De toepassing van herwonnen zonnewarmte daalde in 2022 met ruim 12% in de Nederlandse glastuinbouw. Dit blijkt uit de 'Energiemonitor van de Nederlandse glastuinbouw 2022' van Wageningen Economic Research. Het gebruik van uit zon opgewekte elektriciteit nam wel toe.
Deze daling van zonnewarmte komt vooral voort uit het selectief energiegebruik ingegeven door de hoge energieprijzen. Zonnewarmte komt vooral uit het herwinnen van zonnewarmte die uit de kas onttrokken wordt en later toegepast (onder andere via warmtepomp in combinatie met warmte-/koudeopslag) en directe winning via thermische zonnepanelen.
Enerzijds werd er kritisch gekeken naar de teelttechnische noodzaak van koeling waardoor het aantal draaiuren en daarmee de warmteproductie afnam, anderzijds was het toepassen van opgeslagen warmte door de hoge elektriciteitsprijzen regelmatig kostbaarder dan het produceren van warmte met wkk bij verkoop van elektriciteit.
De zonnewarmte werd vooral toegepast bij plantenbedrijven, gevolgd door bloemen en op afstand groente/fruit. Ook pasten enkele bedrijven met uitgangsmateriaal herwinning van zonnewarmte toe.
Bij bloemen waren alle bedrijven met herwinning van zonnewarmte uit grondkoeling te vinden, hoofdzakelijk bij de gewassen alstroemeria, amaryllis en freesia. Bij planten betreft het hoofdzakelijk de teelt van phalaenopsis.
De toepassing van zonnewarmte startte in 2022 net als in 2021 bij 63 bedrijven met een gezamenlijk areaal van ruim 220 ha. Of dit in 2023 ook is, is nog de vraag omdat in 2022 vooral bij phalaenopsis-bedrijven afwegingen hebben gespeeld met betrekking tot het voortzetten van de activiteiten.
Zonneboilersysteem naast aardbeienkas
Elektriciteit, veel eigen gebruik
Het gebruik van zonne-elektriciteit was in 2022 de enige duurzame energiebron met groei. Het aantal bedrijven met winning van elektriciteit via fotovoltaïsche cellen is in 2022 opnieuw sterk gegroeid. Bij toepassing van duurzame elektriciteit vanuit eigen productie door de glastuinbouw is zonne-elektriciteit sinds 2017 de voornaamste bron. De hoeveelheid gewonnen elektriciteit werd voor circa driekwart toegepast op de bedrijven en de rest werd verkocht.
Zonne-elektriciteit groeit mede door stimuleringsregelingen. Het aandeel van zelfgeproduceerde zon-elektrische energie in de totale hoeveelheid duurzame elektriciteit die wordt toegepast, blijft met 16% ondanks de groei nog beperkt. Deze beperkte hoeveelheid komt enerzijds doordat het oppervlak van kasdekken niet gebruikt kan worden voor het plaatsen van panelen, omdat het licht
essentieel is voor de groei van het gewas. Anderzijds zit de elektriciteitsvraag van de glastuinbouw vooral in perioden waarin het zonlicht beperkt of afwezig is (belichting tijdens winter en nacht).
Qua energiehoeveelheid compenseerde de toename van het gebruik van zon-elektrische energie de daling bij zon-thermische energie niet. Hierdoor daalde de inzet van zonne-energie per saldo globaal met het
gemiddelde van het gebruik van duurzame energie totaal (-8%).
Bron: Energiemonitor WUR