'Nederland staat op een kantelpunt met de ontwikkeling van (groene en koolstofarme) waterstof voor een duurzamere economie. Met de juiste voorwaarden hebben we nú als land de kans om ook productie van onderdelen voor de waterstofeconomie hier te houden én een voorsprong op dit nieuwe terrein te creëren'. Dat zegt VNO-NCW in aanloop naar een debat over waterstof in de Tweede Kamer op 5 juni. Positief is de ondernemersorganisatie over enkele stappen die Minister Jetten (EZK) gisteren bekendmaakte om de ontwikkeling van een duurzame waterstofeconomie dichterbij te brengen.
Belangrijk voor de industrie
Hernieuwbare (groene) waterstof is belangrijk om de toekomstige schone, CO2-neutrale industrie van energie te voorzien. Ook voor zwaar (lange afstand) transport, CO₂-vrije energiecentrales en voor de gebouwde omgeving kan waterstof een alternatief zijn voor fossiele brandstoffen.
'Unieke uitgangspositie nu nog voor Nederland'
Dankzij de havens (aanvoer, doorvoer en industrie die het kan gebruiken), het gasnetwerk (dat deels ingezet kan worden voor waterstof), de industrieclusters (grote groep potentiële gebruikers) en windparken op zee (handig om waterstof te maken) kan Nederland een koppositie innemen als waterstofhub met productie (maakindustrie), import en transport naar andere landen. Dit levert nieuwe bedrijvigheid op met schone technologie (clean tech).
Hoge kosten voor elektra zijn een sta-in-de-weg voor waterstof
Hoewel er al veel vinkjes zijn gezet om een volwaardige groene waterstofeconomie te laten bloeien, ontbreekt er nog een aantal waar snel iets aan moet gebeuren. Zo is er de grote hobbel van de hoge kosten voor het transport van elektriciteit in Nederland. Uit een recent rapport in opdracht van de overheid blijkt dat bedrijven in Nederland inmiddels twee tot drie keer meer betalen voor elektriciteit dan in ons omringende landen. Dit zorgt voor een oneerlijk speelveld. Voor de productie van groene waterstof is immers véél stroom nodig. Nederland zou daarom volgens VNO-NCW een voorbeeld kunnen nemen aan Duitsland waar de overheid bijvoorbeeld bij groene waterstofprojecten 20 jaar lang de netkosten voor zijn rekening neemt. 'Voor snelwegen vinden we het heel normaal dat dat publiek gefinancierd wordt, logischerwijs doe je dat ook voor deze vitale infrastructuur van de toekomst', zegt de ondernemersorganisatie.
Duurder
Waterstof is daarnaast nu nog duurder dan conventionele (fossiele) energie. Het is dan ook belangrijk dat overheid en bedrijven de kosten versneld zien te drukken de komende jaren, zodat de ontwikkeling van groene waterstof echt van de grond komt. Daarnaast zullen ook de kansen van blauwe waterstof benut moeten worden, waarbij via de opslag van CO₂ de transitie naar de waterstofeconomie versneld in gang gezet kan worden.
Dit alles kan door slimme stimulering in combinatie met prijsprikkels, die er al zijn door onder andere het emissiehandelssysteem (ETS). Dit moet het gebruik van waterstof steeds aantrekkelijker maken. De middelen daarvoor zijn er dankzij het Klimaatfonds, maar snelheid is wel geboden. Andere landen zitten bovendien niet stil en dreigen ons in te halen (zie onder meer de VS met de IRA, maar zie ook alle waterstofontwikkelingen in bijvoorbeeld China en Duitsland), terwijl we juist nu nog alles in huis hebben als land om juist op dit technologieterrein de voorsprong te nemen.
'We staan op een kantelpunt net als destijds met de ontwikkeling van windenergie waar Nederland in de jaren negentig de boot heeft gemist en de eigen maakindustrie verloor aan o.a. Denemarken en Duitsland', zegt de ondernemersorganisatie.
'Goede nieuwe stappen van het Ministerie van EZK'
In het licht van het voorgaande is VNO-NCW te spreken over de maatregelen die demissionair Minister Jetten (EZK) gisteren aankondigde. Zo gaat er na de zomer een tweede ronde subsidies open voor producenten van groene waterstof (OWE-regeling). Hiervoor is 1 miljard euro gereserveerd. Ook een derde ronde wordt al voorbereid. Dit geeft producenten meer zekerheid bij de ontwikkeling van waterstof. Daarnaast wordt door EZK met andere overheden verkend hoe ook regionaal aan (lokale) industrie waterstof kan worden verstrekt via een regionaal netwerk. Dit in aanvulling op het landelijke netwerk waar al aan gewerkt wordt. Zo kunnen straks ook glas-, steen- of andere fabrieken verduurzamen. Aanvullend wordt ook de vraag vergroot door de implementatie van de zogenaamde 'Raffinageroute'. Hierdoor kan de waterstofmarkt beter op gang komen. 'Stuk voor stuk goede stappen van de Minister,' aldus VNO-NCW.
Bron: VNO-NCW