Uit recent onderzoek in kalanchoe, komkommer en chrysant blijkt dat toevoeging van compost de weerbaarheid van planten tegen bodemgebonden ziekten kan verhogen. In meerdere proeven leidde het gebruik van champost, groencompost of vermicompost tot minder uitval door pathogenen zoals phytophthora, pythium, fusarium en verticillium. De resultaten laten zien dat composttoepassing perspectief biedt voor een weerbaardere teelt, al vraagt praktische toepassing nog om optimalisatie van samenstelling en dosering.
Komkommer: compost verhoogd weerbaarheid tegen Pythium
Bij de start van het project zijn analyses gedaan op praktijkbedrijven. Hieruit bleek dat substraatweerbaarheid zich niet vanzelf ontwikkeld over de tijd, hoewel dat in eerdere proeven wel is gezien. De samenstelling van het microbioom in matten verschilde per bedrijf per groeimedium (steenwol of perliet). Er zijn daarom proeven gedaan om het microbioom vanaf de start te sturen om zo een weerbare plant op te kweken die gezet kan worden op een besmette mat. Proeven in 2023 en 2024 wijzen uit dat toevoeging van compost aan het blok de substraatweerbaarheid sterk verhoogd, komkommerplanten werden veel later ziek als ze gezet werden op pythium besmette mat. In 2023 gaf vermicompost de beste onderdrukking, terwijl in 2024 dit werd gevonden voor champost. In 2025 wordt getest of er ook positief effect is voor fusarium.
Kalanchoe: compost verhoogd weerbaarheid tegen Phytophthora
In twee opeenvolgende jaren is getest of composten de ondergrondse weerbaarheid tegen phytophthora en de bovengrondse weerbaarheid tegen bladluizen konden verhogen. In 2024 werd een verhoogde weerbaarheid tegen bladluis na toevoeging van groencompost en champost gevonden. Eenzelfde trend zagen we voor phytophthora, maar dit was niet significant verschillend. Resultaten werden gevonden in zowel veen-vrije als veen-gereduceerde mengsel. Na toevoeging van vermicompost verslechterde de weerbaarheid juist. In sommige gevallen had het substraatmengsel ook invloed op de groei. Daarom is de proef in 2025 herhaald in een proefopzet waarbij elk substraatmengsel zijn eigen water- en nutrientengift kreeg. Ook nu zagen we lagere uitval door phytophthora. Bij de bladluizen was geen verhoging van de plantweerbaarheid te zien. Wellicht is dit te verklaren door het feit dat de bladluizen in een veel later stadium van de teelt waren geïntroduceerd.
Chrysant: champost verhoogd bodemweerbaarheid
In 2024 is een proef gedaan waarin is getest of het toevoegen van compost de weerbaarheid verhoogd tegen fusarium en verticillium. Dit is gedaan in een bakkenproef met gestoomde en ongestoomde grond van een praktijkbedrijf. Zowel fusarium als verticilium symptomen waren minder in ongestoomde grond, wat erop duidt dat een bodem over tijd weerbaarheid kan opbouwen. Daarnaast werden minder ziektesymptomen gevonden voor verticillium bij toepassen van champost, zowel in gestoomde als ongestoomde grond. Vanwege grote variatie in de proef waren deze resultaten alleen significant voor champost en verticillium in gestoomde grond. Champost zorgde ook voor verminderde groei, waarschijnlijk door het hoge zoutgehalte. Voor toepassing in de praktijk is het daarom nodig om te kijken of ook een lagere hoeveelheid champost zorgt voor verhoogde bodemweerbaarheid.
Dit project is uitgevoerd door Wageningen University & Research, BU Glastuinbouw in afstemming met Glastuinbouw Nederland en gefinancierd en gecoördineerd vanuit het innovatieprogramma Het Nieuwe Doen in Plantgezondheid van Kennis in je Kas (KijK). Mede mogelijk gemaakt door ministerie van LVVN via de Topsector T&U, ChrysantNL, Kalanchoëtelers, de gewascoöperaties Gerbera en Komkommer, Innovatiefonds Hagelunie en Woodchem. De proef is begeleid door telers.
Bron: Glastuinbouw Nederland