Windenergie is opnieuw een interessante technologie voor veel land- en tuinbouwbedrijven. Maar wat moet je écht weten over windenergie voor je denkt aan een turbine op je bedrijf? Een aantal nieuwe spelers op de markt en een verdubbelde VLIF-subsidie sinds 2023 bieden vandaag heel wat mogelijkheden. Het Vlaamse Boerenbond legt uit.
Als consulent energie en klimaat kiest Laurens Vandelannoote elk werkjaar een specifieke energietechnologie waarin hij zich in de diepte inleest. Voor die techniek bekijkt hij of er op korte of middellange termijn potentieel inzit voor de Vlaamse landbouwbedrijven. Anno 2024 is windenergie aan de beurt.
"Afgelopen zomer koos ik voor kleine en middelgrote windturbines, omdat ik voelde dat er te weinig gecentraliseerde en objectieve info beschikbaar is over deze techniek", vertelt Laurens. "Het begint al met een definitie ervan. Laat me stellen dat we het hier hebben over windturbines met een vermogen tot en met 300 kW en een ashoogte vanaf 10 meter."
Marktonderzoek
Om de windmarkt grondig in beeld te brengen, startte Laurens een marktonderzoek. Hij begon daarbij met het in kaart brengen van welke partijen momenteel windturbines aanbieden die geschikt zijn voor een landbouwbedrijf. "Ik vond in totaal 16 aanbieders in onze contreien. Voor elk van hen vroeg ik referenties op en bezocht ik de locaties. Ik sprak dus telkens met uitbaters die daadwerkelijk een werkende windturbine hebben. Voor die turbines vergeleek ik de praktijkervaringen en opbrengstgegevens met de theoretische beloften. De ervaring leert immers dat theorie en praktijk niet altijd overeenkomen."
De redenen voor een verschil in opbrengsten op de offerte versus de geïnstalleerde turbine kunnen volgens Laurens divers zijn. "Sommige jaren kennen simpelweg minder wind, vergelijkbaar met regenval. Maar lagere prestaties kunnen ook te wijten zijn aan een overschatting in de offerte, onbetrouwbare windkaarten of een falende turbine. Net daarom is het lastig definitieve conclusies te trekken over turbines die nog geen twee jaar operationeel zijn. Toevallig waren zowel 2021 als 2022 ook zwakke windjaren. Om toch een idee te krijgen van de prestaties van elke turbine, keek ik naar gemiddelden. De praktijkresultaten van de meeste turbines lagen tussen 80% en 105% van de theoretische opbrengst. In elke gevallen werd slechts 40% van de beloofde opbrengst behaald."
Goede en slechte praktijkcases
Laurens vergeleek niet alleen de opbrengsten van turbines op papier en in de praktijk, maar peilde ook naar ervaringen van de uitbaters. De meningen waren daarbij verdeeld. "Enkele landbouwers gaven aan dat ze spijt hadden van hun investering. Dat lag niet altijd aan de opbrengst van de turbine. Soms werden er te weinig inspanningen gedaan om, in geval van minder presteren, de installatie aan te passen of de landbouwer financieel tegemoet te komen. Gelukkig gaat dit over een minderheid van de gevallen en waren de meeste uitbaters wél tevreden. Ze rapporteerden opbrengsten in lijn met de verwachting en werkten samen met aanbieders die transparant waren over productiegegevens."
Laurens maakt daarbij nog wel een kanttekening. "Sommige aanbieders bleven wel erg op de vlakte tijdens onze gesprekken. Ze hadden een theoretisch model voor een turbine, maar leken niet goed uitgerust voor praktische implementatie. Anderen ondervonden financiële moeilijkheden. Overweeg dus zeker je opties voor je met een partner in zee gaat. Een vergunningstraject voor een windturbine neemt wel wat tijd in beslag en cashflowproblemen bij een aanbieder kunnen snel tot een faillissement leiden."
Een haalbare kaart
Degelijke turbines zijn dus effectief voorhanden op de windmarkt vandaag. Maar het vinden van een goede turbine is nog maar het begin – er moeten uiteraard ook voldoende financiële middelen beschikbaar zijn om die turbine in het veld te krijgen. "Investeren in hernieuwbare energie komt steeds voort uit een combinatie van 3 beweegredenen: betaalbaarheid, zekerheid en duurzaamheid", vervolgt Laurens. "Dankzij hogere energieprijzen en verdubbelde VLIF-subsidies is de betaalbaarheid er alvast op vooruit gegaan. En met ondertussen zestien spelers op de markt, zorgt onderlinge concurrentie ervoor dat prijzen scherper worden."
Overweeg je de investering, dan mag je uiteraard ook de vele voordelen van windenergie niet vergeten. "Zelf groene stroom opwekken, bied je een hoop zekerheid", beaamt Laurens. "Je hebt de garantie van beschikbare stroom, wat handig is als je denkt aan afschakelplannen of pannes. Zeker wanneer je je windturbine combineert met zonnepanelen of een batterij krijgen je een mooie combo. Terwijl zonnepanelen in de zomer veel produceren, leveren windturbines in de winter energie. Een batterij slaat overtollige energie op. En ook financieel ben je zekerder. Met een windturbine fixeer je een deel van je stroomkosten voor de komende 20 jaar, aan een levenscycluskost tussen de 100 en 180€/MWh. Maak voor jezelf dus eens de berekening – kan je de komende jaren je hoofdactiviteiten comfortabel blijven uitvoeren als dat de kost is van energie op jouw bedrijf?"
Op 25 juni licht Laurens zijn marktonderzoek uitgebreid toe tijdens een windbeurs in Oostkamp. Inschrijven kan hier.
Bron: Boerenbond