Tholen - De warmtepomp, dat is in feite een omgekeerde koelmachine. Met behulp van elektriciteit maakt het systeem warmte. Zeer welkom voor kastelers. Tijdens de Aardbeiendag ging Erik Bax dieper op het systeem in dat, mits goed gebruikt, volgens hem veel efficiënter is dan de populaire e-boiler. “De warmtepomp past in veel situaties. Het is een onderdeel van de totale oplossing van het energievraagstuk”, aldus de Adviseur Energie en CO2-emissie.
In zijn presentatie stipte Erik op woensdag 10 januari kort de alom bekende politieke besluiten aan. “Telers krijgen wat meer tijd, maar over twee jaar, dan wordt het echt serieus.” De adviseur doelt daarmee op de kosten van onder meer gasgebruik. Aardbeientelers hebben daarbij soms een extra uitdaging ten opzichte van hun andere kascollega’s. Aardbeienkassen liggen relatief vaak solitair gelegen, dus niet in glastuinbouwclusters met een betere infrastructuur. ‘Even’ aansluiten op bijvoorbeeld aardwarmte of restwarmte is er voor hen niet bij. “Als externe warmtebronnen ontbreken, dan komt de warmtepomp snel in beeld.” Daarmee is het mogelijk om zelf warmte te produceren.
Erik Bax op de Aardbeiendag
Efficiëntie
Een belangrijke voorwaarde voor gebruik van de warmtepomp is dat er een energiebron is. Het systeem werkt op elektriciteit. Daarnaast is een energiebron nodig om warmte uit de ‘oogsten’. Dat kan water, lucht of restwarmte zijn. Bij dat oogsten van warmte is de COP-waarde belangrijk. De afkorting, die staat voor Coëfficiënt of Performance, maakt het mogelijk systemen te vergelijken op hun energieprestaties. De COP-waarde geeft de verhouding aan tussen de elektriciteit die nodig is voor de warmtepomp en de hoeveelheid warmte die wordt afgegeven. “Hoe hoger de COP-waarde, des te efficiënter is de warmtepomp.”
Belangrijk is om de warmtepomp goed te gebruiken. Doet een gebruiker dan niet, dan loopt het stroomverbruik van het systeem snel op, waarschuwde de adviseur. “Pas op met een te hoog verschil in temperatuur tussen de verdamper en de condensor.” Er zijn verschillende soorten warmtepompen. Lucht-water-warmtepompen worden veel toegepast in de gebouwde omgeving, weet de adviseur. Een nadeel van deze techniek is volgens hem de lagere COP-waarde. “Hierdoor is er meer elektriciteit nodig in vergelijking met een water-warmte-warmtepomp.”
Water-warmte-warmtepomp in de glastuinbouw
Vergelijking met ketel
Erik liet tijdens de Aardbeiendag met een voorbeeld zien hoe het systeem kan werken (grafische weergave hieronder). Dat deed hij voor een compressiewarmtepomp aangedreven met elektriciteit, met inbreng van 2 kilowattuur energie een warmteopbrengst genereert die gelijkt staat aan 1 kuub gas. Die kuub gas is gelijk aan 8,79 kilowattuur warmte.
Veel aardbeientelers verwarmen hun kas nog met een ketel gestookt op aardgas. Erik liet zien hoe op termijn een warmtepomp onder aan de streep rendabeler wordt, mede door de nieuwe belastingen. “In 2024 is een warmtepomp nog duurder, maar in 2030 is de balans omgeslagen in het voordeel van de warmtepomp. Het kantelpunt zit er ergens tussen.”
Werking warmtepomp uitgelegd met blik op Coëfficiënt of Performance (COP)
Warmtepomp deel van de oplossing
Voor in de glastuinbouw is een warmtepomp een deel van de oplossing. Het systeem laat zich goed combineren met andere systemen. Erik wees op de combinatie met warmte-koude-opslag bij Van der Avoird Trayplant. Bij warmte-koude-opslag is vaak opslag van warm water tot 25 graden Celsius toegestaan in de bodem. “Een hogere temperatuur zou beter zijn, want dat scheelt opwaarderen, maar vaak mag dat binnen de vergunning niet.”
Bij gebruik van warmte-koude-opslag is het voor telers wel belangrijk om het verwarmingssysteem goed te bekijken. Dat moet geschikt zijn voor lage temperatuur-warmte. In de praktijk betekent dat vaak meer verwarmingsbuizen.
Een andere optie waarbij de warmtepomp toegepast kan worden is in combinatie met aquathermie. Koppert Cress is hier een bekend gebruiker van. In dat geval oogst de warmtepomp de warmte uit oppervlaktewater.
Ontvochtigen is met de opmars van LED-belichting ook veel in het nieuws. Sommige systemen voor ontvochtigen hebben ook een ingebouwde warmtepomp, weet Erik. Hij noemt als voorbeeld het systeem van DryGair. “Dat is een soort lucht-water-warmtepomp.”
Voorbeeld lucht-warmte-warmtepomp. Daarvan heeft Erik nog geen praktijkvoorbeelden uit de glastuinbouw.
Oproep
Een investering in een warmtepomp doen veel telers niet zomaar, realiseert Erik zich. Hij benadrukt daarom dat het eerst vaak verstandig is de warmtevraag van een bedrijf kritisch onder de loep te nemen en waar mogelijk terug te dringen. Hierdoor kan een eventuele warmtepomp later een groter deel van die warmtevraag invullen. Zijn oproep: Begin nu alvast met het uitzoeken van het energieplaatje van de toekomst. “En daarom is het goed dat telers iets meer tijd hebben gekregen om maatregelen te nemen.”
Voor meer informatie:
AAB NL
Honderdland Noord 1040
2676 LV Maasdijk
Tel: 0174 637637
[email protected]
www.aabnl.nl