Met een wel heel erg platgeslagen reportage vliegt tv nieuwsprogramma Nieuwsuur uit de bocht door eenzijdig in te zoomen op de Westlandse glastuinbouw met focus op misstanden rondom de huisvesting van arbeidsmigranten. De reportage zorgt voor een verwarrende beeldvorming en haalt een oud econoom erbij die vindt dat de glastuinbouw wel elders kan, waarmee de toon wordt gezet. Nieuwsuur geeft een vertekend beeld en lijkt de samenhangende complexiteit van topsector Tuinbouw & Uitgangsmateriaal kortweg T&U niet mee te willen nemen. Deze topsector is omvattend en beslaat veel innovatief vermogen en exportkracht zowel in uitgangsmateriaal, techniek, wetenschappelijk onderzoek als ook tuinbouwproducten. Dat deze topsector tot stand is gekomen dankzij de zeer innovatieve primaire glastuinbouw met gedreven ondernemers lijkt Nieuwsuur niet goed te (willen) begrijpen. De misstanden in de glastuinbouw met de arbeidsmigranten zijn zeker een punt van aandacht maar de totale reportage geeft een te eenzijdig en enigszins minachtend beeld waardoor je tot de conclusie zou kunnen komen, als onwetende kijker, dat deze sector wel weg kan.
Nieuwsuur opent in hun uitzending van 19 februari (topic start op minuut 29) met centrale vraag "moeten we in Nederland doorgaan met de glastuinbouw?" Nieuwsuur stelt vervolgens dat de glastuinbouw economisch geen heel grote plek inneemt en vooral draait op arbeidsmigranten. Wegen de lusten nog wel op tegen de lasten, vraagt Nieuwsuur zich af. Inclusief toeleveranciers is de glastuinbouw verantwoordelijk voor 1,1% van het BBP, aldus Nieuwsuur en gaat vervolgens in op het Westland waar 12000-16000 arbeidsmigranten werken. Jaap van Duijn, oud econoom en bestuurder van Robeco wordt erbij gehaald en gepresenteerd als kind van Westlandse bodem. Hij stelt dat de tuinbouwsector niet zonder buitenlanders kan en geen duurzaam model is. Zijn oplossing is de productie verplaatsen. Het World Horti Center komt voorbij als innovatiecentrum. Directeur Puck van Holsteijn van het WHC wijst op het feit dat de Nederlandse tuinbouw wereldwijd hoog aangeschreven staat maar dit nog niet goed in politiek Den Haag wordt onderkend. Nieuwsuur gaat vervolgens met beeld en geluid in op de misstanden en overlast van de huisvesting voor arbeidsmigranten in Den Haag en geeft aan dat deze problemen van alle tijden zijn.
Gelukkig wijst WHC directeur Puck van Holsteijn in een klein fragment terecht naar de grotere context dat Tuinbouw & Uitgangsmaterialen één van de 10 topsectoren is van Nederland die functioneert in een complete keten. Het gaat niet alleen om de primaire productie zo stelt zij terecht. Hier had Nieuwsuur de kans de glastuinbouw in groter perspectief te zetten en weer uit te zoomen maar laat dit helaas na. Juist door de glastuinbouw als onderdeel van topsector T&U te laten zien en dit te relateren had er een ander en vooral innovatief beeld ontstaan. Paste dit niet in de gewenste beeldvorming? Het had een genuanceerder antwoord op de vraagstelling kunnen geven.
Topsector T&U had bijvoorbeeld in 2022 € 31,2* miljard toegevoegd aan het Nederlands bbp van € 902.8* miljard. Dit is 3.5% van het bbp waaronder de genoemde 1.1% van de glastuinbouw. Deze topsector is niet voor niets gekozen tot één van de 10 uitblinkende sectoren van de Nederlandse economie. Nieuwsuur doet aan stemmingmakerij door zich alleen op de glastuinbouw te richten. Als vooraanstaande nieuwsprogramma doet zij er goed aan zich beter te informeren en te voorkomen dat zij mee doet aan populistische reportages waarin de beeldvorming mensen op het verkeerde been zet. Het neemt echter niet weg dat de situatie met arbeidsmigranten niet overal goed is geregeld en hierin zou het Westland c.q. de glastuinbouw meer kunnen doen.
Lijkt mij tijd dat topsector T&U boegbeeld Jaap Bond uit de coulissen komt, zijn stem laat horen en gaat doen waar hij voor is aangesteld.
*bron: https://topsectortu.nl/
*bron: https://www.cbs.nl/nl-nl/longread/diversen/2023/bijstelling-bbp-en-bni-in-2021-en-2022?onepage=true
Bovenstaande artikel is ingezonden door Bernhard Nanninga. Bernhard is zelfstandig strategisch tuinbouwadviseur onder bedrijfsnaam Agrado.