Volgens DryGair is Eef Zwinkels al 8 jaar een sleutelfiguur achter de popularisering van ontvochtigingssystemen in de Nederlandse tuinbouw. Zijn rol als DryGair Product Specialist bij Royal Brinkman en zijn verleden als tomatenteler en specialist op het gebied van waterbehandeling hebben van hem een van de 'go-to guys' in de sector gemaakt als het gaat om vochtbeheersing, zoals DryGair aangeeft.
DryGair sprak met Zwinkels tijdens GreenTech Amsterdam, in 2024, over zijn ervaring en expertise, de populariteit van ontvochtigingssystemen, zoals DryGair, en de toekomst die hij ziet voor de tuinbouw.
Van tomatenteler naar waterspecialist naar ontvochtigingsexpert
"Mijn roots liggen in de tomaten. Mijn vader was tomatenteler", zegt Zwinkels. "In 1977 bouwden we een nieuwe faciliteit, met een plastic kas. In die tijd was energie ook erg duur en we waren al geïnteresseerd in manieren om energie te besparen. We zagen meteen dat we veel konden besparen met een dubbellaagse plastic kas. Ik denk dat het rond de 50% was." Hij voegt eraan toe: "Helaas kwam er te weinig licht door de plastic dakbedekking en kwamen er ook hagelstenen doorheen. Na een paar jaar ging het bedrijf dicht. Ik zeg nu wel eens dat als we toen LED en ontvochtiging hadden gehad, we met succes tomaten konden kweken in zo'n kas."
"Na het werken met de tomaten ben ik mijn carrière begonnen bij een water- en elektriciteitsbedrijf. Ik regelde en berekende watertechnische behandelingen, zoals druppelsystemen, etc." Hij voegt eraan toe: "In 2013 ging het bedrijf waar ik voor werkte failliet, zoals veel bedrijven in die tijd. Toen ben ik mijn carrière bij Royal Brinkman begonnen."
Zwinkels vertelt over zijn eerste ervaring met DryGair - "Ik was specialist op het gebied van waterbehandeling totdat DryGair om de hoek kwam kijken. Er werd mij, als ex-teler, gevraagd of het iets was waar ik me mee bezig kon houden en om te kijken wat het voor telers kon betekenen. Ik vond meteen een paar interessante aanknopingspunten. Ze installeerden DryGair en binnen een paar weken zag ik wat ze ermee konden bereiken."
Telers worstelen met vochtigheid en vochtigheidscontrole
Vochtigheid is een belangrijke factor in tuinbouw met gecontroleerde omgeving en vochtigheidscontrole wordt snel een noodzaak in bijna elke faciliteit. "Ik zie veel telers worstelen met de luchtvochtigheid. Ze kunnen hun RV (relatieve vochtigheid) niet gemakkelijk verlagen, dus verwarmen ze hun kassen en zetten ze de ramen open. Dat is wat iedereen deed. Dat is ook wat we in het verleden deden, met onze tomaten. De buistemperatuur was heilig. Maar dat kostte veel geld."
Hij voegt eraan toe: "Dus vochtigheid was een probleem en ziektes, zoals botrytis, waren wijdverspreid. Tegenwoordig beseffen veel telers dat ze dat kunnen voorkomen. Verwarming en ventilatie waren nooit een ideale oplossing. Vandaag de dag, met de DryGair units, hebben telers een stuurwiel in handen - je kunt elke RV bereiken die je wilt."
Verschillende technieken voor vochtigheidsregeling leveren verschillende resultaten op
DryGair merkt dat vochtigheidsregeling een grote markt is geworden en dat er schijnbaar veel verschillende oplossingen zijn.
"Het is interessant. Ik zie verschillende systemen op de markt, zoals ventilatorsystemen, die lucht van buiten naar binnen brengen, of van boven het scherm," vertelt Zwinkels. "Het probleem is dat je die lucht moet verwarmen, wat geld kost. Dat is één ding. Het tweede probleem is dat als er geen significant verschil in vochtigheid is tussen de lucht binnen en buiten, het de vochtigheid niet zal verlagen. Het systeem werkt dan niet. We vertrouwen weer op het weer buiten en het openen van het scherm, en dat is geen vooruitgang."
Zwinkels benadrukt de voordelen van actieve ontvochtiging in vergelijking met andere systemen - "Een ontvochtiger zoals DryGair daarentegen verwijdert vocht door water uit de lucht te condenseren. Het vermindert actief de absolute luchtvochtigheid. Dus met DryGair kun je alles afsluiten, 100%, en dat maakt een groot verschil."
Energiebesparingspotentieel
Elk apparaat dat je in de kas introduceert heeft, naast zijn hoofdfunctie, een extra effect: "Dat geldt vooral voor DryGair. Het systeem bespaart vooral ongelooflijk veel energie, zo'n 50%. Dat is een enorme impact."
"Wat ik ook hoor van telers, is dat ze nu een paar graden kouder durven te telen. Dat bespaart ook energie. In het verleden konden ze de temperatuur niet verlagen, omdat ze dan het dauwpunt zouden bereiken."
"Dit zijn allemaal interessante aspecten en onderdeel van de nieuwe manier van telen," vervolgt Zwinkels. "Energie besparen, duurzaam telen - de DryGair-oplossing past heel goed in deze nieuwe wereld."
"Hogere opbrengsten en sterkere planten"
Energiebesparingen daargelaten, werden systemen zoals DryGair in het leven geroepen om de luchtvochtigheid te regelen om ziekten te voorkomen en de kwaliteit en teelt te verbeteren.
"Dat is waar," zegt Zwinkels. "Wat de teelt zelf betreft, was het eerste wat ik van telers hoorde dat ze het scherm 100% kunnen sluiten. Dat alleen al zorgt voor een veel gelijkmatiger klimaat in de kas. Dus uniformiteit en activiteit zijn de grootste voordelen die ik zie voor de planten."
Hij legt uit: "De DryGair ventilatoren blijven draaien, dus de unit laat de lucht constant circuleren, waardoor er een actief klimaat ontstaat. Een actief klimaat is beter voor de opname van voedingsstoffen door de plant, zoals calcium, dat een immobiel element is dat alleen beschikbaar is via de opname door transpiratie. We zien dus veel sterkere gewassen."
"Neem bijvoorbeeld tulpen," voegt Zwinkels toe. "Tulpen zijn een zeer populair gewas in Nederland en een sector die DryGair op grote schaal toepast. In het verleden hadden telers vaak last van instortende stelen. Ze waren te zwak. Maar met DryGair worden de stelen veel sterker naarmate het klimaat actiever is. Dat betekent meer levensvatbare bloemen van een hogere kwaliteit, die een hogere prijs opleveren. Dit geldt niet alleen voor tulpen, we zien dit bij alle bloemen."
Rendement en ROI-projecties
Het introduceren van nieuwe machines in de kas kan een grote investering vergen. De terugverdientijd is dus altijd een doorslaggevende factor bij het overwegen van de installatie van DryGair. "ROI is zeer belangrijk," zegt Zwinkels. "Ik heb een paar telers die veel eenheden hebben gekocht, wat natuurlijk een grote investering is. Ik heb echter een return on investment-model dat ik gebruik om een ROI-projectie te maken voordat de aankoop wordt gedaan. Als ik de gasprijs weet en hoeveel gas ze normaal per vierkante meter per jaar gebruiken, kan ik berekenen hoeveel ze op energie kunnen besparen."
"Dan is er nog de kwaliteit van het gewas of de omzet. Als je sterkere planten kweekt, of als de cyclus sneller verloopt, betekent dat meer planten. Ook dat kunnen we benaderen in ons ROI-model."
"De enige operationele kosten van DG-units zijn elektriciteit. De voordelen hoeven dus alleen maar groter te zijn dan de elektriciteitsprijs. Mijn programma zegt dat je de prijs van DryGair in 2-5 jaar kunt terugverdienen, afhankelijk van de energieprijzen en de gewaswaarde."
Zwinkels benadrukt het belang van het ROI-model: "Aan het einde van de dag hoef je deze investering niet blindelings te doen. Het is allemaal van tevoren berekend en onze projecties zijn vrij nauwkeurig."
"Ik moet zeggen dat ik veel klanten heb die zijn begonnen met bijvoorbeeld 2 units. Maar het jaar daarop installeerden ze er nog eens 2, en het jaar daarop nog eens 2. Drie jaar achter elkaar. Als je het mij vraagt, is dat de beste reclame. Ik zou een geweldig verhaal kunnen vertellen, maar uiteindelijk praten telers met hun buren en zo verspreidt DryGair zich."
Verschuiving naar LED
Als veteraan en expert in het veld heeft Zwinkels inzichten in de toekomst van de tuinbouw, zowel in Nederland als wereldwijd. "Ik zie veel groeipotentieel voor toekomstige DryGair-installaties. Kassen worden steeds meer gesloten en steeds meer telers stappen over op LED-belichting. LED's zijn interessant omdat ze geld besparen op elektriciteit," stelt hij.
"Maar ik wil waarschuwen dat ze anders zijn dan traditionele belichting," voegt Eef eraan toe. "LED's geven kouder licht. Ze geven minder warmtestraling af dan de oudere SON-T lampen. Daardoor moet je de temperatuur in de kas hoger houden. Dit geeft wat 'extra ruimte' voor vocht, maar genereert ook meer plantactiviteit. Zonder deze aanpassingen krijgen telers te maken met hogere ziektecijfers, zoals botrytis."
"Steeds meer telers zeggen tegen mij 'Eef, DryGair klinkt goed, maar kom maar terug als ik overstap op LED-verlichting'. We zien de interesse met de dag groeien!"
"Duurzaamheid is misschien wel een van de grootste aspecten die van invloed zijn op de toekomst van de kassenteelt. Telers moeten investeren in het verbeteren van hun duurzaamheid en DryGair is daar perfect voor. Naast energiebesparing zie ik regelmatig extra voordelen, zoals het herbruikbare water dat de units produceren en de CO₂ die in de kas blijft, omdat telers minder hoeven te ventileren. Veel telers hoeven zelfs geen extra CO₂ meer aan te schaffen sinds ze DryGair hebben geïntegreerd," vat Zwinkels samen.
Voor meer informatie:
DryGair
www.drygair.com