Uit interviews en een online survey blijkt dat 65-75% van de Nederlandse glastuinbouwbedrijven tijdens de energiecrisis allerlei aanpassingen heeft gedaan in de teelt. Het gaat om het tijdelijk stopzetten van de teelt, het tijdelijk uitzetten van de belichting, of het telen van andere gewassen.
Wageningen Economic Research voerde onderzoek uit naar de gevolgen van hoge energieprijzen in de periode medio 2021 tot en met het eerste kwartaal van 2023 in de glastuinbouw.
Tijdelijke leegstand, minder of meer belichting en energiebesparende maatregelen
In deze periode hebben bedrijven teeltaanpassingen gedaan. De tuinbouwsector bleek over het algemeen inventief en flexibel te zijn. Veel verschillende opties om niet te hoeven stoppen met het bedrijf zijn toegepast.
De grootste aanpassingen zijn tijdelijke leegstand, extensivering (minder of geen belichting en minder productie per vierkante meter), investeren in energiebesparende maatregelen, en het verkopen van energiecontractposities. De keuzes van tuinders hingen in sterke mate af van de uitgangspositie van het bedrijf, de energie-intensiteit van de teelt en de marktomstandigheden van de verschillende producten.
Aanpassingen van teeltperiode en minder energie-intensieve gewassen
Vrijwel alle respondenten in het online onderzoek gaven aan bij leden, klanten of leveranciers in de glastuinbouw aanpassingen te hebben gezien in de teelt (gesloten vraag met meerdere antwoorden mogelijk). De meeste genoemde aanpassingen waren:
- Aanpassing van de teeltperiode (60% van de respondenten heeft dit gedaan of gezien).
- Aanpassing van beteeld areaal (55%).
- Minder energie-intensieve gewassen telen (35%).
- Groeisnelheid minder stimuleren (minder licht en/of warmte) (30%).
Verkleinen van plantdichtheid
Ook het verkleinen van de plantdichtheid werd een aantal keer genoemd als aanpassing. Meer plantgezondheidsrisico’s aanvaarden (15%) en minder nauwkeurig oogstmoment nastreven (10%) werden niet vaak genoemd.
In een open vraag is aan de respondenten gevraagd welke teelten het meest zijn afgenomen als gevolg van de hogere energiekosten. De gegeven antwoorden wijzen nadrukkelijk op belichte tomaat, potorchidee/Phalaenopsis, en chrysanten. Deze teelten vragen relatief veel energie.
Bedrijfsaanpassingen
In een andere vraag hebben de respondenten aangegeven welke type bedrijfsaanpassingen zij hebben gedaan of waargenomen bij hun klanten of leveranciers. Meest genoemd zijn:
- LED-verlichting (80% van de respondenten heeft dit genoemd).
- scherminstallaties (60%).
- klimaatautomatisering en luchtbehandeling (40%).
- E-boilers (35%).
- aansluiten bij aardwarmte (35%).
Bron: WUR