Sierteelt in beweging
U ontdekt met de World Floriculture Map 2016 alle mogelijke bestemmingen van Nederlandse bloembollen, snijbloemen, snijgroen en andere planten. Verder laat de map de volgende actuele ontwikkelingen zien:
- online verkoop van sierteelt is in opkomst, terwijl tuincentra en bloemisten onder druk staan in Europa
- de Amerikaanse sierteelt herstelt zich, maar de wereldmarkt is kwetsbaar
- de import van snijbloemen in Rusland daalt
- Nederland blijft een grootmacht in de internationale sierteelt, maar Colombia, Kenia, Ecuador en Ethiopië zijn bezig met een inhaalslag op het gebied van snijbloemen
- Colombia stoomt vooruit en is een voorloper geworden in handel van snijbloemen per zeecontainer
Uitzonderlijk divers
De internationale sierteeltsector is zeer divers en omvat de productie van bloemkwekerijgewassen zoals snijbloemen, snijgroen, uitgangsmateriaal en pot- en perkplanten en boomkwekerijgewassen. De waarde van de wereldwijde bloemkwekerijproductie wordt geschat op $ 55 miljard. Boomkwekerij, de productie van bomen en andere houtige gewassen - is zo’n $ 35 miljard waard. Snijbloemen, snijgroen en bloembollen worden wereldwijd verhandeld, vooral van het zuiden naar het noorden. Grotere en zwaardere planten worden voornamelijk regionaal verhandeld (zie Figuur 1).
Figuur 1: Handelsstromen van bloembollen, snijbloemen, snijgroen en andere levende planten (excl. handel binnen de EU)
Bronnen: UN-Comtrade, Royal FloraHolland, Rabobank, 2016.
Sierteelt gaat online
Potplanten en boomkwekerijproducten worden via meer typen verkoopkanalen aangeboden dan snijbloemen. Toch is er één grote trend van invloed op beide categorieën: de toename van de online verkoop (zie Figuur 2). Het online aandeel in de totale verkoop van snijbloemen varieert van 4% in Rusland tot 10% in het Verenigd Koninkrijk. Online potplantverkoop omvat in Duitsland al 7% van de markt. In Rusland, Frankrijk en Nederland is dat aandeel 8%. In het Verenigd Koninkrijk, een voorloper op het gebied van online detailhandel, is het zelfs 12%. Hierdoor hebben tuincentra met een uitdaging te maken. Tuincentra verliezen het meeste marktaandeel in het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Duitsland en Nederland.
Figuur 2: Verkoop potplanten en boomkwekerijproducten
Bron: Royal FloraHolland, 2016.
Sierteeltverkoop VS herstelt, wereldwijd markherstel nog wankel
De totale verkoop van sierteeltproducten is wispelturig geworden, ongeacht het verkoopkanaal. Dat blijkt uit de wereldwijde handelscijfers. Naast het economische klimaat hebben ook instabiele wisselkoersen daarin een grote rol gespeeld. Het is niet zeker dat de recente opleving van de snijbloemen¬handel zal doorzetten. Van de belangrijkste sierteeltmarkten tonen sommigen duidelijke tekenen van herstel, terwijl andere markten onbewogen blijven of zelfs dalen. De VS is ‘s werelds grootste importmarkt voor snijbloemen. In de VS is de totale sierteeltverkoop al vier achtereenvolgende jaren gestegen (zie Figuur 3). Ecuador profiteerde het meest van de extra snijbloemenimport in de VS, op de voet gevolgd door Mexico en Canada. De import vanuit Colombia, verreweg de grootste leverancier aan de VS, bleef achter bij de totale import van de VS.
Figuur 3: Ontwikkeling sierteeltverkoop VS
Bron: U.S. Bureau of Economic Analysis, 2016.
Handelsstromen naar Rusland nemen af
Het marktherstel in Europa blijft achter bij de ontwikkelingen in de VS. Eén van de meest opvallende veranderingen is de afzwakkende Russische vraag naar geïmporteerde bloemen. Tot 2013 steeg Ruslands aandeel in de mondiale bloemenimport nog fors, maar sinds de recente economische en politieke onrust neemt de import weer af. Daarnaast is herkomst van de geïmporteerde snijbloemen duidelijk veranderd (zie Figuur 4). Ecuador, Kenia en Italië hebben hun marktaandeel in de Russische snijbloemenimport vergroot, voornamelijk ten koste van Nederland. De Russische handelsboycot geldt weliswaar niet voor bloemen uit de EU, maar de gedaalde waarde van de Russische roebel maakt geïmporteerde goederen duur. Bovendien zijn exporteurs minder geneigd om zaken te doen met Rusland. Deze ontwikkeling heeft vooral Nederlandse sierteeltexporteurs getroffen.
Figuur 4: Ontwikkeling van de snijbloemenimport
Bron: UN-Comtrade, 2016.
Opkomende vier zijn Nederland voorbijgestreefd
Sinds Rabobank in 2005 de eerste World Floriculture Map publiceerde, is het Nederlands aandeel in de wereldwijde snijbloemenexport blijven dalen. Dat aandeel staat momenteel op 43% (zie Figuur 5), terwijl dit tien jaar geleden nog 50% was. Ondanks het beperkte teeltareaal van snijbloemen in Nederland (4.380 hectare in kassen en buiten), blijft Nederland een belangrijk knooppunt in de internationale sierteelthandel. In 2015 hebben de vier rijzende sterren - Colombia, Kenia, Ecuador en Ethiopië - Nederland voor het eerst gezamenlijk ingehaald. Hun gecombineerde snijbloemenexport is nu 44% van de wereldwijde snijbloemenexport. Nog maar twee jaar geleden was dat aandeel 33%, in 2005 slechts 25%. Hoewel rozen nog steeds de voornaamste snijbloem zijn waarin deze vier landen handelen, heeft Colombia een redelijk gevarieerd productaanbod. Het is inmiddels de grootste exporteur van chrysanten en de tweede grootste exporteur van anjers. Voor deze Evenaar landen blijft het een lastige uitdaging om snijbloemen te telen en te exporteren, ondanks de lage productiekosten, het gunstige klimaat, de grote omvang van de kwekerijen en de stijgende efficiëntie en kwaliteit. Er is nauwelijks een binnenlandse markt en producenten kampen met onvoldoende luchtvrachtcapaciteit, hoge transportkosten, instabiele wisselkoersen en gespannen politieke en sociale omstandigheden.
Figuur 5: Internationale snijbloemexport
Bronnen: UN-Comtrade, Royal FloraHolland, Rabobank, 2016
Colombia wereldleider snijbloemenexport over zee
Exporterende landen proberen af te stappen van de dure en milieubelastende luchtvracht. Colombia is wereldleider in de export van snijbloemen per zeecontainer (zie Figuur 6). Een deel van de Colombiaanse opmars in de wereldchrysantenmarkt is te danken aan het gebruik van containerscheepvaart. Daarentegen is de infrastructuur in Oost-Afrika nog niet zo ver ontwikkeld dat Ethiopië en Kenia op grote schaal hun snijbloemen over zee transporteren.
Figuur 6: Internationale snijbloemenhandel per zeecontainer
Bron: Royal FloraHolland, 2016
Conclusies
De observaties van de World Floriculture Map 2016 luiden het begin in van een nieuw tijdperk voor de sierteelt. Een nieuw tijdperk dat sterk beïnvloed zal worden door de mondiale geopolitieke, vanwege toenemend protectionisme en moeizaam handelsklimaten. Daarnaast beïnvloeden ook de sterke digitalisering en het toenemende belang van duurzaamheid de sierteelt. Sierteeltbedrijven kunnen hun positie als marktleider vasthouden door zich voor te bereiden op het onverwachte. Door sterk maar flexibel te zijn kunnen ze zich wapenen tegen alle toekomst-scenario’s. Bedrijven kunnen daarnaast kansen grijpen in andere afzetmarkten, hun inkoop verplaatsen naar andere landen of regio’s, hun marketing uitbreiden naar digitale kanalen en hun leveringsketens duurzamer inrichten.
Deze analyse is opgesteld door Industry Analyst Cindy van Rijswick
Trots op de Nederlandse sierteelt
Volgens sectormanager Arne Bac toont de World Floriculture Map 2016 dat de sierteelt een sector blijft om trots op te zijn als Nederlander. In zijn blog moedigt hij ondernemers aan om de online mogelijkheden zoals webshops te omarmen.
Lees de blog van sectormanager Arne Bac
Downloaden of poster bestellen
Bent u klant en wilt u graag de poster van de World Floriculture Map 2016 kosteloos ontvangen? Dan kunt u contact opnemen met uw relatiemanager. Klanten kunnen de map ook downloaden nadat ze zijn ingelogd op de website Food & Agriculture Research.
Download de World Floriculture Map 2016 op Research.rabobank.com
bron: Rabobank