In 80 procent van 153 onderzochte gebieden in Nederland werden gewasbeschermingsmiddelen aangetroffen die in het onderzoek Hoog Risicostoffen worden genoemd. Bij 4 op de 10 wateren werd een overschrijding van de milieunormen geconstateerd. Dat blijkt uit onderzoek van het Centrum voor Milieuwetenschappen (CML) in opdracht van Natuur & Milieu naar de aanwezigheid van gewasbeschermingsmiddelen in Nederlandse natuur- en recreatiewateren. Het onderzoek keek naar 38 gewasbeschermings-middelen die in het onderzoek Hoog Risicostoffen worden genoemd.
Bekijk het hele onderzoek hier.
Meerdere partijen hebben op het rapport gereageerd, waaronder de Unie van Waterschappen. De Unie van Waterschappen herkent deze resultaten en deelt de zorgen over gewasbeschermingsmiddelen in oppervlaktewater. Waterschappen meten ook regelmatig overschrijdingen van de normen in sloten en plassen. De aanwezigheid van gewasbeschermingsmiddelen in oppervlaktewater heeft een negatief effect op het de leefomgeving en de waterkwaliteit. De landbouw gebruikt middelen om gewassen te beschermen, maar het is cruciaal om te zorgen dat middelen niet in het water of in de leefomgeving terechtkomen.
Dit gebeurt bijvoorbeeld door uitspoeling of afspoeling, waarbij regen de middelen via de oppervlakte of door de ondergrond in het water terechtkomen. Of door drift, waarbij de wind het middel wordt meevoert en het dan alsnog in het water komt. De Unie van Waterschappen onderschrijft het belang van maatregelen in landelijke wetgeving en beleid ter bescherming van de kwaliteit van het oppervlaktewater. De Unie vindt het belangrijk dat de vervuiling bij de bron aangepakt wordt.
Verbetering waterkwaliteit stagneert
De kwaliteit van het oppervlaktewater in Nederland is op dit moment duidelijk nog onvoldoende. De verbetering van de afgelopen jaren lijkt te stagneren, niet alleen in het geval van gewasbeschermings-middelen.
Snel ingrijpen is nodig
De doelen van de KRW komen snel dichterbij. In de laatste jaren zullen flinke extra stappen moeten worden genomen om in 2027 te voldoen aan deze doelen. Waterschappen investeerden de afgelopen jaren veel in het verbeteren van de waterkwaliteit. Er wordt hard gewerkt om de doelen van de Kaderrichtlijn Water voor oppervlakte-water te halen. Waterschappen kunnen het niet alleen. Er zijn ook andere partijen aan zet. Gewasbeschermingsmiddelen zijn een aanhoudende bron van zorg. Vanuit betrokken partijen als de landbouwsector en ministeries blijven daarom ook flinke inspanningen nodig om te zorgen dat deze stoffen niet in water en natuur belanden.
Reactie LTO en aangesloten sectororganisaties
LTO en de aangesloten sectororganisaties delen de constatering dat middelenresten in het oppervlaktewater verder teruggedrongen moeten worden. In meerdere agrarische sectoren en regio’s zijn emissies de voorbije jaren ook al fors afgenomen. LTO en de aangesloten sectororganisaties vinden het niet terecht om dit te presenteren als een eenzijdige verantwoordelijkheid van boeren en tuinders. Die benadering draagt niet bij aan een oplossing voor dit complexe probleem. Om de emissie van gewasbeschermings-middelen naar het grond- en oppervlaktewater verder terug te dringen, is het noodzakelijk dat alle betrokken partijen samenwerken en hun verantwoordelijkheid nemen: de gehele keten.
LTO laat weten dat overheden, producenten en toeleveranciers ook een grote verantwoordelijkheid hebben. Zij hebben de sleutel tot verduurzaming in handen door meer groene middelen en weerbare plantenrassen te ontwikkelen. Meer over de reactie van LTO is hier te lezen.
Bron: Natuur & Milieu