Als gevolg van de teruggelopen luchtvracht, kunnen we ongeveer 65% van ons product niet verschepen. Hoewel de farms draaien op sterk verminderede capacitiet, zijn ze allen in bedrijf en houden hun personeel aan. Dit gaat misschien nog een paar weken goed, maar als de situatie niet snel verbeterd zullen kwekers (te veel) klanten kwijt zijn, hun rekeningen niet langer kunnen betalen, en zullen heel veel mensen hun baan verliezen.
Dat vertelt Clement Tulezi, CEO van Kenya Flower Council (KFC), de belangenvereniging van Keniaanse bloemenkwekers en - exporteurs. In onderstaande blikt Tulezi terug op de laatste maanden, vertelt hij hoe de zaken er nu voorstaan en zet hij op een rijtje wat er volgens hem nodig is om de boel weer op de rails te krijgen.
Clement Tulezi op de IFTEX 2019 in Nairobi, Kenia. De IFTEX 2020 stond gepland voor deze week; de organisatie hoopt de beurs als nog in het najaar, van 13 t/m 15 oktober, te kunnen houden.
Crash
De vooruitzichten voor 2020 waren aanvankelijk goed. "Met het tekort aan meststoffen, het regenachtige weer en de lage prijzen op de veiling was 2019 niet zo goed als 2018. Voor 2020 hadden we dus goed hoop de lijn omhoog weer terug te pakken. Ondanks dat het ook dit voorjaar veel geregend hoopten we op een goede Valentijnsdag en later een goede Moederdag. Echter, vrij snel volgend op Valentijnsdag, in maart, gooide COVID-19 roet in het eten. De vraag vanuit onze grootste markt Europa - 75% van ons product gaat daar naartoe - zakte ineen. Eind maart verliet slechts 20 procent van de bloemenproductie het land.
Blijven draaien
Om de productie en de bedrijven aan de gang te houden, heeft KFC de overheid sterk aangemoedigd geen handelsbelemmeringen in te stellen. "De bloemenindustrie is na de thee Kenia's grootste exportproduct. Gelukkig mochten daarom alle bedrijven in productie blijven. Overal zijn alle sanitaire voorschriften vanuit de overheid in acht genomen en tot nu toe is er op geen enkele farm ook maar 1 geval van COVID-19 gemeld. Ook konden de bloemen met speciale KFC-passen zonder enige vertraging naar het vliegveld worden gebracht".
Er ging echter niet veel product naar de luchthaven omdat de vraag zo laag was. Om de farms niet voorgoed te laten sluiten, stuurden velen hun seizoenswerkers naar huis en hun vaste medewerkers met betaald of onbetaald verlof. "Ongeveer 85 procent van de 150.000 arbeiders op de farms zijn vaste werknemers en technisch gezien heeft geen van hen hun baan verloren. Op dit moment draait men op ongeveer 65 procent van normaal. In maart hielden de telers het gewas in principe aan de gang, oogstten het en composteerden de onverkochte bloemen. Op deze manier kunnen telers de productie snel opvoeren wanneer de vraag begint te stijgen."
Vrachtcapaciteit
De vraag begon te stijgen in de eerste week van mei, maar toen begon de vrachtcapaciteit hét groot probleem te worden. "In de tweede week van mei hadden we 3.500 ton capaciteit nodig, maar we kregen slechts 1.500. Omdat veel exporteurs hun vraag staakten, waren de transporteurs op zoek gegaan naar andere markten. Ze verlieten Nairobi en wilden we nog bloemen versturen, dan kon dat tegen 3x de normaal prijs.
Vier weken geleden, in de aanloop naar Moederdag, verbeterde de situatie enigszins. "De prijzen waren nog steeds meer dan verdubbeld in vergelijking met de pre-corona situatie, maar de capaciteit ging wat omhoog. Nu zijn de prijzen nog steeds hoog en zijn er gesprekken gaande met Kenya Airways, een luchtvaartmaatschappij die normaal gesproken alleen passagiersvluchten uitvoert, maar die tijdens de COVID-19-crisis ook fresh produce is gaan vliegen om zelf de oplopende kosten te drukken. "Vorige week kondigde de regering aan dat ze Kenya Airways zullen steunen met 1,5 miljard Keniaanse Shilling (15 miljoen USD)".
NU oplossingen nodig
Wat betreft hulp vanuit de overheid is Tulezi er niet gerust op. "In maart kondigde de regering bijvoorbeeld aan dat de telers BTW-teruggave zouden krijgen, waar ze bovendien recht op hebben. Dit gaat voor sommige telers om veel geld, omdat ze deze terugbetalingen al enkele jaren niet hebben gekregen. In totaal is de overheid de telers 3,7 miljard Keniaanse Shillings (ongeveer 35 miljoen dollar) schuldig, maar tot nu toe is niemand nog betaald."
Hoe nu verder?
Volgens Tulezi is het belangrijk dat de overheid de telers met de BTW-teruggave steunt. "Bovendien moeten we de luchtvaartmaatschappijen terughalen. Wat dat aan gaat zijn we met veel van hen in gesprek. We gaan nu gelukkig het laagseizoen in, maar over 3 maanden moet alles weer up en running zijn. Ook hebben we de overheid gevraagd om passagiersvluchten toe te staan zodra deze in andere landen weer welkom zijn. Aangezien 40 procent van onze bloemen met passagiersvluchten gaan, zal dat de beschikbare ruimte ten goede komen".
Kenia zit momenteel in een gedeeltelijke lockdown. Vanaf dit weekend (6 juni) is de regering voornemens verschillende maatregelen terug te draaien & te versoepelen. Officieel zouden in het land 71 mensen aan de gevolgen van het coronavirus zijn overleden.
Voor meer informatie:
Kenya Flower Council
Clement Tulezi M: (254) (0)733 639 523
E: info@kenyaflowercouncil.org
kenyaflowercouncil.org