Het wortelknobbelaaltje Meloidogyne enterolobii kan zich verspreiden via eb-vloedwater. Onderzoek van Wageningen University & Research (WUR) heeft dit bevestigd. Het water kan besmet raken als het in contact komt met planten die zijn aangetast door deze aaltjes. Eb-vloedwatergeefsystemen vormen daarmee een risico voor de verspreiding van M. enterolobii. Wageningen University & Research (WUR) heeft op verzoek van de NVWA onderzoek gedaan naar de verspreiding van deze aaltjes van besmette planten naar eb-vloedwater. Dat is water dat eerst in contact komt met planten en potgrond en vervolgens weer wordt afgewaterd.
Meloidogyne enterolobii is een tropisch wortelknobbelaaltje dat van nature niet in Nederland voorkomt. Toch is het organisme de afgelopen jaren regelmatig in importpartijen van potplanten aangetroffen. Hiermee bestaat het risico dat er besmette planten worden aangevoerd en op Nederlandse bodem terechtkomen, met alle gevolgen van dien. Deze kleine organismen kunnen namelijk grote (economische) schade veroorzaken aan vele gewassen, zoals in de teelt van tomaten, paprika's, komkommers en aardappelen.
Onderzoek naar Meloidogyne enterolobii aaltjes in eb-vloedwater
Uit verschillende onderzoeken was al bekend dat Meloidogyne aaltjes zich kunnen verspreiden via irrigatiewater. Ook was voor verschillende wortelparasieten (zoals M. incognita) al aangetoond dat deze zich kunnen verspreiden via eb-en-vloedsystemen. Daarom leek verspreiding in eb-en-vloedsystemen voor M. enterolobii ook mogelijk. Het was vooral onzeker in welke mate dit zou gebeuren.
Opzet en resultaat van het onderzoek
WUR deed een kasproef met twee waardplanten: tomaat (Solanum lycopersicum cv.'Dometica') en bonsais van de Japanse iep (Zelkova's, Zelkova serrata). Voor het onderzoek gebruikte WUR kunstmatige besmette tomatenplanten en Zelkova's uit een onderschepte importpartij.
De planten werden in zogeheten eb-vloedbakken geplaatst (één plant per bak) waarin, gedurende acht weken, eenmaal per week een eb-vloedbehandeling (watergift) werd toegepast. Daarna werd het eb-vloedwater opgevangen en geconcentreerd. WUR telde het aantal M. enterolobii aaltjes in deze geconcentreerde oplossing.
In het eb-vloedwater van meer dan de helft van de tomatenplanten en van alle Zelkova's met symptomen werden M. enterolobii aaltjes aangetroffen. Dit laat zien dat M. enterolobii aaltjes bij een eb-vloedwatergeefsysteem uit de pot kunnen draineren en zo het eb-vloedwater kunnen besmetten.
Verplichte maatregelen tegen wortelknobbelaaltjes
Sinds 11 april 2022 zijn EU-lidstaten verplicht maatregelen te nemen om de introductie van deze aaltjes te voorkomen. Net als andere EU-lidstaten moet Nederland het organisme uit roeien als het wordt aangetroffen, om zo verdere verspreiding te voorkomen.
Daarnaast is het van groot belang dat ondernemers zelf ook de nodige maatregelen nemen om besmetting en verspreiding te voorkomen. Men kan zelf goede garanties navragen bij de leverancier. Verder is het belangrijk om na import de planten minimaal tien weken fysiek gescheiden te houden van andere partijen. Controleer ook de wortels regelmatig op knobbelsymptomen. Zorg er verder voor dat de watergeefsystemen gescheiden zijn. Zorg ook voor effectieve ontsmetting van het water door middel van verhitting, UV of ultrafiltratie.
Zorg voor een gedetailleerde administratie. Daarnaast is het belangrijk om de planten op zo'n manier te labelen dat de verschillende partijen goed van elkaar onderscheiden kunnen worden. Tenslotte kan men hier lezen hoe een besmetting met wortelknobbelaaltjes te herkennen is.
Bron: NVWA