Kassen neemt wereldwijd vooral in het zuidelijke deel van de wereld toe. Eén land valt daarbij op. Dit blijkt uit een nieuwe studie van onderzoekers van de Universiteit van Kopenhagen die gebruik maken van gedetailleerde satellietbeelden en AI om kassen over de hele planeet in kaart te brengen. Volgens de onderzoekers is deze ontwikkeling zowel positief als negatief.
Het is een gewoonte om jaarrond te genieten van tomaten, komkommers, zachtfruit en meloenen. In Europa komt het grootste deel van deze import uit Spanje. In dat land worden miljoenen tonnen groenten en fruit geteeld onder zeeën van wit plastic die zich over het zuidelijke deel van het land uitstrekken.
Nieuwe studie
Wereldwijd neemt de teelt in kassen snel toe. Dat blijkt uit een nieuwe studie van de Universiteit van Kopenhagen die de wereldwijde omvang van kassen in kaart brengt. Maar het grootste deel van deze ontwikkeling vindt plaats buiten Europa. Vooral in landen met lage en middeninkomens in het zuiden van de wereld.
Getty Images via news.ku.dk
Met behulp van een combinatie van deep learning-algoritmen en moderne satellietbeelden brachten de onderzoekers in kaart hoeveel land er wereldwijd wordt gebruikt voor tuinbouw. Hun onderzoek bewijst dat de tuinbouw, of die nu plaatsvindt in glazen kassen of in open velden omwikkeld met plastic folie, minstens 1,3 miljoen ha van het aardoppervlak beslaat. Het nieuwe cijfer is bijna drie keer zo hoog als eerdere berekeningen.
China op de eerste plaats
De kastuinbouw is verspreid over 119 verschillende landen waarvan China 60,4% van het totale areaal voor zijn rekening neemt. Spanje en Italië nemen de tweede en derde plaats in met respectievelijk 5,6% en 4,1% van het wereldwijde kasareaal. Terwijl grote clusters kassen in de jaren '70 en '80 in het noorden ontstonden, doken ze twee decennia later op in het zuiden. Er is sprake van stagnatie in het noorden en het groeitraject zet zich voort in Azië, Afrika en Midden- en Zuid-Amerika. Kassen in het zuiden nemen 2,7 keer zoveel oppervlakte in beslag als in het noorden.
Wereldwijd fenomeen
"Kastuinbouw is een wereldwijd fenomeen geworden en alles wijst erop dat deze teelt zich blijft uitbreiden. Tot nu toe is dit fenomeen echter snel onder de radar gekomen en hadden we grote hiaten in onze kennis," zegt Xiaoye Tong. Hij is een postdoc bij het Department of Geosciences and Natural Resource Management en eerste auteur van het onderzoeksartikel dat is gepubliceerd in Nature Food.
Volgens de onderzoekers is China's dominantie waarschijnlijk gekoppeld aan de sociaaleconomische ontwikkeling van het land. Uit het onderzoek bleek ook dat grote clusters kassen zich in de buurt van grootstedelijke gebieden bevinden.
Subsidies
"De ontwikkeling in China lijkt nauw samen te hangen met de sterke economische prestaties in het afgelopen decennium. Ook de opkomst van een stedelijke bevolking met koopkracht die vraagt om tomaten, komkommers en andere soorten verse groenten en fruit is een reden achter deze ontwikkeling. Tegelijkertijd ontvangen telers die deze teelt anders niet zouden kunnen financieren, subsidies en steun van de overheid om kassen te bouwen en teelttechnieken te leren," zegt Xiaoye Tong.
Voordelen en gevolgen
Niet alleen in China ontvangen kastelers overheidssteun. Er is ook steeds meer steun voor kasteelt in droge gebieden waar oorspronkelijk geen tuinbouw plaats vindt. De helft van alle gebieden waar kassen, bevindt zich in regio's met grote beperkingen zoals waterschaarste. De onderzoekers wijzen erop dat kasteelt mogelijkheden biedt voor lokale voedselzekerheid en armoedebestrijding in het zuidelijke deel van de wereld.
Dankzij de gecontroleerde omgeving kunnen kassen een aantal grote voordelen bieden in de vorm van hogere en stabielere opbrengsten. Andere voordelen zijn efficiënte irrigatiesystemen, nauwkeurigere dosering van meststoffen en voedingsstoffen en een betere controle over de kwaliteit van de gewassen. Maar de medaille heeft ook een keerzijde stelt universitair hoofddocent en co-auteur Marianne Nylandsted Larsen van het Department of Geosciences and Natural Resource Management:
Bodemaantasting
"We weten heel weinig over de ecologische en sociale gevolgen van tuinbouw in het zuiden. Maar we weten wel dat deze kunnen bestaan door overmatig gebruik van waterbronnen, hoog energieverbruik, verontreiniging van grondwater met gewasbeschermingsmiddelen en kunstmest, bodemaantasting en plasticvervuiling. Bovendien zijn de arbeidsomstandigheden in de land- en tuinbouw vaak slecht."
De onderzoekers zijn dan ook van mening dat politieke regulering van de sector overwogen moet worden: "In landen met lage en middeninkomens, die goed zijn voor 70-80% van het totale areaal, is er een gebrek aan regelgeving in de tuinbouw. Dit moet worden aangepakt," zegt Xiaoye.
Maatschappelijk verantwoorde ontwikkeling
Er is behoefte aan meer onderzoek naar het belang van tuinbouw voor landen in het zuiden, concludeert Marianne Nylandsted Larsen: "Ik hoop dat deze inventarisatie als uitgangspunt dient voor studies naar de gevolgen van kassenteelt. Heeft de tuinbouw bijvoorbeeld de armoede op het platteland verlicht? Heeft de kassenteelt invloed op de vraag naar en kwaliteitseisen van groenten en fruit op zowel nationale als internationale markten? En wat zijn de gevolgen voor het gebruik van grondwater, kunstmest en chemicaliën? Dit soort vragen zijn belangrijk om te beantwoorden als we willen zorgen voor een maatschappelijk verantwoorde ontwikkeling binnen de sector."
Bron: news.ku.dk