Het onderzoek naar hernieuwbare materialen voor in teeltsubstraten is in volle gang. Uiteenlopende alternatieven voor turf komen in beeld, bij voorkeur grondstoffen die beschikbaar zijn in grote volumes. Ook composten heeft troeven in huis. Drie wetenschappers vertellen erover in een uitgave van BVOR.
Adrie Veeken van Kekkilä BVB laat op zijn beeldscherm een uitgebreide lijst van circulaire biobased grondstoffen zien. Allemaal kandidaten voor in de teeltsubstraten die het bedrijf maakt, van bamboe, miscanthus en gebruikte dekaarde tot koffiedik en bierborstel uit de industrie. Veeken doet al ruim dertig jaar onderzoek naar compost en substraten. Sinds vorig jaar is hij programmamanager Circulaire Grondstoffen bij Kekkilä BVB.
“Uit de champignonteelt komt jaarlijks 1,6 miljoen kuub champost vrij”, vertelt Veeken. “Het gaat om hoog organisch materiaal dat bestaat uit de voedingsbodem en dekaarde. Of neem bermgras, waar jaarlijks 1 tot 1,5 miljoen kuub van vrijkomt. Allemaal materialen om het turf in substraat te reduceren en het gaat om grote volumes.” Voor een hoogwaardige benutting van hernieuwbare materialen in teeltsubstraten en het uitfaseren van turf is een voldoende groot aanbod cruciaal, aldus Veeken.
Onderzoeker Chris Blok van Wageningen Universiteit onderschrijft de noodzaak van grote volumes van materialen. “Dat is een wezenlijke eis vanuit de substraatsector. Die is niet geholpen met fantastische materialen waar het aanbod klein van is.” Blok is projectleider van het onderzoeksproject Circulaire Groeimedia. Aan dit PPS-project (publiek-private samenwerking) nemen naast de Wageningse universiteit compostproducenten en substraatbedrijven deel. “Het verschil met andere onderzoeksprojecten is dat we niet alleen naar materialen kijken waarvan bewezen is dat ze goed werken voor teeltsubstraten, maar we gebruiken juist die materialen die op termijn turf in voldoende hoeveelheden kunnen vervangen.”
Biochar
Expert duurzame teeltsubstraten Bart Vandecasteele van het Vlaamse onderzoeksinstituut ILVO doet eveneens onderzoek naar de inzet van hernieuwbare materialen in groeimedia. “Er zijn veel alternatieven voor turf en kokosproducten die qua milieu-impact beter scoren.” Vandecasteele noemt houtvezel maar ook compost van boomschors. “Beide worden al toegepast. Daarnaast testen en optimaliseren we andere materialen om turf te vervangen, zoals groencompost, plantenvezels en biochar. Met biochar kun je de kwaliteit van het substraat optimaliseren.
Na gebruik kun je het substraat met de biochar inzetten als bodemverbeteraar en daarmee als koolstofopslag.” Biochar is door pyrolyse (zuurstofloos verbranden) verkregen verkoolde biomassa. Het proces levert ook energierijk gas op, dat geschikt is als brandstof. Biochar is ook een van de onderzoeksmaterialen in het PPS-project onder leiding van Wageningen Universiteit. “Het aanbod van biochar is op dit moment nog onvoldoende, maar we verwachten dat dit op termijn sterk zal toenemen”, zegt Blok.
Het volledige verslag van de drie wetenschappers is in de uitgave van de BVOR te lezen.