"Risico’s beheersen begint bij bewustwording"

Sinds vorig jaar kunnen glastuinders een gesprek aanvragen met een watercoach. Deze brengt samen met de ondernemer de waterstromen in kaart om te zien waar verbeterpunten liggen en hoe lekkages kunnen worden voorkomen. Dit laatste is belangrijk om de waterkwaliteit in glastuinbouwgebieden in 2027 te laten voldoen aan de eisen vanuit de Kaderrichtlijn Water. Daarnaast levert dit vaak bedrijfsmatige winst op. Hoe ervaren telers de begeleiding door de watercoaches, wat levert dit hen op? Twee ondernemers delen bij Glastuinbouw Waterproof hun ervaringen.

© Glastuinbouw Waterproof

Glastuinders over de meerwaarde van de watercoach
'Het kan altijd beter'. Dat is het motto van Ivo Biemond van Cympha Orchideeën in Bleiswijk. Toen hij hoorde over het watercoaches-initiatief besloot hij dan ook een adviesgesprek aan te vragen. "In de jaren daarvoor hadden we al andere zaken op ons bedrijf geoptimaliseerd, waaronder het energiemanagement", vertelt de ondernemer. "Maar het thema water stond ook nog hoog op onze 'actielijst'. Om toekomstbestendig te kunnen werken, moet je ook alle zaken rondom water goed voor elkaar hebben."

Digitale plattegrond en calamiteitenrapport
Watercoach Louis Vrieze bracht in het voorjaar van 2025 een bezoek aan het bedrijf. Hij maakte met de ondernemer een rondje over de kwekerij en sprak alle watergerelateerde zaken door. Na afloop ontving Biemond een verslag met aandachts- en verbeterpunten. "Op advies van Louis hebben we onder meer een digitale plattegrond gemaakt van al onze waterleidingen plus een calamiteitenrapport voor watergerelateerde zaken", vertelt de teler. "Bij nieuwe bedrijven zijn deze zaken standaard beschikbaar, maar wij hadden deze nog niet. Dit zou mogelijk een struikelblok zijn bij controles. Maar een goede plattegrond en calamiteitenrapport, daar profiteer je ook als ondernemer van: wanneer er iets gebeurt, weten alle betrokkenen hoe de situatie ter plekke is. Dit helpt om sneller en effectiever te handelen."

Omgekeerde osmose naar nul
De watercoach gaf Biemond ook het advies om extra wateropslag te realiseren. Op die manier zou hij in zijn gietwatervoorziening minder afhankelijk worden van omgekeerde osmose. De teler heeft inmiddels de koe bij de horens gevat: op dit moment wordt bij het bedrijf een extra wateropslag van 500 kuub gerealiseerd. "Als deze gereed is, kunnen we met regenwater en recirculatie bijna volledig voorzien in onze waterbehoefte. Ik hoop de inzet van omgekeerde osmose te kunnen reduceren tot nul. Dat brengt veel voordelen met zich mee: omgekeerde osmose staat maatschappelijk ter discussie, de kwaliteit van osmosewater is niet optimaal en inzet van de techniek is ook nog eens behoorlijk prijzig."

Nuttige handvatten
Terugkijkend hadden het bezoek en de adviezen van Vrieze een duidelijke meerwaarde voor de teler. "Het is fijn als iemand met een kritische blik naar de waterstromen binnen je bedrijf kijkt. Zelf word je toch een soort van bedrijfsblind. De watercoach zet je aan het denken en biedt praktische handvatten waar je echt iets mee kunt. Op die manier kun je stappen voorwaarts zetten op watervlak. En ik ben van mening dat je beter vooraf de zaken op orde kunt hebben, dan dat je nadien de deksel op de neus krijgt van de handhaving."

Grote opgave
Ook Rochus van Tuijl won advies in bij de watercoach. Hij staat samen met zijn broer David en zoon Leendert aan het roer van LinFlowers; een chrysantenbedrijf met meerdere locaties in de Bommelerwaard. "David attendeerde mij op de mogelijkheid om in gesprek te gaan met een watercoach", vertelt Rochus van Tuijl. "Het leek me goed om het watersysteem op ons bedrijf te laten doorlichten en mogelijke lekkage-risico's te inventariseren. Doordat enkele jaren geleden een tuinbouwriolering is aangelegd in de Bommelerwaard, die alle afvalstromen van bedrijven afvoert, kunnen in principe geen ongewenste emissies meer plaatsvinden. Maar als ondernemer ken je niet alle risico's. Een kritische blik van een expert was daarom zeer welkom. Zeker vanwege de strengere eisen vanuit de Kaderrichtlijn Water (KRW), die in 2027 gaan gelden. Veel collega's zijn zich nog niet bewust van de impact hiervan, maar we staan écht voor een grote opgave. Het is cruciaal dat het oppervlaktewater dan schoon genoeg is. Anders verliezen we ons maatschappelijk draagvlak en worden toelatingen voor gewasbeschermingsmiddelen mogelijk ingetrokken of ingeperkt."

Kleine aandachtspunten
Louis Vrieze kwam tot de conclusie dat LinFlowers de meeste zaken goed op orde had. Wel formuleerde hij enkele kleine aandachtspunten. "Hij adviseerde bijvoorbeeld om een afdichting te maken bij de mestbak. Rijd iemand dan per ongeluk met een heftruck tegen de bak, dan kan de inhoud niet weglekken richting het oppervlaktewater", vertelt Van Tuijl. "Ook kregen we het advies om een plattegrond te maken van alle waterleidingen, zodat de risico's inzichtelijk worden. Daarnaast gaf Louis aan dat het goed zou zijn om alle watersilo's te laten keuren. Als zo'n silo kapot gaat, ontstaan namelijk ook al snel lekkages richting het oppervlaktewater. Al deze zaken gaan we zeker oppakken."

Apk-keuring
Voor de chrysantenteler had het inschakelen van de watercoach een duidelijke meerwaarde. "In feite kun je de watercoach vergelijken met een Apk-keuring. De uitkomsten waren niet heel spannend, maar het geeft een comfortabel gevoel om te weten dat alles goed geregeld is. Je wordt op zaken gewezen waar je zelf nog niet bij stil had gestaan. En risico's beheersen begint toch bij bewustwording."

Bron: Glastuinbouw Waterproof