Luchtbehandelingskasten (LBK's) om het klimaat in de kas te ontvochtigen zijn voor steeds meer telers een onmisbaar hulpmiddel. De reden om in deze techniek te investeren is voor de ene teler net even anders dan voor de ander. Maar uiteindelijk is elke teler die het systeem gebruikt overtuigd van de meerwaarde. Dit blijkt uit de reacties van telers waar Technokas in de afgelopen maanden het systeem met luchtbehandelingskasten installeerde.
In veel kassen zorgt het gewas – of het nu groenten, bloemen of planten zijn – voor een flinke vochtproductie. Te veel vocht is schadelijk voor veel gewassen, omdat plagen, schimmels en ziekten daarin goed gedijen. Om dat vocht af te voeren, moesten telers tot voor kort hun scherminstallaties en luchtramen openen en/of de verwarming extra opstoken. Hoewel deze methodes effectief zijn, zorgen ze ook voor energieverlies en ongelijkheid in het binnenklimaat. "Toen wij vorig jaar een voormalige tomatenkas kochten en deze gingen ombouwen voor onze potplantenteelt, hebben we daarom eerst uitgezocht wat de meest optimale inrichting van die kas zou zijn", vertelt Roy van der Knaap van KP Holland. "We hebben de kas van circa 3,5 hectare volledig gestript, om hem vervolgens helemaal naar onze wensen in te richten. Dat was voor ons ook het moment waarop we besloten om te investeren in luchtbehandelingskasten, naar ons idee de meest effectieve manier van ontvochtigen."
Zorgen voor zeer zuinige kas
Volgens Van der Knaap kost de 'oude methode', die van het scherm op een kier, de verwarming wat hoger zetten en de luchtramen openen, relatief veel energie. "Via collega-telers hoorden we dat het ontvochtigen met LBK's een flinke energiebesparing kan opleveren. In combinatie met de twee schermdoeken, de led-verlichting en de 12 LBK's aan de gevels hebben we nu een zeer zuinige kas gecreëerd voor de teelt van Kalanchoë's en Curcuma." Inmiddels ervaart Van der Knaap ook nog enkele andere voordelen. "We hebben de LBK's ingeregeld via onze Priva-klimaatcomputer. In principe draaien ze de hele dag, omdat de slurven ook gewoon voor een hele goede luchtverdeling zorgen. Daardoor hebben we in de kas geen extra ventilatoren meer nodig. Met de verwarmingsblokken die in de LBK's zitten kunnen we de lucht van buiten voorverwarmen. Zodra de vochtigheid te hoog wordt, gaan de kleppen vanzelf open en zorgen de LBK's voor het ontvochtigen van de kas met droge en eventueel opgewarmde buitenlucht. Uiteindelijk is het een zorgeloos en zeer effectief systeem."
Hoge kwaliteit handhaven
Die zorgeloosheid ervaart ook Steef van der Knaap van kwekerij Apartus uit Poeldijk. Zij hebben in hun bestaande kas van ongeveer vier hectare eveneens 12 LBK's aan de gevels laten installeren. "Met onze teelt van Cyclamen in de winter en Dahlia's vanaf het voorjaar hebben we relatief koude teelten. Het besparen van energie is wel degelijk belangrijk maar bij de keuze om LBK's te installeren speelden ook andere wensen. Juist door het ontvochtigen kunnen we jaarrond wat gemakkelijker kwalitatief hele goede planten kweken. De circulatie van lucht in de kas is met deze 12 toestellen en de slurven boven het gewas veel beter. Natuurlijk is het ook essentieel dat we de energiekosten kunnen drukken. In ons geval ligt dat wel aan de omstandigheden buiten. Met zachte winters, zoals afgelopen winter, zijn onze stookkosten bij de teelt van Cyclamen relatief laag. In dat geval maakt de inzet van de LBK's, waarmee we buitenlucht eventueel ook kunnen voorverwarmen, niet een heel groot verschil. Maar dat doen de installaties zeker wel als het gaat om het zorgen voor een zeer hoge kwaliteit planten."
Hele positieve ervaringen
Schenkeveld, één van de grote tomatenkwekers in Nederland, heeft inmiddels ook al hele positieve ervaringen met de luchtbehandelingskasten van Technokas. "In één van onze kassen op onze kwekerij nabij Schiphol is het al het derde seizoen dat we LBK's gebruiken bij onze teelt. Deze kas is al direct tijdens de nieuwbouw uitgerust met 16 dubbele LBK's", vertelt Richard Schenkeveld. "Het jaar daarop hebben we ook op het laatste perceel op deze locatie een kas van 11 hectare gebouwd, waarbij we ook 16 LBK's toepasten. De ervaringen én resultaten zijn inmiddels dusdanig goed dat we nu ook de twee eerder gebouwde kassen op deze locatie, van elk 11 hectare, met deze techniek uitrusten. Aan het einde van dit jaar maakt dus de volledige kwekerij van in totaal 44 hectare gebruik van deze ontvochtigingsinstallatie."
Niet alleen energiebesparing
Energiebesparing is ook voor Schenkeveld niet de enige reden om in deze techniek te investeren. "In alle kassen hangt een dubbel scherm, maar in de twee laatst gebouwde kassen hebben we geen belichting geïnstalleerd. In de twee eerder gebouwde kassen zorgde het gebruik van SON-T lampen ervoor dat vochtigheid veel minder snel een probleem was. In een kas zonder belichting zouden we nu zonder LBK's wel, vanwege de hogere vochtigheid, eerder het dubbele energiescherm en de ramen moeten openen of meer moeten stoken om van het vocht af te komen. Dat kost energie, maar is vooral ook een probleem voor de kwaliteit", vertelt Schenkeveld. "Nu we in de eerder gebouwde kassen de belichtingsinstallatie hebben omgebouwd of nog gaan ombouwen naar led-verlichting, verandert ook daar de situatie. De warmteproductie via de belichting is dan veel minder hoog, waardoor vocht weer voor meer problemen kan zorgen. Daarnaast willen we in alle kassen zo min mogelijk chemische gewasbescherming gebruiken. En overal waar een gewas vitaal groeit, is het veel minder vatbaar voor ziekten, plagen en virussen. Daarom kiezen we ervoor om nu ook die bestaande kassen met deze luchtbehandelingskasten uit te rusten."
Dubbele LBK's met verwarmingsblok
Om de inzet van LBK's in deze grote tomatenkassen zo efficiënt mogelijk te maken, ontwikkelde Technokas een dubbele LBK die de buitenlucht vanuit het dek aanzuigt. De kast hangt halverwege de oogstpaden en blaast de droge buitenlucht via slurven naar beide zijden de kas in. "Ook met de LBK's in onze kassen kunnen we de lucht die binnenkomt via de verwarmingsblokken voorverwarmen naar de heersende temperatuur in de afdelingen", gaat Schenkeveld verder.
"Daardoor kunnen we deze installaties ook in de winter gebruiken, als het buiten koud is. Om het hele samenspel van ontvochtigen, ventileren en verwarmen zo zorgeloos mogelijk te laten verlopen, werken onze telers samen met Hoogendoorn, die onze klimaatcomputer levert. Uit dat samenspel is een zeer effectieve aansturing ontstaan waarmee we de teelt nu heel nauwkeurig kunnen regelen. Ik vergelijk onze moderne kassen vaak met een Formule 1-auto. Elke keer opnieuw bedenken partijen als Technokas, samen met onze mensen, nieuwe technieken om de prestaties naar een hoger niveau te tillen. Dan kost het ons even wat tijd om ze te leren gebruiken. Maar als die innovaties eenmaal volledig zijn ingepast, zie je in ons geval de kwaliteit van het gewas stijgen en het energiegebruik dalen."
Voor meer informatie:
Technokas
Leehove 33
2678 MA De Lier
Tel: (0174) 24 05 45
info@technokas.nl
www.technokas.nl