De waarde van bloemen en planten voor maatschappij, mens en economie is voor het eerst integraal in kaart gebracht. Deze veelal nieuwe feiten en cijfers vormden de kern van het panelgesprek "Een gesprek in het hart van de sierteelt, een uniek ecosysteem" met experts uit de wetenschap en sector deze week tijdens de 25e editie van de Trade Fair Aalsmeer. Prof. dr. Annemieke Roobeek (hoogleraar Strategie en Transformatie, Nyenrode Business Universiteit), David van Mechelen (CEO a.i. Royal FloraHolland), Frank Ammerlaan (eigenaar kwekerij Rosa Plaza) en Marcel Zandvliet (Chief Marketing & Sustainability Officer, Dutch Flower Group) spraken openhartig over de uitdagingen en kansen voor de sector, die vragen om een intensieve samenwerking, binnen en buiten de sector.
Royal FloraHolland deelt de belangrijkste feiten en conclusies over de waarde van de sierteelt voor Nederland én daarbuiten, plus enkele quotes uit het panelgesprek.
© Royal FloraHolland
Innovatie en duurzaamheid
Jaarlijks wordt circa €1 miljard geïnvesteerd in R&D vanuit deze kennisintensieve sector, goed voor 5% van alle Nederlandse R&D-uitgaven. Ook is duidelijk dat de sector veel oplossingen biedt voor maatschappelijke en duurzame uitdagingen, zoals aardwarmte, slimme energievoorzieningen en beter waterbeheer.
Een ander voorbeeld is de CO₂-uitstoot vanuit de industrie die door kwekers wordt benut om hun bloemen en planten te laten groeien. "De sector is ooit groot geworden dankzij goedkoop gas en gaat nu meer en meer een voortrekkersrol spelen in de energietransitie," aldus Annemieke Roobeek. Een belangrijk thema voor het panel was ook digitalisering. Via het handelsplatform Floriday worden kwekers en handelaren wereldwijd met elkaar verbonden wat schaalgrootte geeft. "Door digitalisering kunnen we niet alleen efficiënter werken, maar ook ons verhaal veel beter vertellen: met feiten en data, niet met meningen," vertelt David van Mechelen. De data - niet alleen over product en planning, maar ook over elementen van duurzaamheid - zorgen ervoor dat de sector echt transparant kan worden. "Transparantie is niet langer een keuze, maar iets cruciaals waar we grote waarde aan hechten als Dutch Flower Group en vanuit de sector. Daarnaast werken wij zelf en in internationaal verband, onder meer via het Floriculture Sustainability Initiative (FSI) samen met onze kwekers en klanten, aan verduurzaming. Een must," benadrukt Marcel Zandvliet.
De sector heeft het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen van de meest milieubelastende middelen in de afgelopen tien jaar wereldwijd met 78 procent verminderd. Nederlandse kwekers van potplanten hebben het gebruik van de meest milieubelastende middelen zelfs met 96% teruggebracht en van snijbloemen met 88% (cijfers MPS). De transitie van de sierteeltsector naar meer duurzame teeltmethoden is dan ook in volle gang. De panelleden zijn het erover eens dat samenwerking en transparantie steeds belangrijker worden voor het imago van de sector. "We moeten ons verhaal onderbouwen met data," herhaalt Van Mechelen. "Niet wachten op kritiek, maar laten zien wat we al doen en hoe we te werk gaan. De feiten zijn ons sterkste verhaal."
Economische kracht
De sierteelt draagt €6,6 miljard bij aan het Nederlandse bbp en heeft een exportwaarde van €9,1 miljard, waarvan het merendeel binnen een straal van 700 km in Europa blijft, de binnenlandse consumptie van bloemen en planten in Nederland is ca. €1 miljard. Nederland is een toonaangevende internationale sierteelthub, die 9% van de agrarische export vertegenwoordigt. Het wereldwijde marktaandeel van in Nederland geproduceerde sierteelt is zo'n 48%. Ons land fungeert ook als doorvoerhaven voor bloemen en planten uit onder andere Kenia en Ethiopië en opkomende productielanden als Colombia en Italië. Circa 80% van de export gaat naar Europa, met Duitsland als grootste afnemer.
Werk en welzijn
In Nederland biedt de sector 65.000 voltijdsbanen. Internationaal werken 400.000 mensen direct in de sierteelt, met positieve impact op lokale economieën, onderwijs en gezondheidszorg. Jaarlijks wordt ruim €7 miljoen aan Fairtrade Premium besteed aan lokale projecten.
Frank Ammerlaan wees op de grote waarde van de sierteelt voor een land als Ethiopië, waar zijn kwekerijen gevestigd zijn, voor werkgelegenheid, ontwikkeling en educatie. "Voormalig medewerkers zie ik op basis van wat ze bij ons hebben geleerd, bedrijven starten in andere sectoren, dus de impact is groot. Het is mijn droom om in de toekomst een demonstratie farm in Ethiopië te beginnen, waar educatie en het helpen van de lokale bevolking met onze kennis centraal staat."
Trots en verbinding
Nederland staat wereldwijd bekend als bloemenland, met een rijke geschiedenis sinds de 16e eeuw. Bloemen en planten verbinden mensen, bieden troost en dragen aantoonbaar bij aan ons mentale en lichamelijk welzijn.
David van Mechelen benadrukte dat de sierteelt meer is dan handel of export alleen. "Bloemen en planten bevorderen welzijn, geluk en sociale verbinding, en dragen bij aan gezonde, groene steden." Annemieke Roobeek vulde aan: "Bloemen zijn deel van onze cultuur én van onze toekomst. Ze staan voor creativiteit, innovatie en schoonheid. Precies wat Nederland groot maakt."
Toekomst
Digitalisering, duurzaamheid (ESG) en samenwerking zijn de sleutel om ook in de toekomst wereldwijd leidend te blijven. De sector transformeert van een traditioneel cluster naar een modern ecosysteem waarin samenwerking centraal staat.
Volgens Annemieke Roobeek staat de sierteelt voor een fundamentele transitie. "De vernieuwing komt niet van binnenuit, maar door samenwerking met partijen van buiten de sector. 'Beyond competition' met elkaar werken – dat is de toekomst," stelde ze. De sector is traditioneel een cluster van bedrijven die geografisch bij elkaar zitten, maar voor echte vernieuwing is een ecosysteem nodig: een netwerk waarin kwekers, technologiebedrijven, kennisinstellingen en logistieke partners samenwerken rond thema's als digitalisering, energie en circulariteit. Marcel Zandvliet was het daar zeer eens: "Zonder elkaar kunnen we niet vooruit. Beyond competition, in collectiviteit, is het antwoord." Roobeek voegde nog toe: "Grote bedrijven kunnen met hun middelen en schaal juist de kleintjes helpen, ook door mobiele ondersteuning, omdat juist die kleine kwekers, niche spelers, zorgen voor diversiteit, creativiteit en nieuwe soorten."
Over twintig jaar, zo spraken de panelleden, is de Nederlandse sierteelt volledig digitaal verbonden. Kwekers wereldwijd delen hun bloemen en planten en duurzaamheidsdata via één platform, ondersteund door transparante logistiek en betrouwbare feiten. Maar bovenal blijft de mens centraal staan: de passie van de kwekers, de innovatiekracht van ondernemers en de trots op een eeuwenoude traditie.
David van Mechelen sloot het panel af met een oproep: "Het is belangrijk dat we deze gesprekken blijven voeren. De toekomst van onze sector vraagt om gezamenlijke verantwoordelijkheid, lef en openheid."
Bron: Royal FloraHolland
