De energietransitie is van groot belang voor de toekomst van de tuinbouw; dat ziet ook de provincie Limburg. Hoewel onlangs twee projecten in Noord-Limburg werden stilgelegd, is landbouwgedeputeerde Hubert Mackus van mening dat geothermie nog altijd de meeste verduurzamingskansen biedt. “Voorwaarde is wel dat de ondernemersrisico’s worden gereduceerd én dat er meer informatie komt over de potentie van de ondergrond. Dat heeft hoogste prioriteit voor ons als provincie.”
Dat geothermie breed beschikbaar komt voor de glastuinbouw is voor Limburg nóg belangrijker dan voor andere tuinbouwgebieden, stelt Mackus. De CDA-gedeputeerde is de provinciaal verantwoordelijke voor de tuinbouw in Limburg; zijn doel is om Limburg voldoende ontwikkelingsmogelijkheden te bieden. Daarnaast zit Mackus in de stuurgroep van Coalitie HOT. “In Noord-Limburg hebben we - in tegenstelling tot de tuinbouwgebieden in het westen - namelijk niet de beschikking over grootschalige restwarmte”, zegt de bestuurder. “Voor sommige telers kan houtstook of vergisting een optie zijn, maar de inzet van aardwarmte is nodig om echt grote stappen te kunnen zetten. Hiermee kan de tuinbouw in rap tempo verduurzamen. Ook kunnen op termijn wellicht koppelingen worden gemaakt met de bebouwde omgeving in Noord-Limburg; dat maakt aardwarmte naar onze mening enorm interessant.”
Ondernemers ervaren drempels in verduurzaming
Om deze reden stelt de provincie volgens Mackus alles in het werk om de weg vrij te maken voor een grootschalige uitrol van aardwarmte. Een behoorlijke uitdaging, vooral nu begin september twee geothermiebronnen in Horst aan de Maas werden stilgelegd na de registratie van twee aardbevingen in het gebied. Het Staatstoezicht op de Mijnen wil zeker weten dat er geen verband bestaat. Mackus acht de kans nihil dat de geothermiebronnen verantwoordelijk waren voor de seismische activiteit. “De aardwarmtebron is twee kilometer diep, terwijl de bevingen op vijf à zes kilometer werden geregistreerd. Ik ben geen expert, maar als je je gezond boerenverstand gebruikt, kun je niet anders dan concluderen dat de kans zeer klein is dat dit verband met elkaar houdt. Maar het is ontzettend moeilijk om dit honderd procent zeker te krijgen.”
De gedeputeerde is heel stellig: hij vindt dat overheden en betrokken partijen met een andere blik moeten gaan kijken naar geothermie. “Aan de ene kant willen we van het gas af, maar aan de andere kant lopen ondernemers die willen investeren in verduurzaming tegen allerlei barrières aan. Als we zo doorgaan, krijgen we de energietransitie niet voor elkaar. Het is goed dat we kritisch zijn op veiligheid, maar we moeten ook nuchter en reëel blijven. Dat is ook wat wij steeds benadrukken richting het Rijk, waarmee we actief in overleg zijn over deze kwestie. Persoonlijk heb ik er alle vertrouwen in dat het goedkomt.”
Provincie Limburg verkleint ondernemersrisico
Mackus vindt het belangrijk dat er duidelijke kaders komen voor ondernemers die aan de slag willen met aardwarmte. “Als zij besluiten te investeren in een geothermiebron, moeten ze de zekerheid hebben dat ze - wanneer ze het op een bepaalde manier aanvliegen - kunnen blijven draaien. Nu is het te zeer een tombola. Je zadelt ondernemers op met kosten, maar biedt geen zekerheid. Dat kan gewoonweg niet.”
Ook is het volgens de gedeputeerde cruciaal dat er meer informatie komt over waar de Limburgse ondergrond potentie biedt voor het boren naar aardwarmte. Dit verkleint het risico op verkeerde boringen, en beperkt de ondernemersrisico’s. “Ook dit is waar wij op hameren richting het Rijk. Daarnaast zijn we als provincie zelf actief bezig met het vergroten van onze kennis op het gebied van aardwarmte. Geothermie is dé oplossing voor de verduurzamingsopgave van de Limburgse tuinbouw; daar ben ik van overtuigd.” Op dit moment brengt de provincie Limburg, samen met LTO Glaskracht, in beeld hoe groot de duurzame energiebehoefte in de diverse glastuinbouwgebieden is, en welke mogelijkheden er liggen. “Hoewel telers in Limburg al volop bezig zijn met verduurzaming, hopen we op deze manier zaken te kunnen bundelen en een verdere versnelling te realiseren. Ook bekijken we de optie om vanuit industriecomplex Chemelot in ZuidLimburg CO2 te gaan transporteren naar de glastuinbouwgebieden in het noorden.”
Provincie Limburg financiert
Het verhaal van Mackus maakt duidelijk dat de provincie Limburg zich volop inzet om ondernemers te faciliteren en kaders helder te krijgen, om er zo voor te zorgen dat telers daadwerkelijk stappen kunnen zetten in verduurzaming. Ook financieel gezien is de provincie bereid om te ondersteunen. “Als provincie hebben we de afgelopen jaren diverse leningen verstrekt aan telers die wilden investeren in geothermie. En ook in de toekomst willen we hier mogelijk in participeren, mits een project voldoende interessant en rendabel is. Op deze manier willen we de verduurzaming van de energievoorziening faciliteren en een verdere impuls geven.”
bron: Magazine Coalitie HOT