De sector is al jaren op zoek naar methoden om het middelenverbruik te verlagen zonder daarbij in te boeten op rendement, kwaliteit, en leveringszekerheid. Het bedrijf CleanLight uit Wageningen ontwikkelde in 2005 de UV Gewasbescherming techniek waarmee een zeer lage dosering UV toch effectief bleek. Inmiddels zijn er zo'n 5000 kwekers in 40 landen die dit toepassen.
© CleanLight
In september 2025 zijn Monique van Wordragen, Director Business Unit Greenhouse Horticulture & Flower Bulbs van Wageningen Universiteit, en Arne Aiking van CleanLight bij Plantenkwekerij Kapteijns in Den Bosch geweest om van Piet-Hein Kapteijns te vernemen hoe zij UV toepassen in de dagelijkse praktijk.
Piet-Hein vertelt dat zij jonge planten, in de volle grond onder glas produceren als aardbei, prei, enz. Hij gaf een rondleiding en vertelde dat ze al sinds 2014 werken met UV-modules op hun gietboom. Kapteijns: "In het begin was ik wat sceptisch om in zeer korte belichtingstijd, met een relatief laag vermogen een goed effect te kunnen behalen. Door de positieve ervaringen, in ruim 10 jaar opgebouwd, ben ik vol vertrouwen. De eerste paar jaren met UV gebruikte ik veel minder middelen. Vanaf 2022 wordt er in de opkweek van aardbeiplanten geen chemische gewasbescherming tegen meeldauw ingezet."
Kapteijns vertelde dat zijn UV-systeem niet alleen ter vervanging van fungiciden wordt ingezet, maar ook om de groei van de jonge planten te "remmen": "Normaliter hebben jonge planten onder glas de neiging om te veel te strekken. Dat is niet wenselijk, gezien vanuit de afnemers. Daarmee wordt voorkomen dat het jonge gewas gemaaid moet worden, wat gebruikelijk was in de sector. Het maaien is niet wenselijk omdat dit de balans in de plant verstoort. Bijkomend voordeel is dat er geen wondjes in de planten ontstaan. Dankzij het juiste protocol met UV blijft het gewas compact. Onze afnemers waarderen dat."
Kapteijns legde nog een ander punt toe: "Onze afnemers zijn producenten van bijvoorbeeld aardbei. Vanuit de markt wordt de druk steeds hoger om residu dat wordt aangetroffen op de producten, te minimaliseren. Wij leveren jonge planten die vrij zijn van fungicide residu. Dat geeft de producenten van de producten als fruit, meer ruimte om hun gewas goed te beschermen zonder MRL-problemen."
Op de vraag naar het tijdstip van behandelen reageerde Piet-Hein: "Ik behandel overdag "'s ochtends of 's avonds. Dan kan ik ingrijpen als er toch iets onverwacht zou gebeuren. Tevens hebben mijn buren geen last van geluid van de rijdende boom in de nachtelijke uren. De behandeling overdag geeft goede resultaten, beter dan wat ik vooraf heb durven hopen."
De leverancier van de UV-modules, Arne Aiking van CleanLight vult aan: "Er zijn nu ongeveer 5000 telers in 40 landen die werken met onze apparatuur. Ja, sommigen van hen behandelen 's nachts, maar ik schat in dat 85% of 90% van onze klanten gewoon overdag behandelt, net als Piet-Hein Kapteijns dat doet."
Monique concludeerde dat het gewas er goed uitzag. Kapteijns licht toe: "Ja, omdat wij niet meer hoeven te spuiten tegen meeldauw, blijft het natuurlijk waslaagje op het blad beter intact. Dat betekent dat het gewas sterker is en zich ook zelf beter kan verdedigen tegen allerlei plagen en ziekten. Dat zijn onverwachte, maar mooie systemische bijeffecten van deze duurzame technologie."
Arne legde nog uit dat het systeem veilig is voor mens, dier en gewas. "Tijdens de rondleiding stonden wij pal naast het werkende systeem terwijl de lampen aanstonden." Arne licht toe dat er een hele "zachte" vorm van UV wordt toegepast, die ook veilig is (en moet zijn) niet alleen voor de mens en dier, maar ook het gewas. Door de constructie met de reflector schijnen de lampen alleen naar beneden. Door het diffuus uv-licht op het gewas te laten schijnen is er een effectieve indringing in het gewas. Piet-Hein bevestigt dat gedurende het 10-jarige gebruik er geen incidenten zijn geweest.
Tot slot benadrukte Kapteijns nog een punt: "In het verleden toen ik nog regelmatig moest spuiten tegen meeldauw, vergde het aandacht en tijd om middelen te mengen, te registreren in mijn logboek en toe te passen. De booms rijden nu op een timer. Die gaan vanzelf rijden op de tijdstippen en met de snelheid die ik kan instellen aan de hand van wat het gewas op dat moment nodig heeft, en niets meer. Dat bespaart tijd en het gewas staat er optimaal bij."
Voor meer informatie:
CleanLight
[email protected]
www.cleanlightglastuinbouw.nl
