Het gebruik van e-CertNL, het systeem waarin landbouwgoederen voor export worden geregistreerd, wordt door veel ondernemers onderschat. "Gebruik je het niet dagelijks, besteed het dan uit", adviseert Edwin Egthuijsen van keuringsdienst Naktuinbouw.
Dat veel ondernemers zich voorbereiden op de nieuwe exportprocedures, blijkt wel uit de 200 cursisten die de afgelopen maanden bij Naktuinbouw een e-CertNL-training volgden. Ook manager Edwin Egthuijsen van Naktuinbouw en zijn collega's zetten een tandje bij. Het aantal Brexit-keurmeesters groeide van 35 begin 2020 naar 65 mensen in het voorjaar van 2021.
Een keurmeester van keuringsdienst Naktuinbouw voert een exportinspectie uit bij een boomkwekerij.
Naktuinbouw verstrekt de exportcertificaten voor 'hoog risico' plantproducten namens de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA). Bij export van 'hoog risico' plantproducten, bijvoorbeeld bomen, planten of zaden, én levende dieren naar het VK is sinds 1 januari 2021 een certificaat verplicht. Zonder een fytosanitair certificaat voor plantproducten en een veterinair certificaat voor levende dieren mogen deze transporten de grens niet over.
De Britse regering heeft de verplichte certificering uitgesteld voor groenten, fruit, vlees en zuivel. Voor producten van dierlijke oorsprong, bijvoorbeeld eieren, kaas, worst of yoghurt, is de deadline 1 oktober 2021. Dat was 1 april. Voor 'laag risico' plantproducten, bijvoorbeeld sla en paprika's, peren of snijbloemen, is de certificaatplicht verschoven van 1 april dit jaar naar 1 januari 2022.
eHerkenning en e-CertNL
Het inspectie- en certificeringsproces kan snel en efficiënt verlopen, als ondernemers het goed voorbereiden. Startpunt is een correcte aanmelding van de lading in het overheidssysteem e-CertNL, zegt Egthuijsen. "Ben je hiermee niet bekend, dan kun je er niet vroeg genoeg mee beginnen."
De eerste inlog bij e-CertNL begint met het aanvragen van eHerkenning, een soort DigiD voor bedrijven. En het bedrijf moet zich registreren bij Naktuinbouw, de NVWA of een andere keuringsdienst en bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). Welke keuringsdienst het moet zijn, is afhankelijk van het soort product. "Het kan zomaar een paar weken duren voor je alle aanvragen hebt geregeld", benadrukt Egthuijsen.
Eenmaal ingelogd op e-CertNL moeten ondernemers goed opletten dat zij de juiste gegevens invullen. Gaat dat niet goed, dan worden voor de zending verkeerde exporteisen in het systeem ingesteld. Bovendien wordt een verkeerd certificaat aangevraagd.
Inspectieaanvraag
Het aanvragen van de inspectie is de volgende kritieke stap. In de praktijk komt het regelmatig voor dat ondernemers inspecties 's avonds aanvragen voor de volgend ochtend. Maar in verband met de planning moet zo’n aanvraag uiterlijk 24 uur van te voren worden gedaan. De kans is anders groot dat de inspecteur niet op tijd komt.
Tijdens de inspectie moet de volledige zending aanwezig zijn. Want de inspecteur wil de hele lading kunnen bekijken. Lading die 'nog onderweg is' kan niet worden geïnspecteerd en dus ook niet met de zending mee. Hetzelfde geldt voor producten die al in de vrachtwagen staan. Die moeten voor de inspectie worden uitgepakt.
Britse afnemers en eisen
Voor de lading weg kan, moet de Britse afnemer ook aan de slag. Zo moet de lading worden voormeld in PEACH, het Britse import-systeem. "PEACH wordt vervangen door een nieuw systeem dat IPAFFS heet. Maar de introductie hiervan lijkt te zijn uitgesteld. PEACH wordt in ieder geval nog steeds gebruikt", legt Egthuijsen uit. En de Britse klant moet een digitale kopie van het fytosanitair certificaat in PEACH uploaden.
Komen planten uit een ander EU-land, dan is vaak een pre-exportcertificaat nodig. Egthuijsen: "Om een raar voorbeeld te geven: Een Nederlandse handelaar haalt producten uit Portugal. Het VK heeft als eis dat de groeiplaats vrij moet zijn van olifanten. Uit een Portugees pre-exportcertificaat moet blijken dat dit zo is. Soms is extra documentatie nodig."
Het probleem is dat de informatie van het pre-exportcertificaat niet altijd beschikbaar is. In zo’n geval moet de Nederlandse handelaar zelf achter de informatie aan, voordat de producten naar het VK kunnen gaan.
Ronkende vrachtwagen
Kwekers besteden, logisch natuurlijk, veel aandacht aan hun planten. Exportprocedures zijn bijzaak, zo is vaak het idee. Dat geldt met name voor veel kleine en middelgrote kwekers die weinig exporteren en veel zelf in de kas en op het veld werken. Egthuijsen benadrukt dat sinds Brexit deze benadering voor problemen kan zorgen.
"Het komt wel eens voor dat ondernemers vlak voor vertrek beginnen met de aanmelding van de lading in e-CertNL. Dat is sowieso te laat. En gebruik je het systeem niet dagelijks, dan kost dat veel tijd. Dat is stressvol. Vooral als de vrachtwagen al staat te ronken. Het exportproces uitbesteden aan een expediteur is dan het overwegen waard."
Bron: Brexitloket