De EU-landbouwgroting die de Europese Commissie op 16 juli heeft gepresenteerd, kent voor de glastuinbouw twee gezichten. Aan de ene kant dreigt een wegval van EU-steun voor de zogeheten SIG&F-gelden, wat een domper is voor de groente- en fruitsector. Bij Glastuinbouw Nederland leven daar dan ook grote zorgen over. Aan de andere kant zijn er kansen voor verduurzaming van de glastuinbouw omdat er geld beschikbaar komt voor innovatie, de energietransitie en digitalisering, wat Glastuinbouw Nederland toejuicht. Lobbyist Jesse Schevel geeft een update.
Uit de voorstellen voor de EU-meerjarenbegroting (MFK) voor de periode 2028-2034 blijkt dat de Europese Commissie fors de kaasschaaf haalt over het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB). De Commissie dreigt het GLB-budget met 30% te korten. Ook de glastuinbouw wordt geraakt. De Gemeenschappelijke Marktordening (GMO), met de Sectorinterventie groente en fruit (SIG&F) als Nederlandse invulling, lijkt namelijk niet langer standaard op Europees geld te kunnen rekenen. Glastuinbouw Nederland is bezorgd over het mogelijk wegvallen van EU-steun voor SIG&F.
Hoe de nieuwe begroting er precies uit komt te zien, blijft onzeker. Commissievoorzitter Ursula von der Leyen en Eurocommissaris Pjotr Serafin voor Begroting gaven op 16 juli slechts de contouren van het MFK prijs, maar brachten de definitieve wetteksten nog niet naar buiten.
SIG&F dreigt grabbelton te worden
De contouren onthullen dat de GMO voortaan onderdeel wordt van een grotere pot. Dit Nationaal en regionaal partnerschapsfonds (NRPF) zal voortaan meerdere uitgaven voor plattelandsbeleid, cohesie, migratie, sociale zaken en landbouw financieren. EU-lidstaten mogen daarbij in grote mate zelf bepalen hoe zij hun NRPF-budget over deze beleidsterreinen verdelen. Ook mogen ze zelf beslissen of en hoeveel geld ze aan bepaalde regelingen besteden. Vaste EU-steun voor SIG&F zou daarmee verdwijnen.
"Zonder apart budget dreigt de SIG&F voor overheden een grabbelton te worden om allerlei andere uitgaven te dekken. Dat ondermijnt een eerlijk speelveld in Europa. Het is daarom cruciaal dat Nederland zelf voldoende budget voor deze regeling reserveert," waarschuwt voorzitter Adri Bom-Lemstra van Glastuinbouw Nederland. Drie weken geleden hield Bom-Lemstra al eenzelfde pleidooi in Brussel. "Onze telers opereren op één Europese markt. Het is dus belangrijk dat het Nederlandse kabinet optimaal de ruimte benut die Brussel biedt om te investeren in verduurzaming."
Concurrentievermogenfonds biedt kansen
Nieuw in het MFK is het concurrentievermogenfonds. Dit fonds van €451 miljard moet de innovatie- en concurrentiekracht van de EU aanjagen. Zo wordt het budget voor het onderzoeksprogramma Horizon Europe bijna verdubbeld met €175 miljard. Daarnaast komt er €55 miljard beschikbaar voor digitalisering en €55 miljard voor de energietransitie in energie-intensieve sectoren, in lijn met de Clean Industrial Deal.
Bom-Lemstra ziet daarom ook kansen. "Het concurrentievermogenfonds heeft de potentie de digitalisering en energietransitie in de glastuinbouw aan te jagen. Investeringen in robotisering, duurzame energiebronnen en stroom- en warmtenetten vanuit dit fonds helpen onze torenhoge energie- en arbeidskosten te verlagen. Dat bevordert niet alleen onze wereldwijde concurrentiekracht, maar ook onze verduurzaming."
Pas over twee jaar duidelijkheid
Nu de Commissie haar MFK-voorstel op tafel heeft gelegd, kunnen de onderhandelingen beginnen. De 27 EU-lidstaten zullen unaniem moeten instemmen met de uiteindelijke begroting. Ook een meerderheid van het Europees Parlement moet goedkeuring geven. Daardoor zal waarschijnlijk pas over twee jaar bekend zijn hoe het MFK er na 2027 echt uit komt te zien. Tot die tijd blijft Glastuinbouw Nederland hierover voortdurend in contact met de EU-instellingen, het kabinet en de Tweede Kamer om een voor de sector optimale begroting te realiseren.
Bron: Glastuinbouw Nederland
