Tholen - “Welkom in de grootste en meest geautomatiseerde keramiek fabriek van Nederland”, zo laat een trotse Marthijn van Woerden optekenen. Sinds april dit jaar rollen er in Nieuwkoop aardewerk potten de nieuwe fabriek van Pottery Direct uit, zo’n 6 miljoen stuks per jaar. Er komt vrijwel geen mens meer aan te pas en misschien wel het mooiste: er gaat bijna geen korreltje klei de prullenbak in.
Marthijn van Woerden bij de machine die de klei mengt en de 'hapklare' stukjes via de lopende band naar de persmachine voert.
Samen met zijn broer Henk, die de zaken van Pottery Direct in (en vanuit) Noord-Amerika behartigt, leidt Marthijn de onderneming. In de vroege jaren zestig begonnen hun ouders een keramiek fabriek in Gouda. De broers namen het bedrijf later over en hebben behalve een neusje voor zaken ook de liefde voor keramiek geërfd. “We hebben zogezegd klei door onze aderen stromen”.
De potten komen uit de pers en krijgen een printje
Na een paar uurtjes in de droogkamer kan de pot gebakken worden. Deze robot zet de potten op transport richting oven.
Made in Holland
Veel aardewerk op de Nederlandse markt komt uit China, uit Duitsland of uit Portugal. In vergelijking met de bulk is de binnenlandse productie maar klein en bovendien gebeurt er nog veel met de hand. Maar dat gaat veranderen, weet Marthijn. “Lonen stijgen ook daar en het wordt steeds duurder containers de wereld over te slepen. In de kern is het ook niet duurzaam datgene wat je hier verkoopt van de andere kant van de wereld te halen. Daarom hebben wij in 2016 Gemovers overgenomen, de fabriek gestipt en deze volledig geautomatiseerd. Resultaat is dat we volledig “Made in Holland”-keramiek kunnen presenteren. Dat opent steeds meer deuren en we zijn er ook erg trots op.”
Eerst krijgen ze nog een kleurtje en worden ze (niet op de foto, 1 stap verder) van binnen gecoat, zodat ze waterdicht zijn.
In een eigen lab worden de kleuren gemengd en geëxperimenteerd met nieuwe samenstellingen.
Oude tv's
Het product zelf is per definitie duurzaam. Hier geen discussie over wel of niet afbreekbaar; het ís klei, niets meer en niets minder. Bovendien is de productie een natuurlijk, praktisch chemicaliën vrij proces, waarbij de natuurlijk elementen aarde-water-vuur het eindproduct leveren. Het glazuur is in feite ook gewoon zand en wordt bovendien deels teruggewonnen uit gerecycled glas uit oude tv’s. Wat dat aangaat, moet eigenlijk alleen goed worden nagedacht over de verf en de coating, die maakt dat de pot waterdicht is.
Rollen naar de oven
De oven
Zero afval
“We hopen binnenkort de ISO14001 certificering te halen. Dat betekent dat we alles hergebruiken, dat er geen afvalstroom is. Dat hebben we bijna voor elkaar, maar verreweg de grootste hobbel hebben we al genomen. Dat is dat we iedere korreltje klei hergebruiken. Nadat water en klei gemend is en een afgemeten stuk tot pot geperst wordt, valt er altijd een beetje klei naast. Wij vangen dat op en loodsen het regelrecht terug naar de mengmachine. Om die reststroom weer goed in te mengen, is zo makkelijk nog niet. Waar het nog mis gaat? Met de scherven. Een gebakken pot die op de vloer klettert, die gaat nog de container in.”
Zo ziet 1140ºC eruit
Het bakken is een delicaat proces in de zin dat de temperatuur geleidelijk moet oplopen, omdat de fysieke samenstelling van de klei gedurende het proces verschillende fasen doorloopt.
Het eindproduct
Smart
Tussen het mengen van de klei en het stapelen van op karren raakte helemaal niemand een pot aan. Het is een smart factory, waarbij alle machinerie aan het internet hangen en er zelfs sprake is van een zogenaamd ‘self learning’ proces. Met uitzondering van de zondag is het een continu proces dat, omwille van de efficiëntie en het energieverbruik van de oven die tot 1140 graden gestookt wordt, doorgaat. Productie geschiedt in bijna alle gevallen op vraag van de klant, die uiteraard zijn eigen vorm, printje en kleur wil hebben. Alle verschillende vormen en prints en kleurschakeringen – tot aan het hippe “reactieve” glazuur, oftewel glazuur met een werking erin aan toe – rollen probleemloos van de band.
"Made in Holland"!
Voor meer informatie:
Pottery Direct
Nijverheidsweg 3A
2421 LR Nieuwkoop
T: +31 (0) 172 57 1177
E: info@potterydirect.nl
www.potterydirect.com