"Als het over onze landbouwproductie en -export gaat, scheppen sommigen graag het beeld dat we in de Lage Landen de 'voedselleveranciers van de wereld' zijn. Laat ons zeggen dat enige nuancering hier wel op zijn plaats is," aldus Lode Ceyssens, Voorzitter Boerenbond.
"Als we louter naar de cijfers kijken en de volledige consumptiekorf analyseren, zien we dat gemiddeld slechts tien procent van onze landbouwproducten de grens oversteekt," vertelt hij.
"Twee derde daarvan blijft in onze buurlanden, zeventien procent gaat naar de rest van de EU en slechts zestien procent van de totale export is voor de wereldmarkt. Het gros van die verre export komt dan nog van de zogenaamde Belgian Pride-producten: bier, chocolade, wafels en frieten. Verder exporteren we ook kippen- en varkensvlees, vooral om verschillen in consumentenvoorkeur op te vangen en producten te valoriseren waarvoor hier bij ons geen markt meer is. Zo vinden we voor varkenspoten en -oren vooral nog vraag in Azië en zijn de Zuid-Amerikanen meer fan van kippenbillen, terwijl in Europa de voorkeur eerder naar de borst uitgaat."
"De werkelijke focus van onze landbouw ligt terecht op onze natuurlijke thuismarkt: een straal van 500 kilometer rond het productiegebied. Voor de Lage Landen is dat de welvarende consumentenmarkt tussen Parijs, Londen, Randstad Nederland en het Duitse Ruhrgebied. Een dichtbevolkt, verstedelijkt gebied met 150 miljoen consumenten."
Het is bovendien niet onze taak om de wereld te voeden, zegt Lode. "Regio's willen dat zelf doen, en ze slagen daar steeds beter in. Oost-Europa, ooit beschouwd als afzetmarkt bij de uitbreiding van de Europese Unie, is nu zelfvoorzienend. China, India en Rusland beschermen hun markten strategisch en investeren in voedselsoevereiniteit. En gelijk hebben ze. Landbouw is niet voor niets de primaire én een strategische sector."
"Europa lijkt dat besef lange tijd kwijt te zijn geweest. Pas na crisissen als covid, de oorlog in Oekraïne en de geopolitieke schokken van Trump, lijkt het besef van het belang van landbouw in voeding in eigen beheer te beginnen dagen: voedselzekerheid is geen luxe, maar noodzaak."
"We moeten ervoor zorgen dat we minstens in staat blijven onszelf te voeden. Daarbij is het belangrijk ons eigen productiepotentieel maximaal te blijven benutten, zeker in onze regio met vruchtbare bodems, een gunstig zeeklimaat, goed opgeleide boeren en tuinders en een sterk netwerk van bedrijven en kennisinstellingen. Zonder rechtszekerheid en toekomstperspectief voor onze jonge boeren die de afzwaaiende babyboomgeneratie opvolgen, dreigen we hier de boot al te missen."
Dat betekent volgens Lode niet dat internationale handel overbodig wordt. "Integendeel. Op regels gebaseerde, eerlijke handel tussen grote handelsblokken blijft cruciaal om onevenwichten in vraag en aanbod snel weg te werken, restproducten te valoriseren en consumentenvoorkeuren te matchen. Van Belgische frieten tot varkensoren."
Bron: Boerenbond
