De huidige coalitie in de gemeente Steenbergen is niet bereid mee te werken aan groei van de glastuinbouw in Agro Food Cluster Nieuw Prinsenland in Dinteloord. Wel staat de deur op een kier voor uitbreiding in de toekomst. Dat blijkt uit een deze zomer verschenen rapport van de Rekenkamer Steenbergen.
Voor uitbreiding is nieuwe grond nodig. Het concentratiegebied in Dinteloord zit nagenoeg vol. De huidige gemeenteraad gaat een nieuwe omgevingsvisie vaststellen. Daarin kan ruimte gemaakt worden voor groei van de glastuinbouw. Eerder was al eens sprake van uitbreiding ten zuiden van de Noordlangeweg in Dinteloord en ten westen van Steenbergen. Daar kwam in 2020 veel verzet tegen, van bewoners en de politiek. De uitbreiding kwam er niet.
In de huidige gemeenteraad is de grootste partij, Gewoon Lokaal!, tegen groei van de glastuinbouw. 'Gewoon Lokaal! zal op geen enkele wijze meewerken aan uitbreiding van de glastuingebieden in de gemeente Steenbergen", stond in hun verkiezingsprogramma.
© Thijmen Tiersma | BPnieuws.nl
Toegangsbord glastuinbouwgebied in de zomer van 2021. Links een nog braakliggend perceel, dat anno 2025 nog altijd klaarligt om te kopen en bebouwen.
Groeiambitie tuinders
In het rapport van de Rekenkamer geven meerdere tuinbouwondernemers aan groeiambitie te hebben. Van de circa 300 ha bruto glastuinbouwgrond is nagenoeg alles inmiddels vergeven. In totaal is ongeveer 238 ha verkocht. Alleen perceel ten zuiden van RedStar van ongeveer 25 ha, pal langs snelweg A4, is nog niet verkocht. RedStar zelf geeft in de inventarisatie van de Rekenkamer aan geen uitbreidingsbehoefte te hebben.
Andere bedrijven, waaronder Lans, Van Duijn De Jong Aubergines en 4Evergreen geven aan dat er in de sector wel interesse in vestiging in het glastuinbouwgebied, zonder zelf concreet te worden over hun eigen plannen. 4Evergreen heeft een stukje grond op het bedrijventerrein, zonder kassen, waarop mogelijk een verpakkingslocatie kan worden gerealiseerd.
Om nieuwvestiging van bedrijven mogelijk te maken in het gebied is wel nieuwe grond nodig. Sommige verkochte percelen zijn nog niet bebouwd. Er geldt geen bouwverplichting. Het is aan de eigenaar van de grond wanneer hier kassen op geplaatst gaan worden.
© Rekenkamer SteenbergenStatus invulling glastuinbouwgebied Nieuw Prinsenland, voorjaar 2024. In het gebied bestaan diverse collectieve voorzieningen, waaronder een watervoorziening en ook wordt er gewerkt aan de aanleg van een restwarmte- en CO2-leiding, project Osiris.
Nationale ontwikkelingen glastuinbouw
De gemeente zelf zegt in het rapport geen druk te ervaren vanuit het Rijk om de glastuinbouwlocatie in Dinteloord uit te breiden. Bij de onderzoekers is bovendien uit een interview met de provincie 'niet het beeld ontstaan dat de provincie momenteel sterk trekt aan een opgave om glastuinbouwlocaties uit te breiden.'
De Rekenkamer zelf houdt wel rekening met druk op nationaal niveau om geschikte glastuinbouwlocaties uit te breiden, waarbij verwacht wordt dat dan ook gekeken wordt naar Dinteloord. De onderzoekers wijzen op een Visiedocument van Glastuinbouw Nederland. Daarin gaat het over veranderende eetpatronen die groente- en fruittelers in de kaart spelen, veranderend weer met hitte en hevige buien waar kassen goed tegen bestand zijn én intensivering en clustering van glastuinbouw, handig voor collectieve energievoorziening.
Niet alle doelen gehaald
De Rekenkamer Steenbergen geeft in het rapport antwoord op de vraag: In hoeverre voldoet de ontwikkeling van het Agro Food Cluster Nieuw Prinsenland tot op heden aan de beoogde doelen en maatschappelijke effecten en op welke wijze kan de gemeenteraad Steenbergen invloed hebben op de verdere ontwikkeling en/of eventuele uitbreiding van het AFC?
De onderzoekers concluderen dat niet alle doelen zijn behaald. Zo is het niet echt gelukt om bij realisatie van het glastuinbouwcluster individuele, losse bedrijven uit Brabant te verleiden naar het cluster te trekken en hun kassen elders te laten slopen. Al snel zorgde schaalvergroting dat er vooral nieuwvestiging plaatsvond van grote bedrijven. De Tuinbouw Ontwikkelings Maatschappij was met belast met de taak het gebied in te vullen. Eind 2020 werd 'de TOM' opgeheven.
Aanleiding onderzoek
Aanleiding voor het onderzoek was het begin 2024 verlenen van een vergunning aan een logistiek bedrijf om zich in het gebied te vestigen. De gemeenteraad en de lokale bevolking vroegen zich af of dat paste bij de oorspronkelijke doelstelling met het Agro Food Cluster Nieuw Prinsenland Agro Food Cluster Nieuw Prinsenland.
De onderzoekers geven in het rapport verschillende aanbevelingen. Een daarvan is, als de gemeente bereid is Agro Food Cluster Nieuw Prinsenland uit te breiden, dan duidelijke kaders te stellen aan bedrijven die er zich willen vestigen. Dat kan in de nieuw te vormen omgevingsvisie.
Gemeente heeft focus op bedrijventerrein, niet op glastuinbouw
De gemeente Steenbergen is momenteel bezig met het ontwikkelen van een nieuw bedrijventerrein Reinierpolder III en richt daar de aandacht nu op. Wel antwoordde de wethouder in het interview met de onderzoekers: "De glastuinbouwbehoefte is er, maar in 2020 heeft de gemeenteraad een motie aangenomen om niet uit te breiden in het Steenbergs Westland. Er is op dit moment ook geen druk vanuit de provincie. In 2025 wordt de omgevingsvisie vastgesteld, met daarin mogelijk een zoekgebied tussen Noordlangeweg en
Zuidlangeweg voor eventuele uitbreiding." Helemaal uit beeld is uitbreiding in het gebied, waar eerder verzet tegen ontstond, dus niet.
Gemeenten moeten uiterlijk op 1 januari 2027 beschikken over een door de gemeenteraad vastgestelde en gepubliceerde omgevingsvisie die voldoet aan de eisen van de Omgevingswet. Ter voorbereiding van het opstellen van deze Omgevingsvisie is er op 2 december 2024 een opiniërende avond geweest met de gemeenteraad van Steenbergen.
Belang van nieuwe omgevingsvisie
Een andere aanbeveling van de onderzoekers aan de gemeenteraad is om 'eventuele nationale druk voor het uitbreiden van het glasareaal in Dinteloord in de gaten te houden'. Hoewel de huidige coalitie in Steenbergen tegen uitbreiding voor de glastuinbouw is, kan dat veranderen bij een nieuwe coalitie, stippen de onderzoekers aan, zeker als er druk vanuit de provincie of het Rijk ontstaat. Bij de besprekingen over de nieuw te vormen omgevingsvisie iets om reken mee te houden, meent de Rekenkamer Steenbergen.
Bij het vaststellen van een nieuwe omgevingsvisie kan dan gelijk ook aandacht besteed worden aan actuele uitdagingen in het gebied, die in het rapport ook naar voren komen: er is gebrek aan huisvesting voor arbeidsmigranten en gebrek aan goed openbaar vervoer waardoor bedrijven het lastig vinden voldoende personeel aan te trekken. De mensen uit Dinteloord zelf zouden voor de bedrijven in het gebied te duur zijn, terwijl bij de bedrijven in het gebied het idee leeft dat inwoners geen interesse hebben in de veelal laaggeschoolde functies.
