Een paar maanden geleden sprak Koen Bol, innovatiespecialist Royal Brinkman, op een evenement over innovatie in de glastuinbouw. Hij vertelt in zijn column dat de zaal vol zat met ondernemers en telers. Na zijn verhaal legde hij ze een stelling voor: "Ik investeer pas in innovatie als het mij geld oplevert." De helft van de zaal stak hun hand op, anderen twijfelden. Tot iemand riep: "Uiteindelijk gaat het toch om de centen."
Bij Royal Brinkman zit ik geregeld aan beide kanten van de tafel: die van de teler én die van de start-ups die nieuwe technologieën naar de markt willen brengen. Aan de start-upkant begint vaak de druk. Iets is ontwikkeld, een paar keer getest, investeerders duwen op resultaat en de runway is kort. Dus moet het de markt op. Snel. En tegen een prijs die best pittig is, want ontwikkeling kost tijd en geld.
Aan de andere tafel zitten telers. En die zeggen iets heel anders. Ze zien potentie, maar ze zien ook risico. Je investeert tijd, je moet je processen aanpassen, en je weet nooit zeker of het in jouw situatie gaat werken. Waarom zou je niet gewoon een jaar wachten tot iemand anders het uitprobeert?
© Royal Brinkman
De techniek werkt, maar werkt het verdienmodel ook?
Pilots en proeven helpen, maar ze lossen lang niet alles op. De techniek kan werken, maar het verdienmodel is vaak lastiger te valideren. Want hoe weet je wat iets nieuws je op de langere termijn oplevert, terwijl het pas net op de markt is? Zeker op het gebied van gewasbescherming: had je dit jaar minder trips door de nieuwe technologie, of was het gewoon een mild jaar?
Als niemand begint, komt niemand vooruit
De sector mist soms een echte early-adoptercultuur. Start-ups vragen zich af of ze überhaupt in Nederland moeten beginnen. Vooral buitenlandse bedrijven zetten hun eerste meters steeds vaker in meerdere landen tegelijk, omdat ze daar sneller tractie kunnen opbouwen. In het buitenland vind je telers die sneller bereid zijn om nieuwe technologie in te zetten als strategisch voordeel. In Nederland kijken telers scherper naar het rekenplaatje, waardoor innovaties hier meestal een à twee jaar langer moeten aantonen dat ze werken voordat iemand wil betalen. En ergens is dit logisch. Ontwikkelaars overschatten vaak hoe 'af' hun innovatie is. Terwijl gebruikers onderschatten hoeveel testen, falen en schaven nodig is. De timing matcht zelden: leveranciers móeten de markt op omdat de druk erop staat, terwijl gebruikers nog niet klaar zijn om te betalen. Met als gevolg dat goede ideeën vaak al in een vroeg stadium sneuvelen. Niet omdat ze slecht zijn, maar omdat de omstandigheden niet matchen.
Het draait niet om lef, maar om vertrouwen en samenwerking
Maar de uitdagingen in onze sector wachten niet. Op het gebied van arbeid, energie, gewasbescherming en duurzaamheid hebben we innovatie hard nodig. Want zonder innovatie blijven we in hetzelfde tempo doorgaan, terwijl de druk vanuit de sector alleen maar toeneemt. En dus komt de echte vraag op tafel: hoe verdelen we het risico zo dat beide partijen in beweging komen?
Innovatie is meer dan een rekensom
Beide tafels hebben gelijk: de teler die voorzichtig is, én de ontwikkelaar die door moet. Maar als we innovatie alleen beoordelen op directe financiële opbrengst, missen we een groot deel van de waarde. Innovaties dragen óók bij aan een sterkere teeltstrategie: meer voorspelbaarheid, betere monitoring, minder verrassingen, meer grip op het gewas. Dingen die je nu misschien niet als euro's ziet, maar die je bedrijf op de lange termijn wél sterker maken.
Tijd voor één tafel
Binnen de sector zie je al beweging richting 100% groen telen. Daar komen telers, leveranciers en coöperaties samen om oplossingen te ontwikkelen die verder gaan dan het kostenplaatje van één seizoen. Die manier van samenwerken, gericht op een groter doel en gedeelde verantwoordelijkheid, past precies bij hoe we ook met nieuwe technologieën zouden kunnen omgaan. Juist daarom moeten de twee tafels dichter bij elkaar komen. Niet om blind risico te nemen, maar om samen te bepalen welke waarde je meeweegt. Nú en over drie seizoenen. Wat heb jij nodig om die stap te zetten?
Voor meer informatie:
Royal Brinkman
Tel: +31 (0)174 446 100
[email protected]
www.royalbrinkman.nl
