2015 recordjaar in export van sier- en agrarische producten
€ 5,6 miljard
Ook de sierteelt heeft cijfermatig gezien een mooi jaar achter de rug. Sterker nog, de exportwaarde van bloemen en planten vanuit Nederland kwam in 2015 uit op € 5,6 miljard. Dit bedrag overtrof de over het jaar steeds optimistischer wordende verwachtingen. Bloemen deden het daarbij structureel beter dan planten. Flinke valutaschommelingen, grote verschuivingen in afzet en, aldus het VGB, een sterk markgericht, efficiënt en flexibel optredend palet groothandelaren zouden de voornaamste redenen van de sterke groei zijn.
Rusland en de boycot
Op Radio 1 vertelde Van Dam dat de boycot vanuit Rusland voor individuele bedrijven weliswaar flinke klappen hebben betekend, maar dat Nederland er als collectief geen schade aan heeft ondervonden. Een goede samenwerking tussen bedrijven en overheid heeft volgens hem geresulteerd in het succesvol aanboren van nieuwe markten. Zo is de afgenomen afzet op de Russische markt voor een belangrijk deel gecompenseerd door een toegenomen export op landen in het verre oosten, zoals bijvoorbeeld Vietnam. Ten opzichte van 2014 werd over het afgelopen jaar voor 700 miljoen euro meer aan landbouwproducten geëxporteerd.
De leidende positie van Nederland is, aldus Van Dam, voorts te danken aan een onze sterk ontwikkelde kenniseconomie. Zo is Nederland een van de grootste spelers op het gebied van zaadveredeling en - productie. Een goede samenwerking tussen overheid, kennisinstellingen en bedrijfsleven maakt innovatie en het vóór zijn van buitenlandse concurrentie mogelijk en het er is ons alles aan gelegen juist hierop in te blijven zetten.
Ingezoemd op bloemen en planten meldt het VGB het volgende:
Records
Maand-, kwartaal- en jaarrecords zijn eind 2015 allemaal gebroken. Nooit eerder realiseerden Nederlandse bloemen- en plantenexporteurs zoveel omzetwaarde in de decembermaand. Gunstig afzetweer in de belangrijkste bestemmingen, extra handelsdagen en een hogere inkoopwaarde stuwden de omzet. In het vierde kwartaal eindigde de omzet met +6,1% fors hoger dan in 2014.
Het voorspelde jaarrecord van € 5,5 miljard eindigde afgerond op € 5,6 miljard: een stijging van +3,4%. ”Voor de sierteeltsector een bovengemiddelde prestatie van de Nederlandse groothandelaren. Inspelen op incidentele en structurele veranderingen in de wereldmarkt, toepassing van met name nieuwe ICT-technieken en voortdurend meedenken met klanten, kwekers en toeleveranciers, leggen de basis voor deze positieve ontwikkeling. En hard werken”, stelt directeur Robert Roodenburg van de VGB. De maandelijkse exporttop-10 publiceert de VGB op basis van door Floridata verzamelde statistieken.
'Positieve flow'
”Ondanks bijvoorbeeld de problemen met de Russische roebel is er weer een positieve flow in de bloemen- en plantenmarkt”, constateert directeur Jan de Boer van Barendsen. Dat is volgens De Boer ook te danken aan reorganisaties op bedrijfsniveau, die volgens directeur Carlo Nuijten van Dames Plants hebben geresulteerd in een sterkere focus. ”In ons geval op tuincentra als specifieke doelgroep, een groter accent op fijnmazige distributie en ook de versterkte inzet van medewerkers”, licht hij toe. Marketing Director Marcel Zandvliet van marktleider Dutch Flower Group, dat een omzetgroei realiseerde van 7%: ”In West-Europa is economisch herstel zichtbaar, waarvan bloemen en planten hebben geprofiteerd. Helaas met uitzondering van Duitsland.”
De tien grootste markten
Effecten valutaschommelingen
Zandvliet wijst ook op de effecten van valutaschommelingen. ”De verzwakte roebel drukt de Russische markt. Daar tegenover staan een gemiddeld sterkere Britse pond en Amerikaanse dollar, waardoor de Engelse en Amerikaanse markt zijn gegroeid.” In de vijf eurolanden van de top-10 afzetbestemmingen werd nauwelijks groei gerealiseerd en in de vijf niet-eurolanden een toename van bijna 6%. In de overige landen was in 2014 nog een krimp van 8% en in het afgelopen jaar een groei van 9%. Hierdoor steeg het marktaandeel van de overige landen een vol procentpunt tot 17,5%. Dit betekent een grotere spreiding van de Nederlandse bloemen- en plantenexport.
Volgens de VGB gegevens steeg de export naar Engeland met 14% tot € 925 miljoen. Daar tegenover kromp de export naar Rusland met 25% tot € 169 miljoen. De Boer verwacht dat met name de effecten van de krachtiger Amerikaanse dollar door kunnen zetten. ”Dat is positief voor de Nederlandse kwekers, maar Afrikaanse en Zuid-Amerikaanse producenten en leveranciers worden geconfronteerd met hogere kosten. Marktreacties worden grilliger”, verwacht hij.
Dat is op de Nederlandse markt ook de ervaring van Paul Goedegebuure van bloemengroothandel Goedegebuure & de Mooij. ”Het was een moeizaam jaar, vooral door de steeds onvoorspelbare reacties van consumenten. We hebben het wel positief afgesloten en dat geeft vertrouwen voor de toekomst. We verwachten in het binnenland weer een lichte groei.”
Planten blijven achter
Bij de groei van de bloemenexport met 6% tot € 3,5 miljard stokte de exportomzet van pot- en tuinplanten op nipt € 2 miljard, een krimp van 2%. De daling op Oostenrijk (- 13% tot € 130 miljoen) wordt voor het grootste deel veroorzaakt door teruggelopen plantenexport. En vooral grootafnemer Duitsland, waarvan de totale afzet vanuit Nederland met 4% daalde tot ruim € 1,5 miljard, nam minder planten af. Nuijten wijst hierbij naar de versterkte positie van veiling Rhein-Maas, vlak over de Duitse grens bij Venlo. ”Daar is het volledige Nederlandse plantenassortiment beschikbaar. De marktplaats is verlegd en de Nederlandse functie van draaischijf verandert”, stelt hij vast.
Draaischijf
”Hoe gaan we met FloraHolland de rol als internationale draaischijf in de bloemen en planten invullen?”, is ook voor De Boer in 2016 en de komende jaren een vraagstuk. ”Nieuwe veil- en afzetmethodes, daarover gaat het, maar ook over de ketenfinanciering die op totaalniveau volgens de veiling met € 100 miljoen moet worden teruggebracht.” Niet deze doelstelling, maar vooral de manier waarop ketenpartners dit zullen moeten realiseren is voor groothandelaren en ketenpartijen nog een grote uitdaging. De Boer: ”In de bedrijfsvoering en vooral de relatie met kwekers staan grote aanpassingen voor de boeg. Dat geeft ook kansen en ook de brancheorganisaties zullen daar op moeten anticiperen.”
Tabel: Top-10 bestemmingen totale exportwaarde bloemen en planten vanuit Nederland in en tot en met december 2015 in euro’s vindt u hier (Bron: Floridata)