"Stikstofdiscussie, meer biologische productie, minder gewasbeschermingsmiddelen en een veranderend politiek landschap: het zijn actuele onderwerpen in Nederland, maar ook in onze buurlanden en in de gehele Europese Unie. Als lobbyist van Glastuinbouw Nederland in Brussel, wil ik eens met u inzoomen op dat veranderende politieke landschap en nagaan wat dat voor u als glastuinbouwondernemer gaat betekenen," vertelt Thijs Jacobs in zijn blog op www.glastuinbouwnederland.nl.
Om met een cliché te openen: de tijden veranderen. De laatste weken komt dit in quasi al mijn vergaderingen ter sprake. Het speelveld waarin wij als organisaties opereren, wordt steeds kleiner. Iedereen worstelt met de uitdagingen die deze situatie met zich meebrengt.
De afgelopen tijd zijn er in de Tweede Kamer verschillende moties in stemming gebracht die belangrijk waren voor onze sector. Maar vaak kon niemand voorspellen waarop de stemming zou uitdraaien. Ook de steun van partijen waarop we vroeger altijd konden rekenen, is niet meer zo vanzelfsprekend.
De lat wordt hoger gelegd
Optimisten vinden hiervoor een verklaring in de regeringsformatie die erg lang heeft geduurd. Dossiers werden apart behandeld, omdat het kader van een regeerakkoord ontbrak. Nu het nieuwe kabinet gevormd is, zal dat vast wel veranderen. Maar die redenering klopt niet helemaal. Nederland is geen eiland. Je merkt een gelijkaardige dynamiek in onze buurlanden. Kijk naar België. Ook daar verhit de stikstofdiscussie de gemoederen. Boeren en tuinders voelen zich in het verdomhoekje geplaatst en protesteren. Maar de druk van de publieke opinie is zeer hoog. Velen zijn van oordeel dat de boeren en hun landbouwministers de afgelopen twintig jaar geen vinger hebben uitgestoken.
Of neem Duitsland. Voor het eerst in meer dan vijftien jaar krijgt het land een landbouwminister van Die Grünen. En dat merk je meteen aan het ‘Koalitionsvertrag’, het Duitse regeerakkoord. Duitsland legt de lat hoog voor zichzelf: 30% biologisch telen tegenover het Europese streven van 25% en een significante vermindering van gewasbeschermingsmiddelen zijn maar enkele voorbeelden.
Verregaande groene wetgeving
De situatie in Brussel is nog ingewikkelder. Je hebt het meest groene Parlement ooit, een gedreven Commissie als vaandeldrager in de strijd tegen klimaatopwarming. De machtsverhoudingen binnen de Raad van regeringsleiders tot slot, zal ook hevig door elkaar worden geschud met de nieuwe Duitse bondskanselier.
Het machtsevenwicht is dus gewijzigd en dat laat zich voelen. Er is een democratische meerderheid voor verregaande groene wetgeving waar je niet omheen kunt. Het dwingt ons als Glastuinbouw Nederland en als sector tot zelfreflectie en vooruitkijken: welke strategie ontwikkel je, waar wil je op inzetten? Wie zijn je bondgenoten en waar zitten ze?
Het is zoals onze voorzitter Adri Bom-Lemstra eerder al schreef in vakblad Nieuwe Oogst: ‘Een structurele verandering vergt tijd. Die is afhankelijk van de speelruimte die overheden ondernemers bieden om de transitiefase te doorlopen.’
Laagrisico middelen
Voor u als ondernemer betekenen deze ontwikkelingen dat u er donder op kunt zeggen dat u in de toekomst strengere wetgeving kunt verwachten rond het gebruik van bijvoorbeeld chemische gewasbeschermingsmiddelen en meststoffen. Wie de hakken in het zand zet, zet zichzelf buitenspel. Waar Glastuinbouw Nederland op blijft hameren, is het belang van een versnelde toelating van laag-risico middelen om het verlies van uitgefaseerde middelen deels mee op te vangen.
