Het gebruik van chemische gewasbeschermingsmiddelen in de landbouw levert risico's op voor gezondheid en milieu. Om deze risico's te verkleinen adviseert de Gezondheidsraad om toepassing van natuurlijke gewasbeschermingsmiddelen op grotere schaal mogelijk te maken. Hiervoor zijn aanpassingen nodig in de toelatingsprocedures voor deze middelen. Ook moet toepassing van de middelen in de praktijk makkelijker worden gemaakt.
Blootstelling aan chemische gewasbeschermingsmiddelen is schadelijk voor de gezondheid. Zo wordt blootstelling in verband gebracht met de ziekte van Parkinson en ontwikkelingsstoornissen bij kinderen. Vooral telers en hun gezinnen, maar ook omwonenden van landbouwpercelen worden blootgesteld. Ook brengen chemische middelen schade toe aan het milieu, bijvoorbeeld aan biodiversiteit en waterkwaliteit. Daarom is het overheidsbeleid rondom gewasbescherming gericht op het terugdringen van het gebruik van deze middelen.
Een manier om het gebruik van chemische middelen terug te dringen is de inzet van natuurlijke gewasbeschermingsmiddelen, ook wel biocontrol genoemd. Dit zijn bijvoorbeeld insecten als lieveheersbeestjes en sluipwespen, maar ook bacteriën, virussen en schimmels, plantaardige stoffen en signaalstoffen zoals feromonen. Biocontrolmethoden leveren weinig risico's op voor de gezondheid en zijn beter voor het milieu. Ze kunnen chemische middelen vaak niet 1-op-1 vervangen.
Toelating gaat te traag
De Gezondheidsraad stelt dat het op dit moment nog moeilijk is om biocontrolmethoden op grotere schaal in te zetten. Biocontrolmethoden doorlopen een EU-brede beoordelingsprocedure voordat ze tot de markt worden toegelaten. Deze procedure is nu nog vooral gericht op chemische middelen. Dit zorgt voor hogere kosten en jarenlange vertraging. Daarom adviseert de raad de overheid om in Europa te pleiten voor meer harmonisatie en maatwerk in de toelatingsprocedure voor biocontrol.
Daarnaast verloopt de toepassing van biocontrol in de praktijk in Nederland volgens de raad nog niet goed genoeg. Dat komt bijvoorbeeld doordat praktijkkennis ontbreekt en er financiële risico's zijn voor telers die biocontrol willen implementeren. De raad adviseert de overheid om toepassing makkelijker te maken en telers hierin te ondersteunen.
Bron: Gezondheidsraad
Gezondheidsraad adviseert:
