorzien.
Meer inkoop elektriciteit op het net
Met minder draaiuren van WKK gaat de tuinbouw dus minder stroom zelf produceren en meer inkopen van het net. Op dit moment maken veel bedrijven nog niet maximaal gebruik van hun aansluiting als het om afname van stroom gaat. Vaak staan namelijk ook de WKK’s aan als de lampen aan staan. In de toekomst zullen vele momenten komen dat al het belichtingsvermogen uit het net gehaald wordt. Een ander aandachtspunt is dat de gelijktijdigheid van stroomafname aan het toenemen is. Hoogspanningsnetbeheerder TenneT roept steeds vaker op landelijk niveau afregelvermogen af. Dat wil zeggen dat er een vergoeding betaald wordt om stroom af te nemen. Glastuinbouwbedrijven zetten dan tegelijkertijd lampen en/of elektrische boilers aan. Dit kan op lokale netten juist voor problemen zorgen.
Elektrificatie
De elektrificatie buiten de tuinbouw kan grote impact hebben op de netten. Neem bijvoorbeeld elektrisch vrachtvervoer als voorbeeld. Het risico bestaat dat elektrificatie van andere sectoren leidt tot congestie in regionale netten en de ontwikkelingen in de glastuinbouw vertraagt. Het is belangrijk om op de hoogte te blijven van de ontwikkelingen buiten de glastuinbouw en om de data-uitwisseling tussen glastuinbouw en netbeheerders te verbeteren.
Glastuinbouw in flexibel
Er is een grote behoefte aan slimmer gebruik van onze netten. De regelgeving loopt hier echter achter. De tariefstructuren moeten anders ingericht worden, zodat de flexibiliteit die de glastuinbouw kan bieden echt kan worden ontsloten. Hier ligt nog een grote uitdaging. De vraag is wel wie de handschoen op moet pakken. Netbeheerders mogen en kunnen vaak geen initiërende rol spelen. Het zal dus vanuit de markt moeten komen.
Het glastuinbouwcluster kan snel schakelen en is erg flexibel. Daarmee kan het een grote rol blijven spelen in het energiesysteem, mits de wet- en regelgeving goed meewerkt. Hoe de wereld er in 2040 uitziet is nu niet te zeggen. Het glastuinbouwcluster in Greenport West-Holland heeft echter goede kaarten in huis: met duurzame warmte, elektriciteit, waterstof, CO2, energieopslag en flexibiliteit ligt er een goede basis voor hightech duurzame glastuinbouw.