Weerbare planten en teeltsystemen dragen bij aan een land- en tuinbouw waarin het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen aanmerkelijk kan worden verlaagd. Wageningen University & Research heeft in opdracht van het ministerie van LNV een inventarisatie gemaakt van innovatieve teeltconcepten die hiertoe nader onderzoek verdienen.
Een belangrijk strategisch doel van de Toekomstvisie gewasbescherming 2030 en het bijbehorende Uitvoeringsprogramma is dat gewassen en teeltsystemen zoveel mogelijk weerbaar worden tegen ziekten, plagen en onkruiden. Het teeltsysteem waarin gewassen worden geproduceerd is van grote invloed op de weerbaarheid van gewassen. Teeltconcepten, d.w.z. de inrichting van een teeltsysteem in de tijd en ruimte waardoor ziekten, plagen en onkruiddruk kunnen worden verminderd, worden in het Uitvoeringsprogramma gezien als één van de componenten van de beoogde weerbare teeltsystemen. Beter inzicht in nieuwe teeltconcepten, die in de toekomst een rol kunnen spelen in de ontwikkeling van weerbare teeltsystemen, is gewenst om de ‘Toekomstvisie gewasbescherming 2030’ verder te brengen en een handelingsperspectief te bieden voor de verschillende land- en tuinbouwsectoren in Nederland.
24 kansrijke teeltconcepten uit binnen- en buitenland
WUR-experts hebben in samenwerking met sectorvertegenwoordigers een inventarisatie uitgevoerd van innovatieve teeltconcepten voor verschillende land -en tuinbouwsectoren. Aan de hand van deze inventarisatie wordt inzichtelijk hoe en welke innovatieve teeltconcepten kunnen gaan bijdragen aan de totstandkoming van weerbare teeltsystemen in de Nederlandse praktijk. Het gaat hier om concepten op basis van de wetenschappelijke inzichten (wat is er mogelijk) en initiatieven die al in de praktijk in ontwikkeling zijn maar nog niet breed toegepast, zowel in binnen- als buitenland.
In totaal leverde de inventarisatie 24 innovatieve teeltconcepten op waarvan het merendeel in meerdere land- en tuinbouwsectoren een bijdrage kan leveren aan de doelen van het Uitvoeringsprogramma, namelijk het weerbaar maken van gewas en teeltsystemen, verbinden van landbouw en natuur en het bereiken dat er nagenoeg geen emissies meer zijn naar het milieu en nagenoeg geen residuen op producten.
Praktische haalbaarheid groot
Per sector zijn kansrijke teeltconcepten geïdentificeerd waarvan de verwachting is dat deze het meest bijdragen aan de doelen van het Uitvoeringsprogramma en waarvan de praktische haalbaarheid groot is. Voorbeelden daarvan zijn voor de akkerbouw nieuwe gewasrotaties met verhoogde onderdrukking van ziekten, plagen en onkruiden; voor de glastuinbouw een teelt systeem met een vroegtijdige detectie van ziekten en plagen in lucht en water, en het aanbrengen van meer agrobiodiversiteit in de kas.
De beschreven kansrijke teeltconcepten kunnen gebruikt worden in de verdere prioritering van sectorale onderzoekagenda’s. Het is daarbij goed op te merken dat in verschillende onderzoeksprogramma’s reeds aan het merendeel van de geïdentificeerde teeltconcepten wordt gewerkt. Een van de aanbevelingen is dat het van belang is in een vroeg stadium potentiële belemmeringen in de wet- en regelgeving te signaleren die de toepassing van innovatieve teeltconcepten in de weg kunnen staan, zoals het toelatingsbeleid van micro-organismen, fytosanitaire (export) eisen en ruimtelijk ordeningsbeleid.
Slimme combinaties
Slimme combinaties van de geïnventariseerde innovatieve teeltconcepten met andere componenten van weerbare teeltsystemen, zoals het telen van ziekteresistente rassen of het slim gebruik maken van de natuur tegen plagen, zal de meeste winst opleveren t.a.v. het behalen van de doelen zoals die in de ‘Toekomstvisie gewasbescherming 2030’ zijn geformuleerd.
De volgende onderzoekers werkten aan het rapport: Hengsdijk, E.A.M. Beerling, M.P. van der Maas, M.M. Riemens, P.M.M. Ruigrok, C. van der Salm, C. Slootweg, W. Sukkel, M. Wenneker, L.A.P. Lotz, 2022. Het rapport luistert naar de naam: 'Inventarisatie van innovatieve teeltconcepten.'
Bron: WUR