Consolidatie en schaalvergroting in de sierteelt is niet een Nederlands, maar wereldwijd fenomeen. In een gelikt rapport houdt Oaklins, een financieel adviesbureau gespecialiseerd in het begeleiden van fusies en overnames en naar eigen zeggen ook goed thuis in de tuinbouw, deze ontwikkeling tegen het licht. “Tuinders zitten in de tang bij veredelaars en de groothandel, die beiden door schaalvergroting een steeds sterkere onderhandelingspositie hebben. Wij verwachten dat kwekers in antwoord zullen volgen", weet tuinbouwspecialist bij Oaklins Frank de Hek. Een greep uit de bevindingen.
Squeezed
In zijn algemeenheid zitten kwekers klem tussen de veredelaars en handel. Bedrijven als Dümmen Orange, Syngenta en Ball worden groter door overnames en ook aan de handelskant worden de paar groten – Dutch Flower Group, Royal Lemkes, Waterdrinker, FleuraMetz (samen goed voor bijna 2,5 miljard euro omzet) – steeds groter. De tussenliggende categorie, de producenten, blijft in deze ontwikkeling achter, hoewel Oaklins daar verandering in ziet komen. In Noord-Amerika hebben de 100 grootste siertelers samen 60% marktaandeel. De twee grootste partijen, Altman Plants en Costa Farms, hebben samen 10% in handen. Deze twee partijen groeien door overnames en investeringen, gesteund door kapitaalkrachtige fondsen.
In Europa, Afrika en Azië is dit veel minder het geval. De grootste Europese kweker heeft minder dan 1% marktaandeel, groei vindt er voornamelijk plaats op ‘organische’, d.w.z. niet op Amerikaans groot kapitalistisch model geschoeide wijze plaats. Hoe de situatie elders is, wordt niet behandeld. Wel worden, naast de schaalvergroting bij leverancier en afnemer, als min of meer mondiale uitdagingen aan het kwekersvak een steeds verdere hightech productie, een groeiend belang van marketing, eisen op het gebied van duurzaamheid en het aantrekken van arbeid (dat al dan niet in lage lonen landen gevonden wordt) genoemd. Daarnaast zoeken en vinden kwekers over de hele wereld steeds vaker verdienmodellen door op allerlei niveaus en manieren taken uit de andere segmenten in de keten naar zich toe trekken.
Growing platforms
Dan volgt een overzicht van de grootste sierteeltproducenten per continent, waarbij De Hek opmerkt dat het consolidatiemodel van het Noord-Amerikaanse continent zich vermoedelijk ook elders zal voltrekken. In Noord-Amerika zal de ingeslagen weg op gelijk tempo worden vervolgd, elders zal dit echter versneld geschieden. “Over 10 jaar verwachten we op alle continenten ‘growing platforms’”, besluit hij, die stuk voor stuk in de gehele keten geïntegreerd zijn, geïnstitutionaliseerd, meedenken en –praten in de mass retail, zelf inkopen om zo assortiment en volume veel meer zelf in de hand te houden, en dat alles met de backing van grootkapitaal.
Klik hier voor het rapport (met daarin ook een interview met Werner Krott, directeur van de Floré Group; een overzicht van enkele grote overnames van de afgelopen tijd; een overzicht van overnames begeleid door Oaklins; een casestudy van zo'n overname (de overname van Floranova door Syngenta); en enkele links naar eerdere rapporten)