Is het mogelijk om schoongemaakt afvalwater (effluent) van rioolwaterzuiveringsinstallaties (RWZI’s) veilig als irrigatiewater te gebruiken in de land- en tuinbouw? Een groep van waterschappen, kennisinstellingen en bedrijven zijn onder leiding van Wageningen Universiteit & Research een onderzoek gestart om te onderzoeken hoe dit in de praktijk kan werken.
Afgelopen zomer werd maar weer eens pijnlijk duidelijk dat droogte en watertekorten voor de land- en tuinbouw kan leiden tot grote schade aan gewassen. Vooral in Zeeland en Brabant wordt de urgentie van dit probleem de laatste jaren sterk gevoeld. Een aantal lokale en landelijke partijen onder leiding van Wageningen Universiteit & Research hebben de handen ineen geslagen en zijn samen op zoek naar alternatieve waterbronnen voor irrigatie. Een bron die voor de hand ligt is gezuiverd afvalwater, effluent, van de rioolwaterzuivering. Dit water is echter niet schoon genoeg vanwege aanwezige microverontreinigingen, een verzamelnaam voor medicijnresten, gewasbeschermingsmiddelen en andere persistente chemicaliën. Binnen het project EffluentFit4Food wordt nu een manier ontwikkeld om het water snel en goedkoop te analyseren en, als dit nodig is, na te zuiveren op een manier die veilig, betaalbaar, duurzaam en schaalbaar is.
Extra zuiveren en testen op teeltgewas
Voor dit onderzoek is een pilotinstallatie met meet- en zuiveringsapparatuur geplaatst op de rioolwaterzuivering van waterschap Scheldestromen in Ritthem dat nu een werkend systeem laat zien zoals het water gezuiverd zou kunnen worden. In de komende maanden gaat hier verder aan getest worden of alles naar behoren werkt. De techniek die gebruikt wordt, MicroForce++ is gebaseerd op een combinatie van afbraak door ozon (AOP, wat staat voor Advanced Oxidation Process) en natuurlijke processen De pilotinstallatie is geplaatst door PureBlue, een bedrijf uit Kapellebrug dat innovatieve systemen ontwikkelt om water te zuiveren.
In een ander deel van het onderzoek wordt dit nagereinigde afvalwater als irrigatiewater gebruikt voor de teelt van verschillende gewassen als aardappels, uien en peren en worden deze gewassen na de oogst onderzocht op de aanwezigheid van micro-verontreinigingen en voedselveiligheid. De uitkomsten hiervan zullen later dit jaar bekend gemaakt worden. Uit dit onderzoek moet blijken of de na-reiniging, bijvoorbeeld met het geïnstalleerde systeem op de rioolwaterzuivering in Ritthem, passend is voor de verontreinigingen die in de gewassen zijn aangetroffen.
Wet- en regelgeving vanuit de EU
De Europese unie heeft recentelijk een richtlijn gepubliceerd: minimumeisen voor hergebruik van water. Het is nu aan nationale overheden deze richtlijnen te verankeren in wet- en regelgeving. Het gaat dus toegestaan worden om het effluent te gebruiken, maar de veiligheid is nog niet goed onderzocht en gewaarborgd. Projectleider Wilfred Appelman: “Met name op het gebied van micro-verontreinigingen heb ik zorgen over de invloed hiervan op de voedselveiligheid. Tot nu toe is dit eigenlijk onvoldoende onderzocht in de Nederlandse situatie. In Israël is dit wel onderzocht en is soms een factor 1000 concentratietoename van deze stoffen in voedsel gevonden.”
Projectpartners EffluentFit4Food-project
De volgende kennisinstellingen, waterschappen, agrarische belangenorganisaties, technologieleveranciers en overheden leveren een bijdrage aan dit onderzoek:
Wageningen Food & Biobased Research, Wageningen Plant Research, Wageningen Food Safety Research, HZ University of Applied Sciences, HAN Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, waterschap Scheldestromen, Waterschap Brabantse Delta, Nederlandse Fruittelers Organisatie NFO, PureBlue B.V., microLAN B.V., Pharem Biotech AB, Provincie Zeeland, Provincie Noord-Brabant en de Topsectoren Agri & Food, Tuinbouw & Uitgangsmaterialen en Water & Maritiem.