Een teler uit Nootdorp wil een kas laten bouwen met zonnepanelen in het kasdek, in plaats van regulier glas. In eerste instantie kreeg het project een vergunning. Na tussenkomst van Glastuinbouw Nederland weigerde de gemeente alsnog een omgevingsvergunning te verlenen. Reden voor de teler om een rechtszaak aan te spannen.
Dit najaar oordeelde de rechtbank Den Haag dat het college niet voldoende onderbouwd heeft dat het door de zonnepanelen in het kasdek onmogelijk is om tuinbouwgewassen te telen. De rechter gaf het college van de gemeente Pijnacker-Nootdorp twaalf weken de kans gebreken in het besluit te herstellen en om te bepalen of zonnepanelen in het kasdek van kassen vergunningsvrij zijn.
De aanvraag voor de bouw van kassen met daarop zonnepanelen werd in 2023 ingediend. Op de aanvraag werd niet tijdig beslist, waardoor de omgevingsvergunning van rechtswege is verleend in de zomer van 2023.
In het voorjaar van 2024 besloot de gemeente de omgevingsvergunning alsnog te weigeren, na tussenkomst van Glastuinbouw Nederland. De brancheorganisatie is tegen het (om)bouwen van kassen met daarop zonnepanelen, waardoor er nog maar weinig natuurlijk licht in een kas komt en er geen teelt meer in de kas zou kunnen plaatsvinden.
De teler in kwestie stelt dat er wel degelijk sprake is van tuinbouw in de kas met zonnepanelen. In de kassen zullen met name stamrozen, dahlia's en kerststerren worden geteeld, laat de teler weten, ook wijzend op een rapport van een kassenbouwadviesbedrijf.
Genoeg licht voor een teelt?
Het college twijfelt of het bouwwerk primair bedoeld is om als kas te functioneren en stelt dat het bouwwerk met name is opgericht om energie op te wekken. Dit blijkt volgens het college uit het feit dat het dak van het kassencomplex voor bijna 90% met zonnepanelen wordt bedekt, waardoor 'een normale glastuinbouwproductie niet meer mogelijk is'. Daarnaast bedraagt volgens het college de opbrengst van de zonnepanelen bijna 40% van de totale inkomsten van het glastuinbouwbedrijf.
De kas wordt volgens het college slechts vijf maanden per jaar gebruikt ten behoeve van de teelt van planten. De teler zelf zegt dat dat zeven maanden per jaar zo is, en dat er vijf maanden per jaar geen teelt plaatsvindt in de kas.
Teler bezig met meer projecten met zonnepanelen
Het college wijst er ook op dat de teler eerder een kas met een kasdek van zonnepanelen heeft aangevraagd en vergund gekregen in Delfgauw. Na onderzoek bleek de omgevingsvergunning voor dit project ten onrechte als in overeenstemming met het geldende bestemmingsplan te zijn verleend. Die vergunning is inmiddels onherroepelijk. Met andere woorden: de gemeente kan er niets meer aan doen.
Naar nu blijkt laat het kasdek van de kas in Delfgauw minder licht toe dan vooraf gedacht. De teler heeft voor een deel van die kas voor een periode van anderhalf jaar ontheffing gevraagd om de kas te mogen gebruiken als opslag. Een deel van de kas werd ook op Funda aangeboden voor opslag. Ook wijst het college erop dat de teler eerder een verzoek heeft ingediend voor de bouw van een zonneveld.
Teler mag zelf bepalen hoe en wat hij teelt
De rechter komt, onder meer na het raadplegen van de Van Dale, tot de conclusie dat er sprake is van een kas in Nootdorp en dat er in de lokale regels niet duidelijk staat wat onder 'normale' glastuinbouwproductie moet worden verstaan. Er worden in planregels geen nadere eisen gesteld aan de soorten te telen tuinbouwgewassen en of deze veel licht nodig hebben of juist weinig. Ook worden er geen voorwaarden gesteld aan de wijze waarop wordt geteeld. Het is dus aan de glastuinbouwondernemer om te bepalen welke gewassen hij in zijn kassen wil gaan telen, op welke wijze en in welke periode van het jaar, aldus de rechter.
Onderzoek met teelt onder panelen
De teler heeft onderzoeken gedaan met teelten onder de zonnepanelen, waarbij ook zonnepanelen uit het kasdek zijn gehaald. Bij het project in Nootdorp zouden de panelen bovendien verder uit elkaar liggen dan in Delfgauw, waardoor er sprake is van een meer lichtdoorlatend kasdek. In Delfgauw zouden ook zonnepanelen uit het kasdek zijn gehaald voor succesvolle proefopstellingen in het voorjaar. Het college betwist die proeven, maar een foto die Glastuinbouw Nederland aanleverde laat zien dat er een proefopstelling aan de zijgevel van de kas heeft plaatsgevonden.
Veel rechtszaken
Het is de zoveelste zaak over zonnepanelenkassen. Onder meer in Schandelo, bij Venlo, en in Meijel kwam het tot rechtszaken en oordeelde de rechter dat de gemeente mag handhaven tegen zonnepanelenkassen.
Voor deze zaak in de gemeente Pijnacker-Nootdorp is het nog niet zover. Hier stuurt de rechter het college terug met huiswerk. Zo moet het college uitleggen waarom men vindt dat er niet in de zonnepanelenkas geteeld kan worden. Het college moet van de rechter reageren op het rapport van het kassenbouwadviesbureau waarop de teler wijst, en eventueel een teeltdeskundige inschakelen.
Ook moet onderzocht worden of het mogelijk is vergunningsvrij zonnepanelen in het kasdek van een kas te plaatsen. De rechter sprak zich hier eerder in andere zaken verschillend over uit. In de zomer van 2024 oordeelde de rechter over een project in Limburg dat het plaatsen van zonnepanelen in kasdek niet vergunningsvrij is. Daarop wijst Glastuinbouw Nederland, al weet de verantwoordelijke beleidsspecialist ook dat er een verschil zit tussen deze nieuwe uitspraak in een andere zaak.
"Op basis van het Bestluit omgevingsrecht is het mogelijk zonder vergunning zonnepanelen op een dak aan te brengen, mits het bouwwerk en het gebruik niet in strijd zijn met de wet. De Rechtbank heeft gesteld dat het aangevraagde bouwwerk een 'kas' is, zoals de Van Dale deze heeft gedefinieerd daar het tijdelijk deel van het Omgevingsplan van Pijnacker-Nootdorp geen definitie van een kas kent. Nu het bouwwerk nog niet is opgericht en nog geen sprake is van teelt, moet de aanvraag worden beoordeeld of voldaan wordt aan de toegelaten activiteiten. Dit moet gemeente Pijnacker-Nootdorp beter motiveren."
De gemeente Pijnacker-Nootdorp is ook om een reactie op deze uitspraak gevraagd. De vraag is welke acties men heeft ondernomen na de uitspraak van 11 september. De uitspraak is op 21 oktober gepubliceerd. "Op dit moment bestuderen wij de uitspraak. Daarom kunnen we nu geen uitspraken doen", laat de gemeente Pijnacker-Nootdorp weten.
