Tholen - Je naam staat op de gevel van het familiebedrijf. Betekent dit automatisch dat de volgende generatie - ofwel NextGen - de zaak gaat overnemen? Zo vanzelfsprekend moet het niet zijn, vindt Ruud Loos van BDO. “Het familiebedrijf overnemen moet een bewuste keuze zijn van de overdrager en de opvolger. Door het stap voor stap aan te pakken, kom je tot een keuze die goed is voor jezelf en het bedrijf.”
Gevoelig onderwerp
De loyaliteit, die de nieuwe generatie heeft naar ouders en het familiebedrijf, kunnen het gevoel veroorzaken dat zij hun ouders teleurstellen als zij iets anders willen. " Maar,” haast Ruud zich te zeggen, “de volgende generatie is wel een stuk mondiger geworden. Zij durven steeds meer hun eigen keuzes te maken.”
Capaciteiten ontdekken
Ruud pleit ervoor om het stap voor stap aan te pakken. “Daarbij kijk je wat het bedrijf nodig heeft. Als het kind echt veel ambitie en potentie heeft, komt dat er vanzelf wel uit. Wordt iemand meteen al op een zware positie gezet, dan heb je een hoog afbreukrisico. Dat heeft zowel gevolgen voor hem- of haarzelf en de ouders die hem die verantwoordelijkheid heeft gegeven, als voor het bedrijf.”
“De eerste generatie van het bedrijf zijn per definitie de ondernemers. De generatie die volgt is veelal hoger opgeleid en zijn mogelijk betere managers dan hun ouders. Maar of zij ook dezelfde commerciële capaciteiten hebben, is de vraag.” Ruud raadt aan om door middel van assessments te onderzoeken welke capaciteiten de potentiële opvolgers bezitten. “Zo kom je er achter wat je wel en niet kunt of wilt. Als je het bedrijf gaat overnemen, kun je de capaciteiten die jij niet hebt wel door iemand anders laten opvullen in het managementteam.”
Onuitgesproken druk
“Veel ondernemers spreken het hardop uit naar hun kinderen: ‘je hoeft het niet van ons, je mag zelf beslissen’. Maar deze ouders kunnen die onuitgesproken druk onderschatten. Je naam staat op de gevel en je wordt erop aangesproken: ‘jij gaat vast de zaak van je vader overnemen?’ De jeugd voelt die druk wel”, zegt Ruud.
Ervaring opdoen binnen- en buiten het bedrijf
“Sommige ondernemers van familiebedrijven spreken over ‘fouten maken doe je bij een ander’ en vinden dat je sterker en met meer bagage binnenkomt als je eerst bijvoorbeeld 3 tot 5 jaar elders hebt gewerkt. Volgens hen vergroot dit de acceptatie van de opvolger(s) door klanten en medewerkers en wordt hiermee het ‘zoontje van de baas-imago' voorkomen”, aldus Ruud.
“En dan zijn er ook nog jongeren die hun functie in het familiebedrijf combineren met een baan in een ander bedrijf. Er is geen goed of fout. Je hebt mensen die jong in het bedrijf beginnen te werken maar enorm veel ondernemersgeest hebben. Anderen komen na ervaring buiten het bedrijf sterker terug in het familiebedrijf. Uiteindelijk is de tip: maak het bespreekbaar. Durf kritisch te zijn naar elkaar op capaciteiten en ambities.”
Objectief evalueren
In familiebedrijven gun je elkaar vaak van alles, maar er moeten keuzes gemaakt worden die goed zijn voor de familie én voor de continuïteit van het bedrijf. Die twee zaken in balans brengen, is volgens Ruud de grootste uitdaging in het opvolgingsvraagstuk. "En als het dan zover is dat de volgende generatie een plek heeft gekregen in het bedrijf, moet ook de evaluatie niet worden vergeten. Het informele karakter binnen de familie leidt er vaak toe dat er veel onbesproken blijft. Sommige bedrijven anticiperen erop voor de beoordelingsgesprekken iemand van buitenaf in te schakelen. Zo zorg je voor een objectief, professioneel gesprek waardoor het afbreukrisico kleiner wordt."
Masterclasses
BDO begeleidt bedrijven bij de opvolging. Ook organiseren zij vanaf februari masterclasses voor de generatie die voor de keuze staat. “Behalve dat we hen laten zien wat er bij het ondernemerschap komt kijken, kunnen zij ook kennis en ervaring uitwisselen met elkaar. De masterclasses kunnen op veel interesse rekenen. Er hebben zich al 60 jongeren voor ingeschreven. Daarbij hebben de mannen de meerderheid. “Helaas is het aandeel mannelijke en vrouwelijke opvolgers nog niet in balans. Dat is iets wat ik ook in andere sectoren zie, maar ik denk dat het in flowers en food sector nog lager ligt dan in andere sectoren. De vrouwelijke opvolgers zijn op een hand te tellen.”
Klik hier voor meer informatie over de NextGen Masterclasses.
https://evenementenbdo.nl/nextgen-masterclass/nextgen-masterclass.php 
Voor meer informatie:
BDO
Ruud Loos
Senior Manager
Adviesgroep Familiebedrijven
Tel: +31 (0)30 284 99 60
GSM: +31 (0)6 5399 2961
Ruud.Loos@bdo.nl
www.bdo.nl/flowers-food