Tholen - "Voor veel industrieën is restwarmte onder de 100 graden een afvalproduct, maar voor de tuinbouw is het een grondstof. En dat betekent dat de glastuinbouw een rol kan spelen in bijvoorbeeld de waterstoftransitie," vertelt Bart van Meurs van Division Q. Het bedrijf is in gesprek met diverse partijen om in Monster, in het Westland, een elektrolyser te realiseren waarmee op de kwekerij waterstof geproduceerd kan worden.
© Thijmen Tiersma | BPnieuws.nl
Duurzaam verwarmen
"Duurzaam verwarmen is een belangrijk onderwerp binnen de tuinbouw en binnen ons bedrijf. We volgen de waterstofindustrie dan ook al een paar jaar. Een kwekerij verwarmen met waterstof zien we nog niet zitten. Daarvoor is de beschikbaarheid van groene waterstof nog te beperkt, de infrastructuur nog niet op orde en het is simpelweg te duur. Maar uiteindelijk viel het kwartje dat de tuinbouw juist een goede producent van waterstof kan zijn", vertelt Bart.
Waterstof produceren doe je met een elektrolyser. Die zet elektrische energie om in waterstof via de elektrolyse van water. Niet alle energie wordt omgezet in waterstofgas; een deel gaat verloren als warmte. En die warmte kan de tuinbouw weer goed gebruiken. "De restwarmte gaat bij veel industriële productieprocessen verloren in zeeën of rivieren. Kwekerijen bieden hiervoor een unieke kans: zij kunnen warmte goed benutten, ook als die minder dan 100 graden is. Bovendien zijn de randvoorwaarden ideaal: kwekerijen beschikken vaak al over een grote elektriciteitsaansluiting en hebben ruimte voor Zon-PV."
Daar is Division Q nu volop mee bezig. Het bedrijf, een spin-off van cresskwekerij Koppert Cress, opereert als projectorganisatie én investeerder in duurzame tuinbouwinnovaties, met een focus op energie, mechanisatie en water. In dit geval kunnen ze zomaar zelf de start-up zijn die hieruit voortkomt, bevestigt Bart. "De technische ontwerpen zijn klaar en we zitten nu in de economische realisatiefase: klanten, leveranciers, financiering en vergunningen," vat Bart samen. Het doel is om in de tweede helft van 2025 opdracht te kunnen geven, zodat de installatie in de loop van 2026 operationeel is.
En er is veel enthousiasme voor de plannen. Division Q werkt samen met partners als Certhon, Metazet, De Rijke Techniek en Accenda, en is ook in gesprek met potentiële afnemers. "We hebben gewoon een heel goede businesscase," verklaart hij het enthousiasme. "We hebben de warmte in ons businessmodel opgenomen tegen een marktconforme waarde, en dan zie je dat er onder de streep een waterstofprijs ontstaat die zeer acceptabel is voor de markt." Bovendien is de vraag naar groene waterstof groot. "Veel aggregaten, graafmachines en andere machines moeten verduurzamen – zeker als ze in stedelijke gebieden werken."
Ook voor transport ziet Division Q kansen – niet voor niets hebben ze alvast een vrachtwagen aangeschaft die op waterstof rijdt. "Voor personenvervoer is het nog niet interessant," vertelt Bart. "Batterijen zijn inmiddels zo ver ontwikkeld dat elektrisch rijden daarvoor aantrekkelijker is. Maar zodra het transport zwaarder wordt, begint het gewicht van een batterij tegen je te werken. Dan wordt waterstof een stuk interessanter."
Het project laat ook zien hoe een teler zijn rol kan herdefiniëren in het energielandschap. "We moeten als sector onze toegevoegde waarde bewijzen," aldus Bart. "Dat gaat om fysieke ruimte, maar ook bijvoorbeeld de toegevoegde waarde in het energienet. Dan kun je verbruiker zijn, maar ook producent – in dit geval van waterstofmoleculen."
Komkommers en waterstof
Voor de elektrolyser die in Monster gepland staat, kan alle warmte op de kwekerij van Koppert Cress worden benut. Sterker nog: in combinatie met de aardwarmte die via het warmtenet de kwekerij bereikt, moet het mogelijk zijn om het bedrijf volledig fossielvrij te verwarmen.
Maar het concept is schaalbaar en repliceerbaar. Dus wat is de toekomst, telers die naast groenten ook waterstof gaan produceren? Dat klinkt misschien vreemd, maar volgens Bart is het eigenlijk een logisch vervolg, als je kijkt naar hoe telers met de komst van de WKK ook elektriciteit zijn gaan produceren. "We zijn gewend om de restwarmte van elektriciteitsproductie nuttig te gebruiken. Dat is eigenlijk wat we nog steeds doen met de restwarmte uit waterstofproductie."
Voor meer informatie:
Division Q
[email protected]
www.divisionq.nl
