Be good, do well
Integer handelen stimuleert motivatie en trots
Integriteit is hot. Meer dan ooit gaat het publieke debat over wat bedrijven wel of niet mogen. Ook in de Flowers & Food sector spelen zeker integriteitsissues. Denk aan vraagstukken rond import- en exportdocumenten, factuuromschrijvingen en binnenlandse/buitenlandse btw. Ook de verschillende subsidieregelingen (GMO en investeringsregelingen) met veelal strikte voorwaarden kunnen de grenzen van de integriteit raken. Als actief ondernemer in deze sector zijn integriteitsvraagstukken onvermijdelijk.
Hoe ontstaat niet-integer gedrag?
Aan ieder schandaal, incident of andere overschrijding van integriteit ligt gedrag ten grondslag. Mensen overschrijden, bewust of onbewust, normen die blijkbaar niet zodanig verankerd waren dat ze als soft controls konden dienen. Alleen maar aandacht voor harde maatregelen als een gedragscode, incidentenregister of klokkenluidersregeling is blijkbaar niet genoeg. We zien telkens dat formele governance niet in staat is om perverse drijfveren en motieven te beheersen.
Wel of niet integer: hoe liggen grosso modo de verhoudingen?
De vuistregel is dat 10% van de mensen altijd integer gedrag vertoont, 10% nooit integer handelt, en het gedrag van de middengroep van 80% wordt bepaald door de omstandigheden. Het mooie is dat je nu juist aan die omstandigheden veel kunt doen.
Tegelijk moeten we realistisch blijven: de meeste mensen hebben maar een beperkte intrinsieke motivatie om voortdurend integer bezig te zijn. Wat ze in ieder geval wel scherp houdt, is steeds strengere wet- en regelgeving. De mogelijkheid van hoge boetes, persoonlijke aansprakelijkheid en fikse straffen dwingt organisaties om hierover een standpunt in te nemen en daarnaar te handelen.
Wat kun je daar nog meer aan doen?
Je moet binnen de organisatie intensief met elkaar praten over integriteit, en zaken daarover vastleggen. Dat is lastig, en bovendien een continu proces dat nooit af is. De wereld, en datgene wat we als maatschappij acceptabel vinden is steeds aan verandering onderhevig. Daarbij is het belangrijk te beseffen dat de Flowers & Food sector onderdeel is van de maatschappij en niet als uitzondering op de door de maatschappij gestelde normen kan worden gezien. De problematieken zijn dan misschien specifiek, maar de perceptie van wat wel en niet kan is veelal sector overstijgend. Wat op fiscaal vlak voorheen als ‘algemeen geaccepteerd’ werd ervaren kan heden ten dage als minder aanvaardbaar worden gezien. Door het internationale karakter in de sector is een periodieke beoordeling van de fiscale optimalisatie versus de fiscale integriteit van belang.
Praat je niet met elkaar over deze onderwerpen, dan kweek je een broeinest van ellende. Periodiek de peilstok in de organisatiecultuur steken is heel waardevol. De mate van aanwezigheid van soft controls binnen de organisatie kan je objectief meten. Aan de hand van de uitkomsten kan je een gericht veranderprogramma inzetten om cultuur en gedrag in de gewenste richting te sturen.
Steek daar voldoende tijd in, want gedrag van mensen verander je niet zomaar. Geef bijvoorbeeld dilemma-trainingen waarin mensen gedwongen worden over integer handelen na te denken en daarnaar te handelen. Neem stelling en vertaal dat door naar alle medewerkers en het eigen gedrag, en blijf dat doen… De kracht zit ‘m vaak in de herhaling. Kortom, wees concreet. En uiteraard: voorbeeldgedrag vanuit de top heeft een olievlekwerking en is dus essentieel.’
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Wilco de Winter van BDO via 070-3380808 of [email protected]
